Đáp án Công dân 7 cánh diều Bài 6: Quản lí tiền

BÀI 6. QUẢN LÝ TIỀN

1. Ý nghĩa của quản lý tiền hiệu quả

Câu hỏi: Em hãy quan sát hình ảnh (trang 28 mục 1 sgk) và trả lời câu hỏi:

1. a) Theo em, trong các hình ảnh trên, hình ảnh nào thể hiện ý nghĩa của quản lí tiền hiệu quả? Em hãy phân tích ý nghĩa của quản lý tiền hiệu quả được thể hiện trong mỗi hình ảnh đó.
2. b) Theo em, thế nào là quản lý tiền hiệu quả?

Trả lời:

1. a) Hình ảnh nào thể hiện ý nghĩa của quản lí tiền hiệu quả:

Hình 1: Nhờ quản lý tiền hiệu quả, biết cách tiết kiệm tiền, bạn học sinh đã tích được đủ tiền để mua xe đạp mới.

Hình 2: Bởi vì không biết cách quản lý tiền hiệu quả, đã tiêu hết sạch tiền vào việc mua đồ chơi, nên khi xe đạp bị hỏng, bạn học sinh đã không có tiền để sửa xe mà phải dắt bộ về.

Hình 3: Nhờ quản lý tiền hiệu quả, nên người mẹ đã có sẵn một khoản tiền để chi trả khi con phải nằm viện đột xuất.

Hình 4: Nhờ quản lý tiền hiệu quả, hai chị em đã có riêng một khoản tiền tiết kiệm, vì vậy mà hai chị em có thể tự mình đóng góp vào quỹ vắc xin phòng Covid 19 Việt Nam.

1. b) Quản lý tiền hiệu quả là:

• Biết sử dụng tiền một cách hợp lý nhằm đạt được mục tiêu như dự kiến.
• Quản lý tiền hiệu quả giúp mỗi người có thể cân bằng tài chính hiện tại; chủ động tiền bạc để thực hiện các dự định tương lai; đề phòng trường hợp bất trắc xảy ra và có thể giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn.

2. Các nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả

Câu 1: Em hãy quan sát hình ảnh (trang 30 mục 2 sgk) và trả lời câu hỏi:

Hình 1: a) Em hãy cho biết bạn học sinh trong hình ảnh 1 đang tính toán các khoản thu nào?

1. b) Bản thân em đã có các khoản thu nào? Theo em, các khoản tiền đó chủ yếu đến từ đâu?

Hình 2: a) Em hãy nhận xét cách sử dụng tiền của các bạn học sinh trong hình ảnh 2. Theo em, cách sử dụng tiền nào hợp lý? Vì sao?

1. b) Em hãy xác định các khoản chi tiêu thiết yếu và không thiết yếu?

Hình 3: a) Em hãy cho biết bạn học sinh trong hình ảnh 3 đã đưa ra phương án chi tiêu cụ thể như thế nào?

1. b) Theo em, để quản lý tiền hiệu quả mỗi người cần thực hiện các nguyên tắc nào?

Trả lời:

Hình 1:

1. a) Bạn học sinh trong hình ảnh 1 đang tính toán các khoản:

• Tiền lì xì
• Tiền thưởng/tiền học bổng từ việc đạt danh hiệu Học sinh Giỏi
• Tiền tiêu vặt từ bố mẹ cho

1. b) Các khoản thu chủ yếu đến từ việc học tập, từ bố mẹ cho, từ việc bán những thứ đồ do bản thân tự làm

Hình 2:

1. a) Sử dụng tiền bằng cách chỉ tiêu vào những thứ thiết yếu và ưu tiên việc tiết kiệm tiền trước là những cách sử dụng tiền hợp lý. Còn việc có bao nhiêu liền chi tiêu hết vào những thứ mình thích là cách sử dụng không hợp lý. Bởi vì nếu không dành ra một khoản tiết kiệm, mà cứ tiêu hết vào mọi thứ, thì đến khi có việc đột xuất cần dùng đến tiền sẽ không đủ khả năng chi trả.
2. b) Các khoản chi thiết yếu:

• Đồ ăn, đồ uống
• Dụng cụ học tập
• Quyên góp, ủng hộ quỹ
• Tặng quà người thân, bạn bè

Các khoản chi không thiết yếu:

• Khoản chơi game, đồ chơi
• Liên tục mua quần áo, giày dép

Hình 3:

1. a) Bạn đã chia tiền vào các mục đích sử dụng cụ thể:

• Chi tiêu cho những thứ thiết yếu (35%)
• Chi tiêu cho mục đích học tập (30%)
• Chi tiêu vào mục đích giải trí (10%)
• Tiết kiệm (20%)
• Góp quỹ, ủng hộ người khác (5%)

1. b) Một số nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả:

• Xác định rõ mục tiêu quản lý tiền trên cơ sở các khoản thu thực tế của bản thân.
• Tiết kiệm trước khi chi tiêu, tiết kiệm phải thường xuyên, đều đặn.
• Chỉ chi tiêu các khoản cần thiết, tránh lãng phí.

3. Cách tạo nguồn thu nhập cá nhân

Câu hỏi: Em hãy quan sát hình ảnh (trang 30, 31 mục 3 sgk) và trả lời câu hỏi:

1. a) Các bạn học sinh trong hình trên đã tạo thêm thu nhập bằng cách nào?
2. b) Em còn biết những cách nào khác để tạo thêm thu nhập cho bản thân phù hợp với lứa tuổi?

Trả lời:

1. a) Các bạn học sinh trong hình trên đã tạo thêm thu nhập bằng cách:

Hình 1: Bạn học sinh kiếm tiền bằng cách chăm sóc đàn gà để bán kiếm tiền.

Hình 2: Hai bạn kiếm tiền bằng cách tự làm đồ thủ công để bán lấy tiền.

Hình 3: Các bạn học sinh cùng thu gom giấy vụn để bán lấy tiền.

1. b) Một số cách kiếm thêm thu nhập:

Tự làm bánh, làm thiệp, làm đồ tái chế để bán

Phụ giúp bố mẹ việc nhà để được thưởng

Đạt danh hiệu Học sinh Giỏi để được nhận thưởng

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

1. Quản lý tiền là việc của người trưởng thành, không phải là của học sinh.
2. Quản lí tiền hiệu quả giúp mỗi người chủ động trong chi tiêu để thực hiện các dự định tương lai của bản thân.
3. Quản lý tiền là việc không cần thiết, tốn thời gian, nên dùng thời gian đó để kiếm tiền thì tốt hơn
4. Quản lý tiền hiệu quả giúp mỗi người có thể để phòng những trường hợp rủi ro bất ngờ trong cuộc sống.
5. Học sinh không cần quản lý tiền, vì nhiều cha mẹ học sinh không muốn con mình sớm bị đồng tiền làm ảnh hưởng.

Trả lời:

1. Không đồng tình. Bởi vì quản lý tiền hiệu quả là một kĩ năng sống cần thiết mà mỗi người đều cần được rèn luyện từ khi còn nhỏ.
2. Đồng tình. Quản lý tiền hiệu quả sẽ giúp ta phân bổ nguồn tiền vào những khoản chi tiêu cụ thể, hợp lý, từ đó tránh được việc chi tiêu quá mức và qua việc tiết kiệm sẽ giúp ta có đủ tiền để mua những thứ mình thích.
3. Không đồng tình. Quản lý tiền không hề tốn thời gian, ngược lại quản lý tiền hiệu quả không những giúp ta chi tiêu hợp lý, chủ động mà còn giúp ta quản lý thời gian tốt hơn (ví dụ như khi muốn mua một chiếc điện thoại mới, nếu biết cách quản lý tiền hiệu quả và để ra một khoản tiết kiệm hàng tháng, thì có thể là 6 - 7 tháng là có đủ tiền mua, nhưng nếu không biết cách quản lý tiền hiệu quả, có bao nhiêu tiêu bấy nhiêu, đợi bao giờ được nhận một khoản tiền to mới mua thì mất rất nhiều thời gian)
4. Đồng tình. Cuộc sống sẽ luôn đầy rẫy những điều bất ngờ, những sự cố đột ngột xảy ra mà không báo trước. Khi đó, rất có thể chúng ta sẽ cần một khoản tiền lớn để chi trả cho những sự cố đó (ví dụ như tiền viện phí...). Nếu như biết cách quản lý tiền hiệu quả, thì khi rơi vào những trường hợp đó ta sẽ không bị động, có đủ khả năng để chi trả.
5. Không đồng tình. Quản lý tiền hiệu quả là một kĩ năng sống rất tốt cho học sinh, để giúp cho học sinh có ý chí phấn đấu đạt được những điều mình muốn bằng năng lực bản thân, và biết san sẻ nỗi vất vả với bố mẹ.

Câu 2: Em hãy cho biết việc làm của bạn nào dưới đây thể hiện nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả? Vì sao?

1. Bạn K thường tận dụng các đồ vật có thể tái chế để làm đồ dùng học tập.
2. Bố mẹ cho H tiền ăn sáng nhưng H không ăn để tiết kiệm tiền.
3. Bạn M sử dụng điện, nước tiết kiệm, hiệu quả.
4. Bạn X cứ có tiền là tiêu hết.
5. Khi nhận được tiền thưởng của nhà trường, bạn D dành một khoản để tiết kiệm.

Trả lời:

1. Việc làm của bạn K thể hiện nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả. Bởi vì bạn có thể tiết kiệm được khoản tiền dùng để mua đồ dùng học tập, không những thế còn góp phần bảo vệ môi trường vì hạn chế được rác thải.
2. Đây không phải hành động quản lý tiền hiệu quả. Bởi vì việc nhịn ăn sáng vô cùng có hại đối với cơ thể con người, nhịn ăn sáng trong thời gian dài gây ra rất nhiều vấn đề về hệ tiêu hóa và bệnh tật. Khi đó, số tiền mà bạn H tiết kiệm từ việc nhịn ăn sáng sẽ không thể bù lại được số tiền dùng để chữa bệnh về sau.
3. Việc làm của bạn M thể hiện nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả. Bởi vì điện, nước dùng càng nhiều thì càng tốn nhiều tiền, vì vậy tiết kiệm điện, nước cũng chính là tiết kiệm tiền.
4. Bạn X không biết cách quản lý tiền hiệu quả. Bởi nếu có bao nhiêu tiêu hết bấy nhiêu, thì đến lúc có những sự cố bất ngờ xảy ra, bạn X sẽ không có tiền để chi trả.
5. Việc làm của bạn D thể hiện nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả. Bởi vì dành một khoản để tiết kiệm thay vì tiêu hết chính là một biểu hiện của việc quản lý tiền hiệu quả.

Câu 3: Giả định em có 1 triệu đồng, em hãy xác định mục tiêu quản lý tiền của bản thân, phân chia số tiền đó thành các khoản cụ thể, hợp lý và chia sẻ với bạn về cách phân chia của mình.

Trả lời:

Câu 4: Đầu năm mới, H nhận được một khoản tiền mừng tuổi và dự định dùng số tiền đó để mua một chiếc máy tính cầm tay. Nhưng khi thấy cửa hàng gần nhà bán một đồ chơi hấp dẫn, H đã dùng hết số tiền này để mua mà quên mất dự định của minh.

1. a) Em có nhận xét gì về việc làm của H?
2. b) Nếu em là bạn của H, em sẽ khuyên H như thế nào?

Trả lời:

1. a) Việc làm của H đã thể hiện bạn là người không biết cách quản lý tiền bạc và chi tiêu hiệu quả. Việc H dùng hết tiền để mua một món đồ chơi khi chưa lên kế hoạch kỹ lưỡng là vô cùng phí phạm. Hơn nữa vì vậy mà H không còn tiền để mua chiếc máy tính cầm tay phục vụ cho việc học tập nữa.
2. b) Nếu em là bạn của H, em sẽ khuyên H rằng hãy cố gắng tập quản lý chi tiêu, không nên chi tiêu theo cảm tính thích gì mua đó, tập cách cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua một thứ gì đó xem đó có phải là thứ thực sự cần thiết không, có ý nghĩa lâu dài hay k và nên duy trì cho bản thân một khoản tiền tiết kiệm. Bởi vì quản lý chi tiêu hiệu quả sẽ giúp H không rơi vào tình trạng chi tiêu quá mức, luôn ở trong trạng thái chủ động và có thể mua được những thứ cần thiết phục vụ cho cuộc sống.

Câu 5: Em hãy cùng bạn tìm các cách tăng nguồn thu nhập và thảo luận tính khả thi của những cách đó đối với học sinh.

Trả lời:

Một số cách tăng nguồn thu nhập phù hợp với học sinh:

• Thu gom giấy vụn, chai lọ, bìa các tông để bán
• Bán các sản phẩm thủ công từ các vật liệu tái chế
• Bán những sản phẩm tự làm được trong khả năng: vẽ tranh, làm bánh,...
• Phụ giúp cha mẹ việc nhà và chịu khó học tập để được nhận thưởng

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy xây dựng “Quỹ học tập” hằng năm cho bản thân theo gợi ý sau:

- Xác định số tiền quỹ học tập được dùng cho các khoản nào?

- Tính toán số tiền cần thiết cho quỹ học tập.

- Liệt kê các việc sẽ làm để thực hiện mục tiêu đó.

- Theo dõi việc thực hiện kế hoạch và điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp với bản thân.

Trả lời:

Câu 2: Em hãy làm một đồ dùng học tập từ phế liệu và hướng dẫn các bạn cùng làm để tiết kiệm và bảo vệ môi trường.

Trả lời: