Ôn tập những kiến thức về tác giả Nguyễn Ái Quốc và văn bản Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
Nhận biết và phân tích được vai trò của cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm trong văn bản nghị luận.
Nhận biết và phân tích được những đặc sắc nghệ thuật của văn bản.
Ghi nhớ, khắc sâu những đặc điểm của thể loại văn bản Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Năng lực thu thập thông tin liên quan đến tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về tác phẩm.
Năng lực phân tích, đánh giá được đặc điểm nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.
Năng lực phân tích, so sánh văn bản với các văn bản khác cùng chủ đề.

3. Về phẩm chất

Biết thể hiện lòng ngưỡng mộ, học tập những con người biết xả thân vì đất nước, dân tộc.

II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU

1. Chuẩn bị của giáo viên

Giáo án;
Phiếu bài tập;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ Văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn bài học, bảng phân công nhiệm vụ đã chuẩn bị ở nhà, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH ÔN TẬP

A. KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS kết nối với kiến thức đã học buổi sáng để trả lời nhanh các câu hỏi trắc nghiệm nhắc lại kiến thức buổi sáng.

b. Nội dung: GV phát phiếu trắc nghiệm để HS nghiên cứu.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi: GV đưa câu hỏi trắc nghiệm, HS nghiên cứu và trả lời

Câu 1: Văn bản “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” là của ai?

A. Nguyễn Ái Quốc.

B. Phan Bội Châu.

C. Phạm Duy Tốn.

D. Va-ren.

Câu 2: Tác phẩm “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” được viết theo thể loại nào?

A. Tiểu thuyết.

B. Bút kí.

C. Nhật kí.

D. Truyện ngắn.

Câu 3: Ngôn ngữ của Va-ren trong tác phẩm thuộc hình thức ngôn ngữ nào?

A. Ngôn ngữ đối thoại.

B. Ngôn ngữ độc thoại.

C. Ngôn ngữ biểu cảm.

D. Ngôn ngữ miêu tả.

Câu 4: Với thái độ đối xử là im lặng trước kẻ thù, Phan Bội Châu đã bộc lộ tính cách của mình như thế nào?

A. Không dễ làm quen với người ngoại quốc.

B. Căm phẫn kẻ thù.

C. Đồng tình với những lời nói của Va-ren.

D. Khinh bỉ kẻ thù và có bản lĩnh kiên cường.

Câu 5: Cụm từ ‘‘những trò lố’’ trong nhan đề tác phẩm được tác giả dùng với dụng ý gì?

A. Để nói lên quan điểm của Va-ren về những việc làm của mình.

B. Để nói lên quan điểm của người đọc với những việc làm của Va-ren.

C. Để trực tiếp vạch trần và tố cáo bản chất xấu xa của Va-ren.

D. Để gây sự chú ý của người đọc.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số HS đứng dậy trả lời câu hỏi.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét chốt đáp án:

1.A

2.D

3.B

4.D

5.C

- GV dẫn dắt vào bài: Đối với người dân Việt Nam, Phan Bội Châu là một chiến sĩ cách mạng yêu nước nồng nàn, thiết tha, là một nhân vật lịch sự kiệt xuất và là đại diện tiêu biểu cho phong trào đấu tranh giành độc lập của dân tộc đầu thế kỉ XX. Và Phan Bội Châu cũng là người truyền cảm hứng cho Nguyễn Ái Quốc để Người dấn thân vào sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc. Chúng ta hãy cùng ôn tập lại bài học “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” của Nguyễn Ái Quốc.

B. NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

a. Mục tiêu: Giúp HS ôn tập, nắm chắc các đơn vị kiến thức, rèn luyện kĩ năng đọc hiểu văn bản Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu, nhận diện và phân tích các bút pháp nghệ thuật thể hiện trong văn bản.

b. Nội dung: Nhắc lại các kiến thức văn bản Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của cá nhân hoặc sản phẩm nhóm.

d. Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Nhắc lại kiến thức

Bước 1:Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời:

+ Nhắc lại một số hiểu biết về văn bản “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu”.

+ Cảm hứng trào lộng trong tác phẩm được thể hiện như thế nào?

+ Sự tương phản giữa Phan Bội Châu và Va-ren được tác giả khắc họa như thế nào?

+ Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu”.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

Nhắc lại kiến thức

1. Tìm hiểu chung

a. Hoàn cảnh ra đời

- Năm 1925, ở Việt Nam, phong trào yêu nước chống thực dân Pháp có những hoạt động sôi nổi. Phan Bội Châu, một chí sĩ yêu nước bị chính quyền thực dân Pháp bắt cóc ngày 30/6/1925 tại Thượng Hải rồi giải về Việt Nam để kết án tử hình.

- Sự kiện làm dấy lên phong trào đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu ở trong cả nước, gây sức ép lớn cho Chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương.

- Va-ren là một chính khách Pháp, trước là đảng viên Đảng Xã hội Pháp nhưng đã phản bội quyền lợi của giai cấp công nhân để đảm nhiệm chức Toàn quyền Đông Dương từ 1925 – 1928.

- Lúc này, Nguyễn Ái Quốc đang tích cực tuyên truyền chống chủ nghĩa thực dân trên các diễn đàn công khai ngay tại Pa-ri.

- Văn bản “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” được viết bằng tiếng Pháp, đăng trên báo “Người cùng khổ” số 36 – 37, tháng 9, 10/1925 với bút danh Nguyễn Ái Quốc.

b. Bố cục

- Phần 1 (từ đầu đến “giam trong tù”): Mở đầu.

- Phần 2 (từ “Đến Sài Gòn” đến “vẫn nằm tù”): Va-ren tuần du Sài Gòn.

- Phần 3 (từ “Từ Sài Gòn” đến “vẫn nằm tù”): Triều đình Huế nghênh tiếp Va-ren.

- Phần 4 (từ “Nhưng chúng ta” đến “hiểu Phan Bội Châu”): Va-ren vào nhà lao thuyết phục Phan Bội Châu hợp tác.

- Phần 5 (còn lại): Kết thúc.

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Cảm hứng trào lộng trong văn bản

- Cảm hứng trào lộng:

+ Gắn với sự thôi thúc bên trong của người viết muốn bóc trần thực chất của sự vật, sự việc trên một phương diện nào đó bằng tiếng cười gồm nhiều sắc thái.

+ Cảm hứng trào lộng cho thấy vị thế đứng cao hơn đối tượng của chủ thể tiếng cười.

+ Được thể hiện khác nhau tùy theo phong cách nghệ thuật của từng nhà văn và tùy theo thể loại được chọn sử dụng.

- Cảm hứng trào lộng trong văn bản:

+ Thể hiện ở nhan đề: hạ bệ một sự kiện chính trị thành “những trò lố” nực cười.

+ Thể hiện qua việc xây dựng tình huống: tưởng tượng về cuộc gặp gỡ giữa hai bên, hai lực lượng đối địch.

+ Thể hiện qua việc xây dựng nhân vật: dựng một chân dung hí họa về quan Toàn quyền Đông Dương.

+ Thể hiện qua ngôn ngữ, giọng điệu: châm biếm, giễu nhại.

b. Sự tương phản giữa Phan Bội Châu và Va-ren

PHỤ LỤC 1

3. Tổng kết

a. Nội dung

- Đả kích tên toàn quyền Va-ren gian trá lố bịch – kẻ đại diện cho thực dân Pháp mưu mô, ác độc.

- Ca ngợi nhân cách cao quý của nhà yêu nước Phan Bội Châu: kiên cường, bất khất, tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam. Từ đó, cho thấy sĩ khí của người chiến sĩ cách mạng lỗi lạc, anh hùng.

b. Nghệ thuật

- Xây dựng tình huống truyện độc đáo, đem lại bất ngờ cho người đọc.

- Sử dụng nghệ thuật đối lập tương phản để khắc họa nhân vật.

- Tưởng tượng hư cấu phong phú.

- Lời văn sắc sảo hóm hỉnh.

PHỤ LỤC 1

	Va-ren	Phan Bội Châu
Địa vị	Toàn quyền Đông Dương.	Tù nhân.
Tiểu sử/ Lai lịch	Đảng viên đảng Xã hội Pháp.	Chí sĩ yêu nước chống thực dân Pháp.
Hành vi	+ Hứa “sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu”. + Tuần du Sài Gòn. + Dự yến, nhận tưởng lệ. + Vào xà lim “tay phải giơ ra bắt tay Phan Bội Châu, còn tay trái thì nâng cái gông to kệch đang xiết chặt Phan Bội Châu”.	Nằm tù.
Lời nói	+ Dài dòng “Tôi đem… Toàn quyền…!” + Lập luận ngụy biện xảo trá, trơ trẽn.	Im lặng.
Thái độ	Kẻ cả, ngạo nghễ: “tôi biết rõ”, “ông nghe tôi”, “ông hãy nhìn tôi”…	+ Dửng dưng. + Khinh bỉ (nhếch mép, nhổ vào mặt).