Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 8: Giá trị của tập "Truyện và kí" (Nguyễn Ái Quốc) (Phạm Huy Thông)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời:

+  Tiểu sử tác giả và tác phẩm Giá trị của tập truyện và kí (Nguyễn Ái Quốc)?

+  Nhận xét về ngôn ngữ nghị luận trong văn bản (biện pháp tu từ, cách sử dụng từ ngữ, câu khẳng định, phủ định?)

+ Dựa vào văn bản trên, bạn hãy nêu một số nét khái quát về giá trị cơ bản của tập Truyện và kí.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

Nhắc lại kiến thức 

1. Tác giả

- Tên: Phạm Huy Thông.

- Năm sinh:  1916 – 1988.

- Là giáo sư, nhà thơ, nhà giáo, dịch giả và nhà khoa học xã hội Việt Nam. 

2. Tác phẩm

- Tập Truyện và kí (Nguyễn Ái Quốc), Phạm Huy Thông dịch và giới thiệu, NXB Văn học 1974.

- Nhan đề văn bản cho nhóm biên soạn đặt.

2. Tìm hiểu chi tiết

- PHỤ LỤC 1

- Về giá trị nội dung, tư tưởng: Sáu tác phẩm truyện, kí trong tập sách nội dung đều cô đọng mà phong phú, kể chuyện khắp năm châu, trước hết là Việt Nam. Một mặt các tác phẩm “đả kích một cách chua cay – do đó rất mạnh mẽ - vào kẻ thù chính của cách mạng Việt Nam nói riêng và cách mạng thuộc địa nói chung, là đế quốc thực dân và bè lũ tay sai phong kiến” mặt khác cũng “biểu dương tinh thần yêu nước của nhân dân ta, tự hào có một quốc sử “treo bao tấm gương đạo đức và dũng cảm, chí khí và tự tôn””.

- về giá trị nghệ thuật, thẩm mĩ: Lối viết “vui, nhẹ, thoải mái, thoạt đọc như mạn đàm, phóng bút, mà chứ đựng một nội dung tư tưởng cao cả và sâu sắc, lại được viết dưới một hình thức văn nghệ dễ tiếp thụ, thấm thía, có một ý nghĩa giáo dục to lớn”. Hình thức đa dạng mà nhất quán, đậm “tính lãng mạn cách mạng” và “phóng khoáng”; “vốn kiến thức cổ kim, đông tây uyên bác”. Không phải chỉ kiến thức học vấn cao xa mà cả những hiểu biết chi lí hằng ngày, thâm nhập tư duy của người Pháp, sử dụng tiếng Pháp nhuần nhị, bút pháp châm biếm vừa mang phong cách cá nhân, vừa mang phong cách hài hước rất Pháp, rất hiện đại.

Yếu tố ngôn ngữ nghị luận

Biểu hiện trong văn bản

Tác dụng

Biện pháp tu từ ẩn dụ

Trí tưởng tượng của người cầm bút nhờ ngọn gió lãng mạn mà được chắp cánh bay bổng...

Thể hiện giá trị thẩm mĩ giàu tính lãng mạn trong hình tượng nghệ thuật của tập Truyện và kí.

Biện pháp liệt kê, trùng điệp

Hư cấu một cặp tình nhân thủ thỉ, một anh lính dõng tò mò, để lấy cớ tạo nên ảnh huống đẻ được đau nhất Khải Định, Va-ren cùng đồng bọn đáng ghét, là “tác giả” đều phải mơ cách mạng ngày đêm, ước mong cách mạng mãnh liệt, liên tưởng, tưởng tượng không ngừng về cách mạng.

Đưa ra các bằng chứng phong phú, chọn lọc, đa dạng từ các tác phẩm trong truyện Truyện và kí làm nổi bật nội dung cách mạng trong tập nhằm tăng cường sức thuyết phục cho luận điểm.

Từ ngữ đặc sắc, giàu tính biểu cảm

“đả kích một cách chua cay”, “vạch trần bộ mặt gian ác”, “giáng một đòn đích đáng”...

- Chính người là một vị anh hùng dân tộc. Nhưng Người không nói đến mình, mà cảm phục Phan Bội Châu.

- Người suốt đời là tác giả của chỉ một đề tài, đấu tranh cách mạng.

- Dùng tiếng Pháp, người nắm ngôn ngữ Pháp vững vàng, sử dụng ngôn ngữ Pháp tế nhị.

Từ ngữ chọn lọc, thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ trong tác phẩm Truyện và kí.

Các kiểu câu khẳng định, phủ định nhấn mạnh sự phong phú và thống nhất, khả năng dung hòa các tính chất đối lập, tính nghệ thuật điêu luyện trong sử dụng ngôn ngữ.

Trường THPT:………………………

Lớp:…………………………………..

Họ và tên:……………………………..

PHIẾU BÀI TẬP

VĂN BẢN: GIÁ TRỊ CỦA TẬP TRUYỆN VÀ KÍ (NGUYỄN ÁI QUỐC)

Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: : Tập “Truyện và kí” của Nguyễn Ái Quốc bao gồm bao nhiêu bài?

A. 5 bài.

B. 6 bài.

C. 7 bài.

D. 8 bài. 

Câu 2:  Phong cách nổi bật trong phương pháp sáng tác của Hồ Chủ tịch là gì?

A. Hiện thực phê phán.

B. Hiện thực lãng mạn.

C. Tượng trưng siêu thực.

D. Lãng mạn cách mạng.

Câu 3:  Hồ Chủ tịch đã sử dụng ngôn ngữ nào để sáng tác phần lớn các truyện và kí của mình?

A. Tiếng Việt.

B. Tiếng Anh.

C. Tiếng Pháp.

D. Tiếng Trung. 

Câu 4: Tập “Truyện và kí” của Nguyễn Ái Quốc hướng đến việc phê phán đối tượng nào?

A. Nhân dân lao động.

B. Thực dân, phong kiến và tay sai.

C. Các nhà cách mạng chân chính.

D. Giai cấp tư sản dân tộc.

Câu 5:  Tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc thể hiện niềm tin vào tương lai qua hình tượng nào?

A. Cụ Ki-men-gô.

B. Phan Bội Châu.

C. Nhân vật lính dõng.

D. Tên toàn quyền Va-ren.