Giáo án chuyên đề Hoá học 12 kết nối Bài 9: Vai trò và ứng dụng của phức chất

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 9: VAI TRÒ VÀ ỨNG DỤNG CỦA PHỨC CHẤT

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức 

• Vai trò của một số phức chất sinh học: chlorophyll, heme B, vitamin B12,…
• Ứng dụng của phức chất trong tự nhiên, y học, đời sống và sản xuất, hóa học. 

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về vai trò và ứng dụng của phức chất trong các lĩnh vực. 
• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt vai trò và ứng dụng của phức chất; Hoạt động nhóm và cặp đôi một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV, đảm bảo các thành viên trong nhóm đều được tham gia và trình bày báo cáo. 
• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

Năng lực hóa học: 

• Năng lực nhận thức hóa học: Nêu được vai trò sinh học của một số phức chất trong tự nhiên; Nêu được một số ứng dụng của phức chất trong y học, đời sống và sản xuất, hóa học. 
• Năng lực tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hóa học: Thu thập thông tin về các phức chất trong tự nhiên và trong cuộc sống để tìm hiểu vai trò và ứng dụng của chúng. 
• Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng các khái niệm cơ bản về phức chất để giải thích được một số vấn đề trong cuộc sống. 

3. Phẩm chất

• Yêu quý thiên nhiên và sử dụng hợp lí các sản phẩm chứa phức chất.
• Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập hóa học.   

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• CĐHT, SGV. 
• Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

• CĐHT, vở ghi. 

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

a. Mục tiêu: Huy động được vốn hiểu biết, kĩ năng có sẵn của HS (về phức chất đã học trong SGK) để chuẩn bị cho bài học mới.

b. Nội dung: GV nêu vấn đề, HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu. 

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS cho câu hỏi mở đầu.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV nêu câu hỏi:

Phức chất có vai trò gì đối với sinh vật? Trong đời sống và sản xuất, phức chất có những ứng dụng nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời.

Đáp án: 

- Các phức chất của kim loại như heme B, chlorophyll, … có vai trò quan trọng đối với sự sống của sinh vật, mặc dù chúng chỉ tồn tại với hàm lượng nhỏ

- Ứng dụng của một số phức chất mà em đã học hoặc có thể đã biết:

+ Có thể dùng phức chất Na₃[Co(NO₂)₆] để phát hiện cation K+ có trong dung dịch. 

+ Phức chất Na₃[AlF₆] (cryolite) được sử dụng làm chất giảm nhiệt độ nóng chảy của Al₂O₃ trong sản xuất nhôm.

+ Phức chất Rh-phosphine (xúc tác Wilkinson) xúc tác trong phản ứng cộng hydrogen vào alkene.

+ Phức chất HRh(CO)[P(C₆H₅)₃]₃ được sử dụng làm xúc tác trong phản ứng chuyển hoá propene thành butanal.

+ Dạng muối của hợp chất EDTA (ethylenediaminetetraacetic) có thể tạo ra phức chất tan với nhiều cation kim loại, nên thường được dùng trong chuẩn độ tạo phức, ….

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Vừa rồi chúng ta đã nêu được vai trò của một số phức chất đối với sinh vật và một số ứng dụng phức chất đã học, để tìm hiểu sâu hơn về vai trò, ứng dụng của phức chất trong y học, đời sống, ngành hoá học và trong sản xuất, chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay – Bài 9: Vai trò và ứng dụng của phức chất.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Vai trò của một số phức chất sinh học 

a. Mục tiêu: Nêu được vai trò của một số phức chất sinh học: chlorophyll, heme B, vitamin B12,... 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc CĐHT để trả lời câu hỏi của GV. 

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về vai trò của một số phức chất sinh học.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Một số ứng dụng của phức chất 

a. Mục tiêu: Nêu được ứng dụng của phức chất trong tự nhiên, y học, đời sống và sản xuất, hóa học. 

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc CĐHT để trả lời câu hỏi của GV. 

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về ứng dụng của phức chất.

d. Tổ chức hoạt động:

--------------- Còn tiếp ---------------