BÀI 4. ĐÔNG NAM Á TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XVI ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX

MỞ ĐẦU

Từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX, trong khi các nước châu Âu và Bắc Mỹ đã căn bản hoàn thành cuộc cách mạng tư sản, sau đó là cách mạng công nghiệp thì các nước châu Á nói chung, ...

Đáp án:

Quá trình xâm lược các nước Đông Nam Á của thực dân phương Tây:

• Vào cuối thế kỉ XIX, nhân khi chế độ phong kiến ở Đông Nam Á đang suy yếu, các nước thực dân phương Tây đã đẩy mạnh các cuộc chiến tranh xâm chiếm thuộc địa vào khu vực này.
• Thực dân Anh xâm chiếm Miến Điện, Mã Lai, Xin-ga-po, Bru-nây.
• Pháp chiếm Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia
• Tây Ban Nha, sau đó là Mĩ chiếm Phi-líp-pin
• Hà Lan và Bồ Đào Nha thôn tính In-đô-nê-xi-a

 Ngay từ khi thực dân phương Tây xâm nhập và xâm lược, nhân dân Đông Nam Á đã vùng dậy đấu tranh mạnh mẽ để bảo vệ đất nước. Cuộc đấu tranh giữ đất, giữ làng diễn ra bền bỉ, liên tục, kiên cường, lớp trước ngã xuống, lớp sau nối tiếp tiến lên, kiên quyết đánh giặc cho dù phải hy sinh cả tính mạng; tất cả vì một mục tiêu chiến đấu cho dân tộc sinh tồn. Tuy nhiên, ở giai đoạn này, cuộc đấu tranh mới ở giai đoạn khởi đầu, đặt nền móng cho những bước tiến của giai đoạn sau.

I. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH XÂM NHẬP ĐÔNG NAM Á CỦA THỰC DÂN PHƯƠNG TÂY

Câu hỏi: Nêu những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào các nước Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.

Đáp án:

Những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào các nước Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.

II. TÌNH HÌNH ĐÔNG NAM Á DƯỚI ÁCH ĐÔ HỘ CỦA THỰC DÂN PHƯƠNG TÂY

Câu hỏi: Khai thác tư liệu (SGK, tr.21) giúp em biết điều gì về chính sách cai trị của chính quyền thực dân ở một số nước Đông Nam Á.

Đáp án:

Sau khi thôn tính và biến các nước Đông Nam Á thành thuộc địa, thực dân phương Tây đã tiến hành những chính sách cai trị hà khắc: vơ vét, đàn áp, chia để trị.

Tùy tình hình cụ thể mà mỗi nước thực dân có chính sách cai trị, bóc lột khác nhau, song nhìn chung là vơ vét tài nguyên đưa về chính quốc, không mở mang công nghiệp ở thuộc địa, tăng các loại thuế, mở đồn điền, bốt lính, đàn áp phong trào yêu nước.

Câu hỏi: Hãy trình bày những nét chính về tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.

Đáp án:

III. CUỘC ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á CHỐNG THỰC DÂN PHƯƠNG TÂY TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XVI ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX.

Câu hỏi: Mô tả một số nét chính về cuộc đấu tranh tiêu biểu ở Đông Nam Á chống ách đô hộ của thực dân phương Tây từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX.

Đáp án:

• Ở In-đô-nê-xi-a

Nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra để chống lại thực dân Hà Lan như: khởi nghĩa Tơ-ru-nô Giê-giô (1675), khởi nghĩa Su-ra-pa-rít (1683-1719), khởi nghĩa Đi-pô-nê-gô-rô (1825-1830),... nhưng đều thất bại.

• Ở Phi-líp-pin:

- Thực dân Tây Ban Nha xâm nhập đã vấp phải sự chống trả quyết liệt của thổ dân đảo Mác-tan (1521) với thủ lĩnh là La-pu-la-pu.

- Đầu thế kỉ XIX, phong trào đấu tranh có bước tiến rõ rệt, tiêu biểu: khởi nghĩa của Nô-va-lét (1823), khởi nghĩa Khơ-rút-xơ (1844),...

• Ở Miến Điện:

- Quân Anh vấp phải sự kháng cự của quân đội Miến Điện do tướng Ban-đu-la chỉ huy.

- Năm 1825, Ban-đu-la hi sinh, cuộc kháng chiến thất bại.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Em có nhận xét gì về chính sách đô hộ của thực dân phương Tây đối với các nước Đông Nam Á?

Đáp án:

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Có ý kiến cho rằng: Các nước tư bản phương Tây xâm chiếm Đông Nam Á là để giúp đỡ những nước này thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu. Em đồng ý với ý kiến đó không? Hãy sưu tầm một số tư liệu từ sách, báo và internet để chứng minh cho ý kiến của em.

Đáp án: