CHỦ ĐỀ 1: MÁY TÍNH VÀ CỘNG ĐỒNG

BÀI 1: LƯỢC SỬ CÔNG CỤ TÍNH TOÁN

(20 câu)

1. NHẬN BIẾT (6 câu)

Câu 1: Máy tính trong dự án của Babbage có những đặc điểm gì?

Trả lời

- Là máy tính cơ học, thực hiện việc tính toán một cách tự động.

- Có những ứng dụng ngoài tính toán thuần túy.

- Có thiết kế giống với máy tính ngày nay.

Câu 2: Dựa trên những tiến bộ về công nghệ, máy tính điện tử có thể được phân chia thành mấy thế hệ? Công nghệ của từng thế hệ máy tính là gì?

Trả lời

Máy tính điện tử có thể được phân chia thành năm thế hệ:

Câu 3: Thế hệ máy tính nào bắt đầu sử dụng bàn phím và màn hình? Đặc điểm máy tính của thế hệ này là gì?

Trả lời

- Thế hệ máy tính thứ ba bắt đầu sử dụng bàn phím và màn hình.

- Đặc điểm của máy tính thế hệ thứ ba:

+ Thành phần điện tử chính: mạch tích hợp.

+ Bộ nhớ: lõi từ lớn, băng từ, đĩa từ.

+ Kích thước: lớn (tương đương một chiếc bàn làm việc).

+ Thiết bị vào - ra: được bổ sung bàn phím, màn hình, máy in,...

Câu 4: Hãy gọi tên các loại linh kiện điện tử và cho biết nó là thành phần điện tử chính trong máy tính thế hệ thứ mấy?

                            Hình 1                                                            Hình 2

                               Hình 3                                                         Hình 4

Trả lời

- Hình 1: Mạch tích hợp cỡ rất lớn (VLSI) còn được gọi là bộ vi xử lí là thành phần điện tử chính trong máy tính điện tử thế hệ thứ tư. 

- Hình 2: Mạch tích hợp (IC) là thành phần điện tử chính trong máy tính điện tử thế hệ thứ ba.

- Hình 3: Bóng bán dẫn là thành phần điện tử chính trong máy tính điện tử thế hệ thứ hai.

- Hình 4: Đèn điện tử chân không là thành phần điện tử chính trong máy tính điện tử thế hệ đầu tiên.

Câu 5: Bộ nhớ bán dẫn được sử dụng ở thế hệ máy tính nào? Kể thêm ví dụ về một loại bộ nhớ sử dụng công nghệ bán dẫn.

Trả lời

- Bộ nhớ bán dẫn được sử dụng ở thế hệ máy tính thứ tư. 

- Thẻ nhớ USB và ổ đĩa cứng thể rắn (SSD) là những ví dụ về bộ nhớ sử dụng công nghệ bán dẫn.

Câu 6: Hãy cho biết, theo lịch sử phát triển, máy tính thay đổi như thế nào về:

1. a) Kích thước;                   b) Điện năng tiêu thụ;                  c) Tốc độ tính toán

Trả lời

Theo lịch sử phát triển máy tính thay đổi về:

- Kích thước: ngày càng nhỏ gọn hơn.

- Điện năng tiêu thụ: ngày càng tiêu thụ ít năng lượng hơn.

- Tốc độ tính toán: Tốc độ xử lí lớn, độ tin cậy cao.

2. THÔNG HIỂU (7 câu)

Câu 1: Máy vi tính (micro computer) là thuật ngữ được sử dụng để chỉ máy tính thế hệ thứ mấy và tại sao chúng lại được gọi tên như thế?

Trả lời

Máy vi tính là thuật ngữ được sử dụng để chỉ máy tính thế hệ thứ tư vì chúng sử dụng bộ vi xử lí (microprocessor), một loại mạch tích hợp gồm rất nhiều linh kiện bán dẫn.

Câu 2: Trình bày nhược điểm của thế hệ máy tính đầu tiên.

Trả lời

Nhược điểm của máy tính thế hệ đầu tiên là:

- Máy tính rất lớn.

- Máy tính đắt tiền.

- Chúng tạo ra rất nhiều điện, nhiệt.

- Thường gặp trục trặc.

Câu 3: Em hãy so sánh đặc điểm thế hệ máy tính thứ nhất với thế hệ máy tính thứ hai.

Trả lời

→ Công nghệ bóng bán dẫn ở thế hệ thứ hai là một cải tiến lớn, có kích thước nhỏ hơn thế hệ đầu tiên, rẻ hơn, ít tiêu thụ điện năng hơn, đáng tin cậy hơn và chạy nhanh hơn so với các máy tính thế hệ đầu tiên.

Câu 4: Máy tính thay đổi thế giới như thế nào?

Trả lời

- Máy tính thay đổi thế giới theo nhiều cách, do chúng có thể tiếp nhận mệnh lệnh của con người để hoạt động một cách bền bỉ, xử lí dữ liệu chính xác với dung lượng cao, tốc độ cao; thậm chí, máy tính có thể tự thay đổi, trở nên thông minh hơn.

- Từ ảnh hưởng của máy tính, con người cũng phải tự mình thay đổi để thích nghi với môi trường công nghệ. Sự thay đổi của con người trong mọi hoạt động chính là sự thay đổi lớn.

Câu 5: Theo em, máy tính thu nhỏ dần kích thước tới mức như một điện thoại thông minh thì có ưu điểm, nhược điểm gì?

Trả lời

- Ưu điểm:

+ Kích thước nhỏ.

+ Dễ sử dụng.

+ Chạy nhanh và đáng tin cậy.

+ Giá thành sản xuất máy tính cá nhân giảm xuống rất thấp nên nhiều người có thể mua để sử dụng.

- Nhược điểm: Không thân thiện với môi trường.

Câu 6: Em hãy phân biệt máy vi tính với máy tính cá nhân.

Trả lời

- Máy vi tính là máy tính điện tử, trong đó bộ xử lí trung tâm là một mạch tích hợp cỡ lớn, chứa hàng chục triệu linh kiện bán dẫn trở lên, còn được gọi là bộ vi xử lí.

- Máy tính cá nhân là cách gọi máy vi tính được cải tiến theo hướng giảm kích thước và giá thành sản xuất để có thể được sở hữu bởi mỗi cá nhân.

Câu 7: Theo em, điều gì giúp máy tính trở nên gọn nhẹ hơn, nhanh hơn và thông minh hơn?

Trả lời

Máy tính trở nên gọn nhẹ hơn, nhanh hơn và thông minh hơn là nhờ sự phát triển của công nghệ (đèn điện tử chân không, bóng bán dẫn, mạch tích hợp VLSI, ULSI) và sự phát triển thiết bị phần cứng tạo điều kiện để phát triển trí tuệ nhân tạo, từ đó giúp máy tính trở nên thông minh hơn.

3. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Em hãy nêu một ví dụ cho thấy sự khác nhau rõ ràng trong hoạt động học tập khi chưa có và khi có các thiết bị công nghệ số hiện nay.

Trả lời

So với khi chưa có máy tính, trong điều kiện có các thiết bị công nghệ số hiện nay, hoạt động học tập có những thay đổi sau:

+ Nguồn thông tin dồi dào hơn.

+ Nguồn thông tin được chia sẻ rộng rãi nhờ Internet.

+ Nguồn thông tin dễ tiếp cận hơn.

+ Nguồn thông tin có chất lượng cao hơn.

+ Dạy và học trực tuyến, từ xa.

+ Thảo luận nhóm và trao đổi bài tập trực tuyến.

Câu 2: Em hãy nêu ví dụ về một ứng dụng mà em cho là thông minh của những máy tính thế hệ mới.

Trả lời

Ví dụ về một ứng dụng mà em cho là thông minh trên máy tính: 

+ Phần mềm trình chiếu bài giảng PowerPoint.

+ Phần mềm học trực tuyến Google Meet, Zoom, Microsoft Team.

+ Phần mềm sử dụng công nghệ quản lý lớp học Schoology, Moodle,…

+ Phần mềm chỉ đường Google Maps.

+ Phần mềm lưu trữ dữ liệu, chia sẻ thông tin: Google Drive, OneDrive,…

Câu 3: Em hãy lấy dẫn chứng cho thấy những thay đổi lớn lao mà máy tính mang đến cho xã hội loài người.

Trả lời

Máy tính làm thay đổi sâu sắc cuộc sống của con người trong nhiều lĩnh vực:

- Lĩnh vực y tế: 

+ Theo dõi sức khỏe thường xuyên.

+ Phát hiện kịp thời những hiện tượng bất thường của cơ thể.

+ Gửi thông báo với người thân, cơ sở y tế hay dịch vụ cấp cứu.

- Lĩnh vực giáo dục:

+ Con người học tập mọi lúc, mọi nơi,

+ Giáo viên hỗ trợ HS từ xa.

+ Nhà khoa học, chuyên gia phổ biến kiến thức, kĩ năng hiệu quả.

- Lĩnh vực kinh tế:

+ Các giao dịch tăng nhanh chóng.

+ Nền kinh tế trở nên năng động hơn, phát triển hơn.

- Lĩnh vực quốc phòng:

+ Thiết bị bay quan sát vùng biển, vùng trời, lãnh thổ.

+ Những khí tài có tính tự động cao giúp bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh quốc phòng

- Lĩnh vực an toàn xã hội:

+ Camera an ninh: phát hiện hành vi vi phạm để các cơ quan chức năng kịp thời xử lí, giữ trật tự xã hội, cuộc sống bình yên.

Câu 4: Điện thoại thông minh iPhone là thương hiệu của hãng nào? Lần đầu được bán tại nước nào và vào năm bao nhiêu?

Trả lời

- Điện thoại thông minh iPhone là thương hiệu của hãng Apple.

- iPhone đầu tiên của Apple ra đời năm 2007, được bán lần đầu tại Mĩ.

4. VẬN DỤNG CAO (3 câu)

Câu 1: Thiết bị thông minh có vai trò thế nào đối với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và nền kinh tế tri thức?

Trả lời

- Máy tính và công nghệ tạo nền tảng cho Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với việc ứng dụng công nghệ cao vào mọi hoạt động của đời sống xã hội.

- Sử dụng các hệ thống thông minh trong sản xuất, kinh doanh là cơ sở hình thành, phát triển kinh tế tri thức.

Câu 2: Em hãy cho biết vào thời điểm đất nước ta hoàn toàn thống nhất, năm 1975, những thế hệ máy tính điện tử nào đã xuất hiện ở nước ta. Điều này có ý nghĩa thế nào đối với sự phát triển của đất nước?

Trả lời

Vào thời điểm đất nước ta hoàn toàn thống nhất, kinh tế nước ta còn rất nghèo, xã hội lạc hậu, chiếc máy tính thế hệ thứ ba đã xuất hiện.

→ Ý nghĩa: Điều này cho thấy: mặc dù khó khăn nhưng sự phát triển nhanh chóng của đất nước về mọi mặt đã là thành tựu to lớn. 

→ Trách nhiệm: Mỗi người cần phát huy điều kiện hiện có, phát huy bản thân để thích nghi với sự thay đổi và để góp phần vào sự phát triển của đất nước.

Câu 3: Em hãy đưa ra một dự báo về ứng dụng của máy tính trong tương lai. Hãy giải thích cơ sở cửa dự báo đó.

Trả lời

Gợi ý: Dự báo về ứng dụng máy tính trong tương lai là ứng dụng điều khiển rác thải biến mất vì hiện nay Trái Đất đang ngày càng ô nhiễm, hiệu ứng nhà kính tăng cao nên ứng dụng này sẽ giúp Trái Đất trở nên trong lành hơn.