Giáo án điện tử Ngữ văn 9 chân trời Bài Ôn tập cuối học kì II

THÂN MẾN CHÀO

CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN

KHỞI ĐỘNG

Nhiệm vụ:

Chia sẻ về chủ đề em yêu thích nhất trong chương trình Ngữ văn học kì II..

Em nhận được thông điệp nào hay rút ra bài học gì từ chủ đề đó?

Trình bày ngắn gọn về chủ đề khiến em thật sự ấn tượng.

GỢI Ý TRẢ LỜI

Chọn một trong số những chủ đề đã học ở học kì I.

Ngữ văn 9

ÔN TẬP HỌC KÌ II

NỘI DUNG BÀI HỌC

I.

Ôn tập kiến thức về loại, thể loại văn bản đọc.

II.

Ôn tập kiến thức tiếng Việt.

III.

Ôn tập kĩ năng viết.

IV.

Ôn tập kĩ năng nói và nghe

I.

ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ LOẠI, THỂ LOẠI VĂN BẢN ĐỌC.

Nhóm 1: Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 phần Đọc (SGK tr.139).

Nhóm 2: Hoàn thành bảng trong câu 4, 5 phần Đọc (SGK tr.139-140).

Nhóm 3: Hoàn thành bảng trong câu 6, 7 phần Đọc (SGK tr.140)

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Câu 1: (SGK, tr.139)

Khi đọc VB nghị luận, người đọc cần

Liên hệ ý tưởng

Thông điệp

Bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội

Hiểu thêm về mục đích viết và nội dung của VB

Câu 2: (SGK, tr.139)

- Không gian trong truyện trinh thám là nơi diễn ra hoặc lưu giữ các manh mối về vụ án; nơi diễn ra các hoạt động điều tra, khám phá những sự thật về vụ án.

- Thời gian trong truyện trinh thám là thời gian diễn ra các hoạt động điều tra, từ lúc khởi đầu cuộc điều tra cho đến khi các nhà điều tra chính thức đưa ra bằng chứng, phân tích, lí giải thuyết phục và kết luận về vụ án; thường có giới hạn trong một vài tuần hoặc vài ngày, thậm chí vài giờ.

- Cốt truyện của truyện trinh thám thường xoay quanh quá trình điều tra, làm sáng tỏ vụ án như sau: vụ án xảy ra → người điều tra tiến hành điều tra tình huống phức tạp bất ngờ xuất hiện - cuộc điều tra gặp nhiều bế tắc thủ phạm cùng quá trình gây án bị vạch trần.

- Những bí mật về thủ phạm được giữ kín đến cùng, tạo nên sự hấp dẫn, luôn luôn khiến người đọc ở trong trạng thái căng thẳng.

Truyện trinh thám thường có những kiểu nhân vật quen thuộc: kẻ gây án giấu mặt, nạn nhân, cảnh sát, thám tử,... trong đó nhân vật chính là thám tử (chuyên nghiệp hoặc nghiệp dư) – người có kĩ thuật điều tra vượt trội; có khả năng quan sát tinh tường; khả năng phân tích, suy luận, đánh giá sắc bén.

Chi tiết trong truyện trinh thám gắn với các tình huống có tác dụng gợi mở phán đoán đối với hoạt động điều tra. Mỗi chi tiết như một bằng chứng hoặc manh mối quan trọng trong quá trình điều tra.

Trong truyện trinh thám, lời của người kể chuyện (ngôi thứ ba hoặc ngôi thứ nhất) gồm lời kể, miêu tả, phân tích, bình luận, thường được kết hợp với lời của những nhân vật khác, nhất là lời của nhân vật thám tử, nhằm tái hiện một cách sinh động, hấp dẫn quá trình điều tra, khám phá vụ án.

Câu 3: Hai dòng thất của thể thơ song thất lục bát thường được ngắt nhịp như thế nào?

A. Nhịp 3/4

B. Nhịp 2/2/3

C. Nhịp 4/3

D. Nhịp 3/2/2

Câu 4: (SGK, tr.139)

Quy cách của thể loại

Bố cục

Ngôn từ

Các biện pháp tu từ

…

…

Đề tài

Chủ đề

Bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội

Tư tưởng

Cảm hứng

Thông điệp

Nội dung

Hình thức

Hai phương diện không tách rời nhau của VB văn học

Các yếu tố thuộc nội dung trong VB văn học

Các yếu tố hình thức của tác phẩm

Sự thống nhất giữa hình thức và nội dung tạo nên tính chỉnh thể của tác phẩm văn học.

Câu 5: (SGK, tr.140)

Vì kết cục của nhân vật chính có thể là sự thảm bại hay cái chết của nhân vật, chứ không phải “luôn luôn là cái chết”.

Câu 6: (SGK, tr.140)

Nhiệm vụ:

Nối nội dung ở cột A với nội dung tương ứng ở cột B (làm vào vở):

1. Nghị luận xã hội

2. Truyện

trinh thám

3. Thơ song thất lục bát

4. Bi kịch

a. Thể thơ gồm cặp song thất (bảy tiếng) và cặp lục bát (sáu – tám tiếng) luôn phiên kế tiếp nhau trong toàn bài

b. Văn bản viết ra để bàn về sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội hay một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người, thể hiện ý tưởng, thông điệp

c. Thể loại truyện kể lại quá trình tìm kiếm sự thật về một vụ án

d. Thể loại tập trung khai thác những xung đột hay gay gắt giữa khát vọng cao đẹp của con người với tình thế bi đát của thực tại, dẫn tới sự thảm bại hay cái chết của nhân vật.

Câu 7: (SGK, tr.140)

• Nhận biết và phân tích luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu.
• Nhận xét, đánh giá tính đúng - sai của vấn đề được đặt ra trong VB.
• Liên hệ ý tưởng, thông điệp trong VB với bối cảnh lịch sử, văn hoá, xã hội khi VB ra đời và bối cảnh hiện tại.

• Xác định bối cảnh (thời gian, không gian) xảy ra sự kiện, câu chuyện.
• Tóm tắt cốt truyện.
• Truyện trinh thám.
• Phân tích vai trò của một số chi tiết có tác dụng làm manh mối cho cuộc điều tra.
• Phân tích quá trình phá án, khả năng quan sát, lập luận logic của nhân vật chính (thám tử).

• Xác định và phân tích một số yếu tố thi luật của thơ song thất lục bát.
• Làm rõ nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, bố cục, mạch cảm xúc.
• Xác định và phân tích tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo, chủ đề, tư tưởng, thông điệp của VB thông qua hình thức nghệ thuật.

• Tìm các dấu hiệu nhận biết thể loại của VB.
• Tóm tắt câu chuyện, xác định xung đột/ kiểu xung đột kịch.
• Tìm hiểu, phân tích hành động, tích cách của nhân vật kịch Khái quát chủ đề, tư tưởng của VB kịch.
• Xác định thể thơ, nội dung bao quát và bố cục của VB.
• Tìm hiểu tác dụng của các yếu tố như hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ, nhịp thơ,... trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả.
• Xác định chủ đề, thông điệp của bài thơ.

II.

ÔN TẬP KIẾN THỨC TIẾNG VIỆT

Yêu cầu:

Hoàn thành những câu hỏi 1, 2, 3 (SGK tr141). trong phần tiếng Việt.

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Người vợ – Em mua được đủ các thứ rồi đây. Các ông, các bà ấy cứ xúm lại hỏi thăm anh, ai

cũng mừng cho mẹ con em. Con nó đâu, sao anh lại ngồi một mình thế?

Người chồng – Bỏ các thứ ấy rồi đi đi.

Người vợ – Ô hay! Đi đâu?

Người chồng – Muốn đi đâu thì đi. Tôi không muốn nhìn thấy cô nữa!

(Nguyễn Đình Thi, Cái bóng trên tường)

Câu rút gọn

Lược bỏ chủ ngữ

Lược bỏ chủ ngữ

Lược bỏ chủ ngữ

Câu 1. a (SGK, tr141)

Câu 1. a (SGK, tr141)

Người vợ – Em mua được đủ các thứ rồi đây. Các ông, các bà ấy cứ xúm lại hỏi thăm anh, ai

cũng mừng cho mẹ con em. Con nó đâu, sao anh lại ngồi một mình thế?

Người chồng – Bỏ các thứ ấy rồi đi đi.

Người vợ – Ô hay! Đi đâu?

Người chồng – Muốn đi đâu thì đi. Tôi không muốn nhìn thấy cô nữa!

(Nguyễn Đình Thi, Cái bóng trên tường)

Câu đặc biệt

Bộc lộ cảm xúc

Dấu hiệu để phân biệt hai kiểu câu này:

Câu rút gọn

Câu đặc biệt

• Là loại câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ mà chỉ có một nòng cốt đặc biệt.
• Do một từ hoặc một cụm từ (trừ cụm chủ - vị) cấu tạo thành.
• Là loại câu bị lược bỏ một hoặc một vài thành phần câu nào đó
• Có thể khôi phục lại (các) thành phần bị rút gọn nhờ ngữ cảnh

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------