Câu hỏi tự luận ngữ văn 6 kết nối bài 9: Trái Đất

TL: TRÁI ĐẤT

NHẬN BIẾT

Câu 1: Tìm hiểu về tác giả?

Trả lời

- Rasul Gamzatov sinh năm 1923, mất năm 2003.

- Quốc tịch: Người dân tộc Avar, nước Cộng hòa Đa-ghe-xtan, thuộc Liên Bang Nga.

- Ông đã được trao tặng các danh hiệu "Nhà thơ nhân dân Daghestan", "Anh hùng lao động Liên Xô", "Nhà thơ lớn của thế kỷ XX" và giải thưởng "Hoa sen" của Hội nhà văn Á-Phi. 

- Ông còn là Đại biểu Xô-viết tối cao Liên Xô nhiều năm liền và đảm nhận cương vị lãnh đạo Hội nhà văn Daghestan hơn nửa thế kỷ.

- Thơ ông tràn đầy tình yêu với quê hương, con người, sự sống và hướng tới việc xây đắp tình hữu nghị giữa các dân tộc.

- Các tác phẩm tiêu biểu: Năm tôi sinh, trái tim tôi trên núi, Những ngôi sao xa,… 

- Ông nhận giải thưởng Stalin vào năm 29 tuổi.

Câu 2: Thể loại và phương thức biểu đạt là gì?

Trả lời

Thể thơ tự do. 

Phương thức biểu đạt: biểu cảm

Câu 3: Nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác?

Trả lời

Viết năm 1967 bằng tiếng Avar. Bản dịch ra tiếng Việt của Minh Tâm được thực hiện dựa trên bản dịch tiếng Nga của Na-um Grep-nhi-ốp.

Câu 4: Tóm tắt tác phẩm?

Trả lời

Bài thơ tập trung nói về thái độ của nhà thơ đối với những kẻ đang hủy hoại Trái Đất. đồng thời là sự xót xa, thấu hiểu được những tổn thương, đau đớn mà Trái Đất đang hàng ngày hàng giờ phải gánh chịu. Nhà thơ dỗ dành, vỗ về Trái Đất, "rửa sạch máu cho người" và "hát dịu dàng" cho người nghe. 

Câu 5: Nêu bố cục tác phẩm

Trả lời

Gồm 2 phần: 

- Phần 1 (Khổ 1): Trái Đất đối với mọi người

- Phần 2 (Khổ 2): Trái Đất đối với nhân vật trữ tĩnh

THÔNG HIỂU

Câu 6: Tìm hiểu về giá trị nội dung?

Trả lời

Tác giả thể hiện thái độ lên án với những kẻ làm hại Trái Đất đồng thời thương xót, vỗ về những đau đớn của Trái Đất.

Câu 7: Tìm hiểu về giá trị nghệ thuật?

Trả lời

Thể thơ tự do, các biện pháp nghệ thuật: điệp từ, liệt kê, ẩn dụ...

Câu 8: Câu thơ đầu tiên có điều gì đặc biệt?

Trả lời

+ Nhấn mạnh hành tinh sẽ bàn luận: "Trái Đất!".

+ Gọi "Trái Đất" là "người" → Ẩn dụ: Sự tôn trọng, thiêng liêng hóa.

Câu 9: Thái độ của tác giả với những đối tượng hủy điệt trái đất là gì?

 Những kẻ xấu:

+ Được tác giả gọi là "bọn", "lũ".

+ Cách kẻ xấu nhìn nhận Trái Đất → So sánh: "là quả dưa", "như quả bóng trên sân". 

+ Hành động: "bổ", "cắn", "giành giật", "lao vào", "đá" → Động từ mạnh, điệp từ.

=>  Thái độ tác giả căm phẫn, khinh bỉ, lên án với những kẻ hủy hoại Trái Đất.

Câu 9:Tình cảm của tác giả dành cho Trái Đất là gì?

Trả lời

- Hình dung của tác giả:

+ "chẳng là dưa, là bóng". → Từ phủ định, điệp từ "là".

+ "khuôn mặt thân thương".

- Hành động:

+ "lau" nước mắt, "xin đừng khóc nữa".

+ "Rửa máu sạch", "hát", "dịu dàng".

=> Thái độ của nhà thơ đối với Trái đất là sụ xót xa, khi thấy những tổn thương, đau đớn mà Trái đất đang phải gánh chịu. Nhà thơ dỗ dành, vỗ về Trái đất, "rửa sạch máu cho người" và "hát dịu dàng" cho người nghe. 

VẬN DỤNG

Câu 10: Tình trạng của Trái đất hiện đang ra sao?

Trả lời

Nhắc đến nước mắt và máu.Tác giả muốn nói lên tình trạng gì của Trái đất đang ở trong mức báo động, mang trong mình những tổn thương . Trái đất như đang kêu cứu con người dừng ngay những hành động phá hoại môi trường sống, phá hoại tài nguyên thiên nhiên. Thông qua đó bài thơ cũng là lời cảnh tỉnh cho những kẻ có những hành động hủy hoại môi trường sống của mình trước khi quá muộn. 

Câu 11: Tìm ra đặc điểm chung về mặt nội dung của 3 văn bản:  Trái đất - hành tinh xanh; Các loài chung sống với nhau như thế nào; Trái Đất? 

Trả lời

 Cả 3 tác phẩm đều thể hiện tình yêu đối với Trái đất - hành tinh xanh, nơi sinh sống của muôn loài. Ở Trái đất, con người là động vật bậc cao nhất có tư duy phát triển nhưng cũng chính con người đang ngày một phá hủy môi trường sống của mình. Các tác phẩm đặt ra vấn đề nhức nhối, cấp bách đó là Trái đất liệu không biết chịu đựng được đến bao giờ. Từ đó, dấy lên hồi chuông thức tỉnh về trách nhiệm bảo vệ Trái đất của mỗi con người chúng ta. 

Câu 12: Tại sao tác giả lại sử dụng các cụm động từ "lau nước mắt", "rửa sạch máu" dành cho trái đất?

Trả lời

Trái Đất được nhìn nhận như một vật sở hữu vô tri vô giác. Nhưng tác giả đã hình dung Trái Đất cũng là một “sự sống” chung cũng chỉ vì sự thờ ơ và vô tâm của con người nên mới chịu nhiều tổn thương. Và tác giả mong muốn được chữa lành cho Trái Đất bằng cách “lau nước mắt” và “rửa sạch máu”, sửa chữa lại những lỗi lầm mà loài người đã gây ra cho Trái Đất. 

Câu 13: Chúng ta cần phải hành động như thế nào để bảo vệ và giữ gìn Trái Đất?

Trả lời

- Trồng và bảo vệ cây xanh

- Hạn chế sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật

- Sử dụng sản phẩm tái chế, giảm sử dụng túi ni lông

-  Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện cho gia đình,..

VẬN DỤNG CAO

Câu 14: Bài học em nhận ra thông qua bài thơ Trái Đất là gì?

Trả lời

Thông qua bài thơ Trái đất, em nhân ra khi mình là một học sinh đang ngồi trong ghế nhà trường em thấy bản thân mình tự cần phải gương mẫu trong việc bảo vệ môi trường, tuyên truyền kiến thức về môi trường và tham gia các hoạt động tập thể vì một môi trường không ô nhiễm. Chỉ với những hành động rất nhỏ bé thôi cũng góp phần to lớn trong việc bảo vệ, cải thiện môi trường. Vì môi trường là nguồn sống, là không gian chung để chúng ta tồn tại và nó có ảnh hưởng cực kỳ to lớn đến mỗi cá nhân chúng ta nên hãy sống và bảo vệ môi trường, cũng như tự bảo vệ lấy tương lai của mình vậy. Hãy cùng chung tay để xây dựng lên một thế giới tràn ngập niềm vui, niềm hạnh phúc, tiếng cười. Và bước đầu của việc đó hãy bắt đầu với những hành động nhỏ bé, cụ thể đầy ý nghĩa để bảo vệ môi trường sống xanh-sạch-đẹp.

Câu 15: Viết một đoạn văn ( 5 -7 câu) nêu cảm nhận của em về bài thơ Trái Đất?

Trả lời

Bài thơ “Trái Đất” của nhà thơ Gam-da-tốp đã để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Trên thực tế, Trái Đất giống như người mẹ, đem đến sự sống cho con người. Vậy nhưng con người lại có những hành động làm tổn thương Trái Đất. Trong khổ thơ thứ nhất, tác giả đã lên án những kẻ đã và đang hủy hoại Trái Đất. Nhà thơ gọi Trái Đất là “người”, còn những kẻ hủy hoại Trái Đất là “bọn”, “lũ”. Từ đó, chúng ta thấy được sự tôn trọng, yêu mến dành cho Trái Đất, cũng như sự căm ghét, tức giận dành cho những kẻ đã hủy hoại Trái Đất. Đến khổ thơ sau, nhà thơ tiếp tục cho thấy sự đồng cảm với “người mẹ thiên nhiên” của mình. Những hình ảnh như “khuôn mặt thân thương” và hành động “lau” nước mắt, “xin đừng khóc nữa”, “rửa máu sạch”, “hát”, “dịu dàng”. khiến người đọc thêm ám ảnh, hiểu rõ hơn những tổn thương, đau đớn mà Trái Đất đang phải gánh chịu. Có thể nói, bài thơ vừa mang tính thời sự vừa để lại nhiều cảm xúc, giúp con người nhận thức ra bài học lớn về vấn đề bảo vệ hành tinh xanh của mình.

Câu 7: Cùng đưa ra một thông điệp giống nhiều văn bản khác, nhưng bài thơ Trái đất vẫn có sự độc đáo, hấp dẫn riêng. Theo em, những gì đã tạo nên sự độc đáo, hấp dẫn riêng đó.

Trả lời

 Sự độc đáo, hấp dẫn riêng đó là:

- Tác giả sử dụng thể loại thơ, dễ dàng bộc bạch thái độ, cảm xúc của mình

- Tác giả so sánh, miêu tả sinh động hình ảnh Trái đất với quả dưa, quả bóng, khuôn mặt thân thương.

- Cách hình dung về Trái đất và cách thể hiện tình cảm đối với Trái đất được bày tỏ qua hai thái độ khác nhau.

- Hình ảnh thơ có sức gợi tả, lay động mạnh mẽ "lau nước mắt'', "rửa sạch máu".