Đáp án Tiếng Việt 5 kết nối tri thức Bài 18: Tấm gương tự học

BÀI 18

ĐỌC: TẤM GƯƠNG TỰ HỌC

Khởi động: Lời nhận xét dưới đây cho em hiểu điều gì về giáo sư Tạ Quang Bửu?

Có những nhân cách và tài năng mà chỉ sau khi vắng bóng họ, người đời mới thấy hết khoảng trống mênh mông họ để lại. Tạ Quang Bửu là một người như thế.

(Hoàng Tuy)

Hướng dẫn chi tiết:

- Từ lời nhận xét trên, chúng ta có thể hiểu rằng giáo sư Tạ Quang Bửu có một nhân cách và tài năng đáng giá. Tuy nhiên, sự đánh giá này chỉ được thể hiện rõ sau khi anh ấy ra đi, khiến mọi người nhận ra sự vắng bóng của anh ấy đã tạo ra một khoảng trống mênh mông trong cuộc sống.

- Điều này cho thấy rằng Tạ Quang Bửu có một ảnh hưởng sâu sắc và góp phần quan trọng trong lĩnh vực mà anh ấy hoạt động. Có thể anh ấy đã đạt được thành tựu đáng kể trong công việc, nghệ thuật hoặc lĩnh vực khác, và sự vắng bóng của anh ấy khiến mọi người thấy thiếu đi cái gì đó quan trọng và đặc biệt.

- Nhìn chung, lời nhận xét này gợi lên sự tôn trọng và ngưỡng mộ đối với Tạ Quang Bửu, đánh giá anh ấy là một cá nhân đáng kính trong xã hội.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Đoạn văn thứ nhất giới thiệu điều gì về Tạ Quang Bửu?

Hướng dẫn chi tiết:

- Đoạn văn thứ nhất giới thiệu rằng Tạ Quang Bửu sinh ra trong một gia đình nhà nho ở Nghệ An và ông là một nhà khoa học và nhà giáo dục đa tài, uyên bác hiếm có.

Câu 2: Những chi tiết nào cho thấy Tạ Quang Bửu là tấm gương tự học, học suốt đời và học say mê?

Hướng dẫn chi tiết:

- Những chi tiết cho thấy Tạ Quang Bửu là tấm gương tự học, học suốt đời và học say mê: Ông có thói quen đọc sách ở mọi lúc, mọi nơi, đọc rất nhanh và nhớ rất lâu. Có lần, ngồi trên lưng ngựa, mải đọc sách, ông ngã tòm xuống suối. Tất cả những ai ở bên ông đều khâm phục khả năng tự học của ông. Ông học từ lúc còn trẻ đến lúc cuối đời, ngay cả khi đau ốm.

Câu 3: Theo em, vì sao Tạ Quang Bửu nhiều lần được cùng Bác Hồ tiếp các chính khách nước ngoài?

Hướng dẫn chi tiết:

Tạ Quang Bửu nhiều lần được cùng Bác Hồ tiếp các chính khách nước ngoài vì:

- Ông có khả năng sử dụng thành thạo nhiều ngôn ngữ ngoại vi, bao gồm tiếng Anh, Pháp, Đức, Ba Lan, tiếng Nga, Trung, Hy Lạp cổ và La-tinh.

- Ông giúp Bác Hồ soạn thảo các công hàm bằng tiếng Anh và đã nói tiếng Anh "hoàn hảo đến mức người Anh phải kinh ngạc". Điều này cho thấy ông có khả năng giao tiếp và làm việc với các chính khách nước ngoài.

Câu 4: Sự đa tài, uyên bác của Tạ Quang Bửu được thể hiện như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Sự đa tài và uyên bác của Tạ Quang Bửu được thể hiện qua:

- Ông xuất sắc ở nhiều lĩnh vực như toán, lí, hoá, sinh, triết học và ngoại ngữ.

- Ông có hiểu biết sâu rộng về âm nhạc, hội hoạ, kiến trúc, thể thao và luôn tranh thủ thời gian tự học để thỏa mãn niềm đam mê của mình.

Câu 5: Tài năng, công lao của Tạ Quang Bửu được ghi nhận thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Tài năng và công lao của Tạ Quang Bửu được ghi nhận qua việc đặt tên ông cho các con phố ở nhiều thành phố lớn của Việt Nam như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng. Ngoài ra, có một giải thưởng dành cho các nhà khoa học xuất sắc mang tên ông - Giải thưởng Tạ Quang Bửu.

Luyện tập theo văn bản đọc:

Câu 1: Dựa vào gợi ý, tìm nghĩa cho mỗi từ dưới đây:

chính khách         chính phủ          chính khóa

1. Chương trình học tập chính thức, bắt buộc.
2. Người chuyên hoạt động chính trị, khá nổi tiếng.
3. Cơ quan hành chính nhà nước cao nhất.

Hướng dẫn chi tiết:

1. Chính khóa
2. Chính khách
3. Chính phủ

Câu 2: Chọn các từ ở bài tập 1 để hoàn thiện các câu dưới đây:

1. Nhiều … quốc tế đã có mặt tại hội nghị này
2. … các nước phải đảm bảo mọi quyền lợi cho trẻ em
3. Một số hoạt động trải nghiệm sẽ được tổ chức ngoài giờ học …

Hướng dẫn chi tiết:

1. chính khách
2. Chính phủ
3. chính khóa

VIẾT: TÌM Ý CHO ĐOẠN VĂN GIỚI THIỆU NHÂN VẬT TRONG MỘT CUỐN SÁCH

Câu 1: Chuẩn bị.

Hướng dẫn chi tiết:

- Em chọn nhân vật trong cuốn sách Harry Potter của J.K. Rowling.

- Nhân vật đó tên là Hermione Granger.

- Em muốn giới thiệu về nhân vật: ngoại hình, tính cách, tài năng.

Câu 2: Tìm ý.

Hướng dẫn chi tiết:

- Mở đầu:

+ Tên cuốn sách: Harry Potter

+ Tác giả: J.K. Rowling

+ Nhân vật: Hermione Granger

+ Ấn tượng về nhân vật: Hermione không chỉ là một học sinh giỏi mà còn là một người bạn trung thành và đáng tin cậy.

- Triển khai:

+ Ngoại hình

+ Tính cách

+ Tài năng

- Kết bài:

+ Cảm xúc, suy nghĩ về nhân vật: ngưỡng mộ, đáng học tập

Câu 3: Góp ý và chỉnh sửa.

ĐỌC MỞ RỘNG

Câu 1: Đọc câu chuyện về nhà trường, thầy cô, học sinh.

Câu 2: Viết phiếu đọc sách theo mẫu

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 3: Dựa vào những ghi chép trong phiếu đọc sách, trao đổi với bạn về nội dung và ý nghĩa của câu chuyện đã đọc.

Bài tập về nhà:

Câu 1: Giới thiệu với bạn hoặc người thân về một người mà em khâm phục, ngưỡng mộ (có thể là một nhân vật trong cuốn sách em đã đọc).

Hướng dẫn chi tiết:

Em giới thiệu với bạn hoặc người thân về một người mà em khâm phục, ngưỡng mộ: Em khâm phục và ngưỡng mộ Bác Hồ Chí Minh. Bác là người tiên phong đi ra nước ngoài tìm đường cứu nước và trở về lãnh đạo dân tộc đánh thắng giặc ngoại xâm. Bác sinh ra trong một gia đình ở Nghệ An có lòng yêu nước nồng nàn. Từ một con người bình thường, với sự dũng cảm, thông minh và quyết tâm, Bác đã trở thành lãnh tụ của cả dân tộc, lập nên Việt Nam như ngày nay. Bác được tôn vinh và sống mãi cùng dân tộc Việt: Lăng viếng Bác, hình ảnh Bác trên các tờ tiền giấy, ảnh Bác tại các phòng họp, cạnh lá quốc kì; 5 điều Bác dạy tại các lớp học;… Em thật sự ngưỡng mộ Bác của chúng ta.