Giáo án điện tử Sinh học 11 kết nối Bài 15: Cảm ứng ở thực vật

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Thực vật đứng yên hay vận động? Chúng mở rộng không gian sống, tìm kiếm dinh dưỡng và hướng đến các điều kiện sinh thái thích hợp bằng cách nào?

BÀI 15. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm, vai trò và đặc điểm của cảm ứng ở thực vật

Các hình thức cảm ứng và cơ chế cảm ứng ở thực vật

Ứng dụng cảm ứng ở thực vật

1. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT

NHÓM 1

CÂY MỌC VỀ HƯỚNG ÁNH SÁNG

Tác nhân: ánh sáng

Bộ phận đáp ứng kích thích: thân

Vai trò: Cây lấy ánh sáng để quang hợp → đảm bảo các hoạt động sống diễn ra thuận lợi.

NHÓM 2

CÂY TRINH NỮ CỤP LÁ KHI BỊ VA CHẠM

Tác nhân: sự tiếp xúc

Bộ phận đáp ứng kích thích: lá

Vai trò: bảo vệ

NHÓM 3

TUA CUỐN CÂY MƯỚP LEO GIÀN

Tác nhân: giàn tiếp xúc

Bộ phận đáp ứng kích thích: tua cuốn

Vai trò: cây vươn lên thu nhận ánh sáng cho quá trình quang hợp

NHÓM 4

CÂY GỌNG VÓ BẮT MỒI

Tác nhân: con mồi

Bộ phận đáp ứng kích thích: lá

Vai trò: bắt và tiêu hóa con mồi để lấy dinh dưỡng

Trình bày khái niệm, vai trò và đặc điểm của cảm ứng ở thực vật.

Khái niệm

Là sự tiếp nhận và trả lời của thực vật đối với các kích thích từ môi trường.

Vai trò

Thực vật thích nghi với điều kiện sống thường xuyên thay đổi của môi trường, đảm bảo cho cây sinh trưởng và phát triển bình thường.

Đặc điểm

• Diễn ra chậm và khó nhận biết.
• Chủ yếu liên quan đến sự thay đổi hàm lượng hormone hoặc sức trương nước của các tế bào.

Lấy một số ví dụ về cảm ứng ở thực vật thể hiện vai trò tận dụng nguồn sống trong điều kiện môi trường bất lợi.

(1) Trong điều kiện thiếu ánh sáng như khi cây trồng cạnh các tòa nhà cao tầng, thân cây sẽ uốn cong ra phía ngoài (ngược hướng với tòa nhà).

(2) Cây trồng cạnh bờ ao, bờ sông… rễ cây mọc hướng về phía nguồn nước.

KẾT LUẬN

• Cảm ứng ở thực vật là sự tiếp nhận và trả lời của thực vật đối với các kích thích từ môi trường, đảm bảo cho thực vật thích ứng với điều kiện sống thường xuyên thay đổi.
• Cảm ứng ở thực vật thường diễn ra chậm, khó nhận biết bằng mắt thường, chủ yếu liên quan đến sự thay đổi hàm lượng hormone hay sự thay đổi sức trương nước của các tế bào.

2. CÁC HÌNH THỨC CẢM ỨNG VÀ CƠ CHẾ CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT

THẢO LUẬN NHÓM

Lập bảng phân biệt các hình thức hướng động ở thực vật về tác nhân gây ra vận động đặc điểm và vai trò của mỗi hình thức.

Kẻ và hoàn thành bảng vẽ các hình thức ứng động ở thực vật vào vở theo mẫu (câu hỏi 2 hộp Dừng lại và suy ngẫm trang 95).

ĐÁP ÁN THẢO LUẬN 1

ĐÁP ÁN THẢO LUẬN 2

Tìm hiểu thông tin mục II.2 SGK và giải thích các phản ứng vận động của thực vật trong các hình thức hướng động và ứng động.

Cơ chế hướng động