Giáo án mĩ thuật 10 kết nối bài 2: Những điều cần biết để chụp và thưởng thức một bức ảnh (11 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Kĩ thuật cầm thiết bị khi chụp ảnh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu về sự cần thiết của việc cầm thiết bị chụp hình đúng cách qua nội dung, hình minh hoạ trong SGK tr.20, 21

- Căn cứ vào số HS mà tất cả hoặc mỗi nhóm cử đại diện lên thực hành việc cầm thiết bị chụp hình theo nhiều góc chụp.

- GV lưu ý HS:

+ Để tránh rung khi chụp, việc cầm thiết bị phải chắc chắn, nên có một điểm tì để không bị rung, lắc khi chụp.

+ Không vừa di chuyển vừa chụp.

+ Để chụp đối tượng chuyển động thì cần có thiết bị chuyên dụng như máy ảnh và cài đặt chế độ phù hợp, để đảm bảo độ rõ, nét của đối tượng cần chụp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo nhóm, trao đổi trong nhóm và thực hành việc cầm thiết bị chụp hình theo nhiều góc chụp.

- GV quan sát việc tham gia hoạt động học trên lớp của HS.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- Nhóm cử đại diện thực hành cầm thiết bị chụp hình theo nhiều góc chụp trước lớp.

- GV yêu cầu HS các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá phần trình bày của các nhóm.

Nhiệm vụ 2: Ánh sáng trong nhiếp ảnh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu 3 hướng đi cơ bản của ánh sáng là: Chính diện – Xiên – Ngược sáng.

- GV nhấn mạnh đặc điểm ở mỗi bức ảnh có nguồn sáng khác nhau:

+ Bức ảnh có ánh sáng thuận: màu sắc của chủ thể đều, nhưng thiếu vùng tối tương phản nên bức ảnh ít có chiều sâu.

+ Bức ảnh có ánh sáng xiên: chủ thể được làm nổi bật bởi ánh sáng tác động một bên làm nổi khối, tạo chiều sâu hơn.

+ Bức ảnh ngược sáng: do ánh sáng ở phía sau nên bức ảnh có những ven sáng sau chủ thể tạo sự hấp dẫn. Tuy nhiên, khi chụp ngược sáng, chính diện chủ thể thường bị tối nên mất chi tiết. Để thể hiện chi tiết phần tối, người chụp có thể dùng kĩ thuật HDR, hoặc chế độ chụp HDR có sẵn trên điện thoại, để chụp hiệu quả trong hoàn cảnh ngược sáng.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin và quan sát hình ảnh SGK tr.22.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS nhắc lại kiến thức.

- GV yêu cầu HS các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá phần trình bày của HS.

Nhiệm vụ 3: Bố cục trong nhiếp ảnh

- GV giới thiệu về khái niệm bố cục trong nhiếp ảnh trong SGK tr.24.

- GV yêu cầu HS phân tích trực tiếp trên ảnh minh họa những yếu tố tác động đến bố cục.

- GV yêu cầu HS hoặc nhóm HS thực hành chụp ảnh để thể hiện một số dạng bố cục thường gặp trong nhiếp ảnh theo hai phương án:

+ Phương án 1: HS/ nhóm HS lựa chọn dạng bố cục có những yếu tố phù hợp/ yêu thích để chụp.

+ Phương án 2: GV cho HS/ nhóm HS bốc thăm để lựa chọn dạng bố cục để chụp.

- Kết thúc phần thực hành, HS/ nhóm HS gửi ảnh cho GV.

- GV trình chiếu một số bức ảnh tiêu biểu:

+ Có khuôn hình đẹp, rõ, nét chủ thể.

+ Khuôn hình chưa đẹp, chủ thể chưa rõ, chưa nét.

- GV yêu cầu HS phân tích và rút ra những kinh nghiệm/ lưu ý cần thiết khi chụp ảnh.

- Dựa vào tình hình thực tế, GV có thể tổ chức thêm các hoạt động tìm hiểu kiến thức khác:

+ Khoảnh khắc trong nhiếp ảnh.

+ Ý tưởng trong nhiếp ảnh.

+ Một số cách thể hiện bài trong nhiếp ảnh.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát thông tin và hình ảnh SGK tr.24, 25 và thực hiện nhiệm vụ được giao.

- HS thực hành chụp ảnh thể hiện theo dạng bố cục đã được học.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình chiếu sản phẩm thực hành của nhóm.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá phần trình bày trên sản phẩm của HS.

Trên cơ sở kết quả thực hành của HS, GV chốt ý:

+ Có nhiều yếu tố tác động đến bố cục nhưng đây chỉ là những gợi ý, giúp chúng ta hình thành một tư duy nhiếp ảnh, cũng như có được một khuôn hình đẹp.

+ Trong thực tế, nhiều khoảnh khắc diễn ra rất nhanh và để nắm bắt kịp sẽ rất khó có thể tạo được một bố cục theo đúng ý đồ.

+ Nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh sáng tạo những bức ảnh chủ động phá thế bổ cục thông thường để tạo những góc nhìn độc đáo, khác lạ mà vẫn đảm bảo các nguyên lí thị giác.

+ Một số bức ảnh có ý tưởng rõ ràng với cách thể hiện bài gián tiếp cũng là những cách tạo nên một bức ảnh phù hợp. Vấn đề lựa chọn bố cục, ý tưởng, nắm bắt khoảnh khắc, cách thể hiện bài nào là phụ thuộc kĩ thuật, khả năng quan sát, tư duy nhiếp ảnh mà mỗi chúng ta cần tích luỹ trong một quá trình, thậm chí là kinh nghiệm để chụp từng thể loại nhiếp ảnh.

+ Một bức ảnh “đẹp” được đánh giá trên nhiều tiêu chí như: ánh sáng, ý tưởng, cảm xúc, nội dung, kĩ thuật thực hiện.... Trong nhiếp ảnh phổ thông thì chúng ta quan tâm nhiều đến một bức ảnh “đúng”, đó là thể hiện được đặc điểm riêng của nhiếp ảnh, cũng như: đúng sáng – rõ nét – có nội dung - khuôn hình cân đối.

+ Ngày nay, có rất nhiều phần mềm giúp những bức ảnh được hiệu quả hơn, do đó, trong một số trường hợp, chúng ta sẽ sử dụng các hình thức hậu kì, sử dụng phần mềm hỗ trợ để có được một bức ảnh theo đúng ý đồ.

1. Kĩ thuật cầm thiết bị khi chụp ảnh

- Kĩ thuật cầm máy ảnh khi chụp ảnh: Sử dụng tay phải giữ phần đuôi máy ảnh, đặt ba ngón tay dưới vòng qua trước máy, ngòn trỏ đặt vào nút bấm máy ảnh, ngón cái đặt ở mặt sau máy ảnh.

+ Tay trái đỡ bên dưới ống kính.

+ Giữ hai khuỷu tay gần nhau ép sát người.

+ Giữ thẳng lưng, đầu nghiêng nhẹ nhìn vào ống ngắm, giữ chặt máy ảnh với trán.

+ Khi đứng chụp: để hai chân mở ra, tạo thế chắc vững.

+ Khi ngồi chụp: quỳ chân phải, chân trái đưa ra phía trước, khuỷu tay trái tì chắc trên đầu gối chân trái.

+ Với các tư thế chụp khác, điều quan trọng là giữ vững cơ thể, tay cầm máy ảnh đúng kĩ thuật và nín thở khi bấm máy.

- Kĩ thuật cầm điện thoại di động khi chụp ảnh:

+ Ống kính máy ảnh của điện thoại di động thiết kế khá nhỏ nên nhảy cảm với những tác động rung tay. Khi nhấn nút chụp, điện thoại sẽ rung lắc nhẹ, vì vậy lúc chụp ảnh cố gắng giữ chắc điện thoại, hạn chế rung lắc

+ Nếu cần, có thể đặt điện thoại hoặc tì tay lên một vật cố định để không bị rung lắc.

+ Camera trên điện thoại khi chụp cần khoảng chờ nhất định, nên cần giữ nguyên tư thế vài giây cho đến khi chắc chắn ảnh đã được chụp.

2 Ánh sáng trong nhiếp ảnh

- Có 3 hướng sáng cơ bản nhất:

+ Ánh sáng thuận: Nguồn sáng xuôi theo chiều ống kính, chiếu trực tiếp vào đối tượng cần chụp.

+ Ánh sáng xiên: Nguồn sáng chiếu vào đối tượng cần chụp từ một phía (trên, dưới, phải, trái).

+ Ánh sáng ngược: Nguồn sáng ngược với chiều ống kính, chiều từ phía sau của đối tượng cần chụp.

3. Bố cục trong nhiếp ảnh

- Bố cục trong nhiếp ảnh là sự sắp xếp các yếu tố, đối tượng chụp trong khuôn hình hài hòa, khác lạ... nhằm thể hiện nội dung.

- Các nguyên lí tạo hình bố cục: cân bằng, tương phản, chuyển động, hài hòa...

- Các quy tắc trong sắp xếp bố cục:

+ Bố cục 1/3.

+ Bố cục chính – phụ.

+ Bố cục có các đường dẫn.

+ Bố cục có yêu tố khung nằm trong khung.