Đáp án Ngữ văn 12 chân trời sáng tạo Bài 8: Giá trị của tập truyện và kí

BÀI 8. HAI TAY XÂY DỰNG MỘT SƠN HÀ

VĂN BẢN. GIÁ TRỊ CỦA TẬP TRUYỆN VÀ KÍ

II. SAU KHI ĐỌC    

Câu 1: Xác định bố cục, nội dung và mối liên hệ giữa các phần trong văn bản.

Hướng dẫn chi tiết:

• Bố cục văn bản gồm 3 phần:

+ Phần 1: Giới thiệu chung về sáu bài

+ Phần 2: Nội dung đặc sắc trong sáu bài

+ Phần 3: Nghệ thuật trong sáu bài

• Nội dung văn bản: Bàn luận về giá trị của tập truyện và kí (Nguyễn Ái Quốc)
• Giữa các phần trong văn bản có mối liên hệ chặt chẽ, logic, đi từ giới thiệu chung đến nội dung và nghệ thuật trong tập Truyện và kí.

Câu 2: Nhận xét về ngôn ngữ nghị luận trong văn bản (biện pháp tu từ, cách sử dựng từ ngữ, câu khẳng định, phủ định,...).

Hướng dẫn chi tiết:

Ngôn ngữ nghị luận trong văn bản được tác giả tỉ mỉ lựa chọn, tuân thủ đúng quy chuẩn về hình thức của một văn bản nghị luận về tác phẩm văn học:

• Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng và công khai về chính kiến, lập trường, và quan điểm: tư duy cá nhân được thể hiện một cách chủ quan.
• Sử dụng ngôn ngữ súc tích và logic: các luận điểm được trình bày một cách rõ ràng và có căn cứ.
• Sử dụng ngôn ngữ truyền cảm: từ ngữ được chọn lọc để tạo ra ấn tượng và tác động sâu sắc lên độc giả.

Sử dụng câu khẳng định và phủ định: các luận điểm được thể hiện qua việc khẳng định mạnh mẽ về truyền thống cách mạng của nhân dân, đồng thời phủ định các quan điểm sai lầm và xảo trá của thực dân Pháp

Câu 3: Dựa vào văn bản trên, bạn hãy nêu một số nét khái quát về giá trị cơ bản của tập Truyện và kí.

Hướng dẫn chi tiết:

- Đề tài của tập Truyện và kí là đề tài cách mạng.

- Nội dung nhằm vạch trần thủ đoạn xảo trá của bọn thực dân muốn ru ngủ và lung lạc người yêu nước vừa chỉ ra bản chất phản bội của những kẻ cơ hội

- Bút pháp lãng mạn, trào phúng tiêu biểu

Câu 4: Nêu một số thao tác nghị luận trong văn bản và chỉ ra tác dụng của chúng đối với việc thể hiện giá trị nội dung, nghệ thuật của tập truyện, kí.

Hướng dẫn chi tiết:

Một số thao tác nghị luận trong văn bản như:

+ Giải thích

+ Phân tích

+ Chứng minh

+ Bình luận

+ Bác bỏ

=> Tác dụng: làm tăng tính xác thực cho văn bản, giúp người đọc có thêm những hiểu biết về tài năng của chủ tịch Hồ Chí Minh trong các tác phẩm. Qua đó làm nổi bật lên những giá trị đặc sắc trong nội dung và nghệ thuật của tập truyện và kí.

Câu 5: Tìm hiểu sự nghiệp văn học của Hồ Chí Minh và cho biết ý kiến của bạn về một trong hai nhận định sau:

1. “Điểm nổi nét trong phương pháp sáng tác của Hồ Chủ tịch là tính lãng mạn cách mạng.” (Phạm Huy Thông)
2. “... xét toàn bộ tác phẩm của Người, cũng lại có thể coi rằng, trước sau, Người suốt đời là tác giả của chỉ một đê tài: dấu tranh cách mạng.” (Phạm Huy Thông)

Hướng dẫn chi tiết:

a: "Điểm nổi bật trong phương pháp sáng tác của Hồ Chủ tịch là tính lãng mạn cách mạng."

- Từ những sáng tác và đóng góp trong sự nghiệp văn học của Hồ Chí Minh, có thể thấy ý kiến này là một cách nhìn sâu sắc về phong cách sáng tác của Bác, đã nêu bật sự kết hợp giữa tính lãng mạn và cách mạng trong tác phẩm của Người.

- Tính lãng mạn cách mạng giúp tác phẩm của Hồ Chí Minh trở nên đặc sắc, gợi lên tình cảm sâu lắng và ý chí cách mạng mạnh mẽ.

- Phản ánh, nhận thức một cách hiểu biết và đánh giá đúng về phong cách sáng tác, tầm quan trọng của Hồ Chí Minh trong văn học Việt Nam.

b: "... xét toàn bộ tác phẩm của Người, cũng lại có thể coi rằng, trước sau, Người suốt đời là tác giả của chỉ một đề tài: đấu tranh cách mạng."

-
Cuộc đời của Bác Hồ luôn hướng về nhân dân, đau đáu với mục tiêu giải phóng đất nước, giúp dân tộc thoát khỏi cảnh áp bức và bất công. Do đó, ngay từ những bước đầu trong sự sáng tác văn học của Người, lòng yêu nước sâu sắc và mong muốn giải phóng dân tộc đã tạo nên một tư tưởng và "đề tài" quan trọng trong những tác phẩm đầu tiên: "Chống thực dân đế quốc, phản đối chế độ phong kiến, khẳng định quyền tự do dân tộc và lý tưởng xã hội công bằng" (trích Lời nói đầu - Le Paria số 01, xuất bản ngày 1 tháng 4 năm 1922). Điều này không chỉ thể hiện trong các tác phẩm chính trị mà còn là nội dung của những tác phẩm văn học. Văn học trong tác phẩm của Người không chỉ là một công cụ để làm sáng tỏ các vấn đề chính trị, mà còn để thực hiện lý tưởng Cách mạng.

- Một số truyện, ký mà Người viết trong thời kỳ hoạt động trên đất Pháp những năm 20 của thế kỷ XX như:

+ Pari (1922- Nhân đạo)

+ Lời than vãn của bà Trưng trắc (1922- Nhân đạo)

+ Con người biết mùi hun khói (1922- Nhân đạo)

+ Vi hành (1923- Nhân đạo)

+ Đoàn kết giai cấp (1924- Người cùng khổ)

+ Con rùa (1925- Người cùng khổ)

+ Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (1925- Người cùng khổ)…

=> Tất cả đều thể hiện một cái nhìn sáng suốt, riêng biệt, trí tuệ nhằm phản ánh sáng tạo hiện thực và lịch sử. Sự kín đáo kết hợp tư duy chính trị với phong cách kể chuyện, cách ghi chép tự nhiên rất dí dỏm đánh vào kẻ thù của dân tộc như là một thứ vũ khí lợi hại góp phần vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang, to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.