Đáp án Ngữ văn 12 kết nối Bài 6: Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu

BÀI 6. HỒ CHÍ MINH “VĂN HOÁ PHẢI SOI ĐƯỜNG CHO QUỐC DÂN ĐI”

VĂN BẢN. NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA-REN VÀ PHAN BỘI CHÂU

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn hiểu thế nào là trò lố? Trước một trò lố, người ta thường có những phản ứng như thế nào?

Soạn chi tiết: 

• Thuật ngữ "trò lố" thường được sử dụng để ám chỉ những hành động, lời nói hoặc hành vi không thành thật, không chính xác hoặc không trung thực. Đây là những hành động hoặc lời nói được thực hiện với mục đích gạt người khác, đánh lừa hoặc tạo ra ấn tượng giả dối.

• Khi đối diện với một trò lố, con người thường phản ứng bằng sự hoài nghi, phẫn nộ, tức giận, mất lòng tin và cảm thấy bị lừa dối.

Câu 2: Bạn đã biết gì về Phan Bội Châu và sự kính trọng mà nhân dân ta dành cho ông?

Soạn chi tiết: 

Những thông tin về Phan Bội Châu: 

• Phan Bội Châu là một trong những nhà cách mạng, nhà văn và triết gia nổi tiếng của Việt Nam vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. 

• Ông được biết đến với vai trò là một nhà lãnh đạo cách mạng, người đã đóng góp vào việc khởi đầu nhiều phong trào chống lại sự thống trị của người Pháp và sau đó là của người Nhật ở Việt Nam.

Sự kính trọng của nhân dân dành cho ông: 

• Phan Bội Châu được coi là một biểu tượng của sự đấu tranh cho tự do và độc lập dân tộc.

• Ông được tôn vinh như một nhà cách mạng vĩ đại, một người bảo vệ lẽ phải và một biểu tượng của lòng yêu nước. 

• Các tác phẩm văn học và triết học của ông cũng được nghiên cứu và coi trọng trong văn hóa và giáo dục của Việt Nam.

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu hỏi: Đoạn mở đầu có gì đặc biệt? Chú ý những biểu hiện của sự trào lộng trong ngôn ngữ trần thuật.

Soạn chi tiết: 

Điểm đặc biệt của đoạn mở đầu: 

• Đoạn mở đầu của văn bản "Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu" có tính chất trào phúng, mỉa mai cao độ. 

• Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ trần thuật đầy ẩn ý và sắc sảo để phê phán thực dân Pháp cũng như thái độ hèn nhát của những người Việt Nam thời bấy giờ. 

Những biểu hiện của sự trào lộng trong ngôn ngữ trần thuật: 

• Sự trào lộng được thể hiện qua cách dùng từ ngữ châm biếm, hình ảnh ẩn dụ, và cách kể chuyện có phần phóng đại, nhằm lột tả bản chất của nhân vật Va-ren và tình hình xã hội đương thời. 

• Điều này không chỉ tạo nên giá trị nghệ thuật cho tác phẩm mà còn thể hiện rõ quan điểm và thái độ của Nguyễn Ái Quốc – tác giả văn bản – đối với các sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử được nhắc đến trong tác phẩm. Đây là một phương pháp hiệu quả để tác giả truyền đạt thông điệp của mình mà không cần phải nói một cách trực tiếp.

Câu hỏi: Hình dung cảnh tượng tân quan Toàn quyền đến Đông Dương.

Soạn chi tiết: 

Hình dung cảnh tượng tân quan Toàn quyền đến Đông Dương: 

• Đoàn rước lớn với sự tham gia của các quan chức thuộc địa và binh lính Pháp, diễu hành qua các con đường chính của thành phố. 

• Người dân đứng hai bên đường, tò mò và có phần e dè, nhìn theo đoàn rước. Các tòa nhà chính phủ và công trình xung quanh được trang hoàng lộng lẫy, thể hiện sự quan trọng của sự kiện này và quyền lực của Pháp tại Đông Dương. 

=>Đây là biểu hiện của sự kiểm soát và ảnh hưởng của Pháp trong khu vực vào thời kỳ thuộc địa.

Câu hỏi: Có gì đặc biệt trong cách tác giả diễn tả thái độ của dân chúng?

Soạn chi tiết: 

Cách tác giả diễn tả thái độ của dân chúng có những điểm đặc biệt sau:

• Sử dụng chi tiết miêu tả sinh động:

• Tả ngoại hình: “lúc nhúc đứng sắp hàng”,...

• Tả hành động: “kêu lên”, “thở dài”,...

• Câu văn: ngắn gọn, dồn dập, thể hiện sự sôi nổi, náo nhiệt của đám đông.

=>Tác giả đã không miêu tả trực tiếp thái độ của dân chúng mà qua hành động, lời nói, biểu cảm. Tác giả miêu tả thái độ của dân chúng một cách đa dạng, phong phú qua từng hành động, cử chỉ của họ. Cách tác giả diễn tả thái độ của dân chúng đã thể hiện thành công sự sôi nổi, náo nhiệt của đám đông, đồng thời thể hiện thái độ của dân chúng đối với Va-ren và Phan Bội Châu một cách sinh động, hấp dẫn.

Câu hỏi: Cách dẫn dắt sự theo dõi của độc giả ở đây có điểm gì đáng chú ý?

Soạn chi tiết: 

Phương pháp dẫn dắt sự theo dõi của độc giả ở đây mang những điểm đáng chú ý sau đây:

1. Ngôn ngữ sống động: Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, giúp độc giả dễ tiếp thu và hiểu rõ nội dung. Các câu hỏi tu từ được sử dụng để thúc đẩy sự suy ngẫm và tương tác của độc giả. Đồng thời, giọng điệu mỉa mai, châm biếm cũng được áp dụng để tạo thêm hiệu ứng trong việc thu hút sự chú ý.

2. Cốt truyện hấp dẫn: Xây dựng các tình huống bất ngờ, căng thẳng, giữ cho câu chuyện luôn gây sự kích thích và hấp dẫn. Sử dụng các chi tiết hài hước, châm biếm để tạo điểm nhấn và làm tăng tính hấp dẫn của câu chuyện. Đồng thời, việc lồng ghép thông tin lịch sử, chính trị một cách khéo léo cũng giúp làm giàu nội dung và tạo sự sâu sắc cho câu chuyện.

3. Hiệu quả nghệ thuật: Sử dụng ngòi bút tinh tế để lôi cuốn sự chú ý của độc giả. Phương pháp này giúp thể hiện chủ đề của tác phẩm một cách hiệu quả và tạo ra ấn tượng sâu sắc cho độc giả. Cảm nhận và tiếp thu của độc giả được kích thích một cách tốt nhất.

Nhờ những yếu tố trên, phương pháp này đạt được hiệu quả nghệ thuật cao, thu hút sự chú ý của độc giả, thể hiện chủ đề tác phẩm một cách hiệu quả và tạo ấn tượng sâu sắc cho độc giả.

Câu hỏi: Hình dung phản ứng của Phan Bội Châu.

Soạn chi tiết: 

Khi Phan Bội Châu nhận ra mình đã bị Va-ren lừa dối, phản ứng của ông có thể được mô tả như sau: 

• Ông cảm thấy sững sờ, bàng hoàng trước sự thật. Ban đầu, ông đã tin tưởng Va-ren là một người tốt, một nhà học giả uyên thâm, người có thể giúp đỡ ông trong việc giải phóng Việt Nam.

• Khi sự thật được phơi bày, sự phẫn nộ và tức giận bao trùm Phan Bội Châu trước hành động lừa dối của Va-ren. Ông hiểu rõ rằng Va-ren không phải là người đáng tin cậy, mà thực chất là một kẻ lừa đảo, một tay sai của thực dân Pháp.

• Sau khi trải qua cảm xúc phẫn nộ, Phan Bội Châu trở nên buồn bã và thất vọng. Ông tin tưởng Va-ren là người có thể giúp đỡ mình, nhưng giờ đây ông nhận ra rằng ông đã bị lừa dối. Tác giả miêu tả sự buồn bã của ông qua các chi tiết như "hình như lọt vào tai Bội Châu chẳng khác gì "nước đổ lá khoai", "cái im lặng dửng dưng",... để tạo nên hình ảnh cụ thể và mạnh mẽ về trạng thái tinh thần của Phan Bội Châu.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Truyện ngắn Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt như thế nào?

Soạn chi tiết: 

Truyện ngắn được viết vào năm 1925, khi Phan Bội Châu bị bắt giam và sắp bị đưa ra xét xử. Hoàn cảnh lúc bấy giờ:

• Thực dân Pháp tăng cường khủng bố, đàn áp phong trào yêu nước.

• Phan Bội Châu bị bắt giam, dư luận Pháp và thế giới lên án hành động của thực dân Pháp.

• Va-ren, Toàn quyền Đông Dương mới, hứa hẹn sẽ cải thiện tình hình.

Câu 2: Tác phẩm được chia thành năm phần rõ rệt. Hãy khái quát nội dung của từng phần.

Soạn chi tiết: 

Tác phẩm được chia làm 5 phần với những nội dung chính như sau: 

• Phần 1 (Từ đầu đến "giam trong tử): Mở đầu.

• Phần 2 (Từ “Đến Sài Gòn" đến "vẫn nằm tù): Toàn quyền Va-ren và dân chúng.

• Phần 3 (Từ “Từ Sài Gòn" đến "vẫn nằm tù"): Toàn quyền Va-ren và triều đình An Nam.

• Phần 4 (Từ “Nhưng chúng ta” đến "hiểu Phan Bội Châu): Toàn quyền Va-ren và Phan Bội Châu. 

• Phần 5 (Tử “Cuộc gặp gỡ” đến hết): Lời kể của nhân chứng.

Câu 3: Cảm hứng trào lộng được thể hiện ở những phương diện nào của tác phẩm?

Soạn chi tiết: