Tóm tắt được những nét chính về cuộc đấu tranh chống thực dân xâm lược ở một số nước Đông Nam Á hải đảo và Đông Nam Á lục địa.
Nêu được các giai đoạn phát triển của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á.
Nêu được những ảnh hưởng của chế độ thực dân đối với các thuộc địa. Liên hệ với thực tế ở Việt Nam.
Tóm tắt được những nét chính về quá trình tái thiết và phát triển Đông Nam Á sau khi giành được độc lập.
Có ý thức trân trọng thành quả đấu tranh giành độc lập dân tộc và phát triển của các dân tộc ở Đông Nam Á hiện nay.

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

Năng lực tìm hiểu lịch sử: biết cách sưu tầm và khai thác tư liệu để tìm hiểu về hành trình đi đến độc lập dân tộc, quá trình tái thiết và phát triển ở Đông Nam Á.
Năng lực nhận thức và tư duy lịch sử: hiểu rõ những nội dung cơ bản của cuộc đấu tranh chống xâm lược và giành độc lập dân tộc, quá trình tái thiết và phát triển ở Đông Nam Á.
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng: thông qua việc vận dụng kiến thức đã học giải thích được một số vấn đề về cuộc đấu tranh chống xâm lược, giành độc lập dân tộc và phát triển ở Đông Nam Á, kết hợp với thực tiễn hiện nay.

Phẩm chất

Có ý thức trân trọng thành quả đấu tranh giành độc lập dân tộc và phát triển của các quốc gia Đông Nam Á.
Bồi dưỡng các phẩm chất: khách quan, trung thực, có ý thức tìm tòi, khám phá lịch sử.

THIẾT BỊ DẠY HỌC
Đối với giáo viên

SHS, SGV Lịch sử 11, Giáo án biên soạn theo định hướng phát triển năng lực,
Tập bản đồ và Tư liệu lịch sử 11.
Tư liệu lịch sử: các hình ảnh, các tư liệu về cuộc đấu tranh chống xâm lược, giành độc lập dân tộc và phát triển ở Đông Nam Á.
Phiếu học tập dành cho HS: dùng để HS trả lời các câu hỏi thảo luận, giúp HS tự khám phá, tìm hiểu và nhận thức lịch sử.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).

Đối với học sinh

SHS Lịch sử 11.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo sự hứng thú, lôi cuốn, kích thích HS muốn khám phá về quá trình đấu tranh xâm lược, giành độc lập dân tộc và phát triển ở Đông Nam Á.
Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Ai nhanh mắt hơn, HS đoán tên Quốc kì của các nước Đông Nam Á và cho biết ý nghĩa của hình ảnh Quốc kì của các quốc gia Đông Nam Á ngày nay.
Sản phẩm: HS nói tên Quốc kì của các quốc gia Đông Nam Á và nêu ý nghĩa của hình ảnh Quốc kì của các quốc gia Đông Nam Á ngày này.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Ai nhanh mắt hơn, đoán tên Quốc kì của các nước Đông Nam Á.

- GV lần lượt trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh Quốc kì của các nước Đông Nam Á:


Hình 1	Hình 2	Hình 3

Hình 4	Hình 5	Hình 6

Hình 7	Hình 8	Hình 9

Hình 10	Hình 11

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết ý nghĩa của hình ảnh Quốc kì của các quốc gia Đông Nam Á ngày nay.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, chơi trò chơi và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS chơi trò chơi và trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án trò chơi:

+ Hình 1: In-đô-nê-xi-a.

+ Hình 2: Đông-ti-mo.

+ Hình 3: Cam-pu-chia.

+ Hình 4: Bru-nây.

+ Hình 5: Phi-lip-pin.

+ Hình 6: Mi-an-ma.

+ Hình 7: Ma-lai-xi-a.

+ Hình 8: Lào.

+ Hình 9: Xing-ga-po.

+ Hình 10: Việt Nam.

+ Hình 11: Thái Lan.

- GV kết luận: Quốc kì của các nước Đông Nam Á rất đa dạng và là biểu tượng cho nền độc lập dân tộc của mỗi quốc gia. Các nước Đông Nam Á (trừ Thái Lan) đều trải qua hành trình đấu tranh lâu dài, gian khổ với nhiều hình thức khác nhau để đi đến độc lập dân tộc.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Bài 6 – Hành trình đi đến độc lập dân tộc ở Đông Nam Á.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu quá trình xâm lược và cai trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nêu được những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở In-đô-nê-xi-a và Phi-lip-pin.

- Trình bày những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở Đông Nam Á lục địa.

Nội dung:

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Hình 2, thông tin trong mục 1a SGK tr.38 và trả lời câu hỏi: Nêu những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở In-đô-nê-xi-a và Phi-lip-pin.

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác mục Em có biết, thông tin trong mục 1b SGK tr.38, 39 và trả lời câu hỏi: Trình bày những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở Đông Nam Á lục địa.

Sản phẩm: Câu trả lời của HS về quá trình xâm lược và cai trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Đông Nam Á hải đảo

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác hình ảnh, thông tin trong mục, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở In-đô-nê-xi-a và Phi-lip-pin.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở các nước Đông Nam Á hải đảo bùng nổ từ rất sớm.

+ In-đô-nê-xi-a: Cuộc khởi nghĩa Đi-pô-nê-gô-rô mở đầu cho phong trào đấu tranh chống thực dân Hà Lan xâm lược. Phong trào đấu tranh chống xâm lược lan rộng khắp các đảo, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

+ Phi-lip-pin: Cuộc đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha bùng nổ từ năm 1521, lan rộng ra các đảo khác, kéo dài hơn 3 thế kỉ. Tháng 7/1878, thực dân Tây Ban Nha chiếm được toàn bộ các đảo.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

1. Phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở Đông Nam Á

a. Đông Nam Á hải đảo

- Ở In-đô-nê-xi-a: Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Đi-pô-nê-gô-rô (1825 – 1830).

+ Lực lượng hưởng ứng và tham gia: lãnh chúa, người dân trên đảo Gia-va, các đảo khác.

+ Kết quả: thất bại.

+ Ý nghĩa: gây tổn thất nặng nề cho chính quyền thực dân.

+ Tác động: phong trào đấu tranh tiếp tục lan rộng, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

- Ở Phi-lip-pin: Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Đa-ga-hô ở Bô-hô (1744 – 1829).

+ Lực lượng tham gia: 20 000 người dân tham gia.

+ Ý nghĩa: là cuộc khởi nghĩa kéo dài nhất (1744 – 1829); Đa-ga-hô trở thành biểu tượng tinh thần cho cuộc đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha ở Phi-lip-pin.

+ Tác động: cuộc đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha lan rộng ra các đảo, kéo dài hơn 3 thế kỉ.

Nhiệm vụ 2: Đông Nam Á lục địa

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS tiếp tục làm việc cặp đôi, khai thác mục Em có biết, thông tin trong mục 1b SGK tr.38, 39 và trả lời câu hỏi: Trình bày những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở Đông Nam Á lục địa.

- GV cung cấp thêm cho HS thông tin về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược ở Đông Nam Á lục địa (đính kèm phía dưới Nhiệm vụ 2).

- GV cho HS quan sát thêm hình ảnh:

Vua Nô-rô-đôm (Cam-pu-chia)

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác hình ảnh, thông tin trong mục, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu những nét chính về phong trào đấu tranh chống thực dân xâm lược Đông Nam Á lục địa.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Miến Điện: Thực dân Anh trải qua ba cuộc chiến tranh mới chiếm được Miến Điện.

+ Đông Dương: phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược lan rộng với sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của triều đình phong kiến, quan lại, hoàng thân,…

→ Làm chậm lại quá trình xâm lược của thực dân Pháp.

- GV chuyển sang nội dung mới.

b. Đông Nam Á lục địa

- Ở Miến Điện: phong trào chiến tranh du kích lan rộng trong cả nước.

→ Thực dân Anh bị tổn hại nặng nề.

- Ở bán đảo Đông Dương: từ nửa sau thế kỉ XIX, phong trào chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ mạnh mẽ, từng bước lan rộng.

- Ở Việt Nam: từ năm 1858, phong trào chiến đấu chống xâm lược lan rộng ra Nam Kỳ, Bắc Kỳ.

- Ở Cam-pu-chia: nhiều cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp diễn ra sôi nổi. Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Hoàng thân Si-vô-tha (1861 -1892).

Thông tin 1: Phong trào chống thực dân xâm lược ở Miến Điện

Quân đội Miến Điện do tướng Ma-ha Ban-đu-la chỉ huy đã kiên cường chiến đấu, giáng cho quân Anh những đòn mạnh mẽ ở An-ca-ran và miền duyên hải phía Nam (1824). Suốt mùa hè năm 1825, quân Anh bị quân đội của Ban-đu-la tấn công liên tục. Do pháo kích của quân Anh, tướng Ban-đu-la hi sinh anh dùng trên trận địa. Ông đã trở thành người anh hùng dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Anh ở Miến Điện.

Thông tin 2: Phong trào chống thực dân xâm lược ở Cam-pu-chia

Năm 1861, Hoàng thân Si-vô-tha phát động cuộc khởi nghĩa chống lại việc Triều đình phong kiến Nô-rô-đôm đầu hàng thực dân Pháp với sự ủng hộ của quần chúng nhân dân và một bộ phận binh lính trong triều đình. Phong trào đấu tranh lan rộng, kéo dài 30 năm và trở thành lực cản chính đối với kế hoạch xâm lược Cam-pu-chia của thực dân Pháp. Thực dân Pháp và triều đình phong kiến không thể dẹp được cuộc nổi dậy cho đến khi Hoàng thân Si-vô-tha ốm nặng và từ trần năm 1891. Sau đó, phong trào tàn lụi dân. Hoàng thân Si-vô -tha là biểu tượng khởi đầu cho phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp ở Cam-pu-chia.

Hoạt động 2. Tìm hiểu các giai đoạn phát triển của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được các giai đoạn phát triển của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á.
Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc theo 4 nhóm, khai thác sơ đồ Hình 3, thông tin mục 2 SGK tr.39.40, thảo luận và hoàn thành Phiếu học tập số 1:

- Trình bày các giai đoạn phát triển của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á.

- Nêu nhận xét.