Đáp án lịch sử 8 kết nối tri thức bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

BÀI 13. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC, KĨ THUẬT, VĂN HỌC, NGHỆ THUẬT TRONG CÁC THẾ KỈ XVIII - XIX

MỞ ĐẦU

Trong các thế kỉ XVII - XIX, xã hội loài người đã có những thành tựu lớn về khoa học, kĩ thuật và văn học, nghệ thuật. Hình ảnh 13.1 (SGK, tr.56) là I. Niu-tơn - người có phát minh khoa học vĩ đại trong thời kì lịch sử này. Theo em, đó là phát minh nào? Hãy chia sẻ những điều em biết về những thành tựu khoa học, kĩ thuật mang dấu ấn thời đại, cũng như tác động của các thành tựu đó đối với đời sống con người.

Đáp án:

• I.Niu-tơn là người đã tìm ra quy luật vạn vật hấp dẫn.
• Những thành tựu về khoa học, kĩ thuật trong giai đoạn này có thể kể đến như: máy tính, máy tự động, phát minh về điện, năng lượng, năng lượng mặt trời, phát hiện về phóng xạ, tia X,... Các phát minh khoa học trong nhiều lĩnh vực: Vật lí, Hóa học, Sinh học,... đã giúp con người khám phá năng lượng vô tận của thiên nhiên để phục vụ cho đời sống.

I. NHỮNG THÀNH TỰU TIÊU BIỂU VỀ KHOA HỌC VÀ KĨ THUẬT

Câu hỏi: Nêu những thành tựu tiêu biểu về khoa học. Phân tích tác động của các thành tựu đó đối với đời sống xã hội loài người trong các thế kỉ XVIII-XIX.

Đáp án:

Những thành tựu tiêu biểu về khoa học trong các thế kỉ XVIII-XIX:

• Vật lí: Thuyết vạn vật hấp dẫn của I.Niu-tơn (đầu thế kỉ XVIII)
• Vật lí và hóa học: Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng của M.Lô-mô-nô-xốp. (Giữa thế kỉ XVIII)
• Sinh học: Thuyết tiến hóa của S.Đác-uyn (giữa thế kỉ XIX)

Những thành tựu về khoa học tự nhiên đã tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật, đặt cơ sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp.

Câu hỏi: Nêu những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật trong thế kỉ XIX. Phân tích tác động của những thành tựu đó đối với xã hội loài người.

Đáp án:

Những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật trong thế kỉ XIX:

• Công nghiệp: cải tiến kĩ thuật luyện kim, tìm ra nhiều nguồn nguyên liệu, nhiên liệu mới, chế tạo máy công cụ,...
• Ngành giao thông vận tải có những tiến bộ vượt bậc.

- Năm 1807, Phơn-tơn (người Mỹ) đã chế tạo được tàu thuỷ chạy bằng động cơ hơi nước đầu tiên.

- Năm 1836, có hơn 500 tàu thuỷ hoạt động ở các hải cảng nước Anh.

• Nông nghiệp: có nhiều tiến bộ về kĩ thuật và phương pháp canh tác. Phân hoá học, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập được sử dụng rộng rãi.

=> Tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng.

II. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VÀ NGHỆ THUẬT

Câu hỏi: Hãy trình bày những thành tựu tiêu biểu về văn học, nghệ thuật trong các thể kỉ XVIII - XIX.

Đáp án:

Văn học: Phát triển rực rỡ với sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn. Các tác

phẩm của họ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền móng cho văn học hiện đại. 

• Một số tác phẩm tiêu biểu: "Tấn trò đời" (H.Ban-dắc); "Những người khốn khổ" (Vic-to Huy-gô), "Chiến tranh và hòa bình" (Lép Tôn-xtôi).
• Một số nhà văn nổi tiếng: Pu-skin (Nga); Ph.Si-lơ, Giô-han Gớt (Đức); W.Thác-cơ-rê (Anh),...

Nghệ thuật: phát triển theo nhiều thể loại, phản ánh cuộc sống chứa chan tình nhân ái, ca ngợi cuộc đấu tranh cho tự do.

• Âm nhạc: W.Mô-da (Áo); S.Bách (Đức); L.Bét-thô-ven (Đức); Ph.Sô-panh (Ba Lan),...
• Cung điện Véc-sai (Pháp) được hành thành đầu thế kỉ XVIII là một công trình kiến trúc đồ sộ và lộng lẫy.
• Các tác danh họa nổi tiếng: Gi.Đa-vít; Đơ-la-croa (Pháp); Ph.Gôi-a (TBN); V.Van Gốc (Hà Lan), I.Lê-vi-tan (Nga),...

Câu hỏi: Phân tích tác động của những thành tựu văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đối với xã hội loài người.

Đáp án:

Sự phát triển của văn học, nghệ thuật đã góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời; thức tỉnh, khích lệ người dân nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Lập bảng thống kê những thành tựu và tác động chủ yếu của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX.

Đáp án:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 7 - 10 câu) giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu hoặc một danh nhân văn hoá có nhiều đóng góp trong các thế kỉ XVIII - XIX.

Đáp án: