Giáo án mĩ thuật 10 kết nối bài 1: Khái quát về nghệ thuật nhiếp ảnh (5 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Đặc điểm của nhiếp ảnh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS trình bày phần chuẩn bị liên quan đến đặc điểm của nhiếp ảnh, giúp HS có kiến thức ban đầu liên quan đến lĩnh vực này.

- GV lựa chọn (phân công) các nhóm lên trình bày (theo thứ tự dự kiến):

+ Nhóm 1: trình bày về đặc điểm: Tính tư liệu.

+ Nhóm 2: trình bày về đặc điểm: Tính khoa học kĩ thuật.

+ Nhóm 3: trình bày về đặc điểm: Tính nghệ thuật.

- GV nêu một số gợi ý trong triển khai nội dung bài thuyết trình:

+ Sử dụng kiến thức trong sách để tìm hiểu những đặc điểm của nghệ thuật nhiếp ảnh qua những tác phẩm minh họa.

+ Tìm hiểu một số nghệ sĩ nhiếp ảnh nổi tiếng (trên thế giới và Việt Nam) với những tác phẩm nhiếp ảnh tiêu biểu.

- GV lưu ý HS: Điểm cộng cho phần trình bày chính là mỗi nhóm có phần tư liệu ảnh sưu tầm hoặc do nhóm chụp.

- GV hướng dẫn HS: Phần thuyết trình của HS có thể gồm các ý, cũng có thể chỉ cần khai thác sâu vào một nội dung (căn cứ điều kiện và cơ sở vật chất của nhà trường).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nộp báo cáo phân công nhiệm vụ của các thành viên trong nhóm.

- GV quan sát việc tham gia hoạt động học trên lớp của HS:

+ Chuẩn bị bài thuyết trình của mỗi nhóm.

+ Sự tham gia của mỗi thành viên trong nhóm.

+ Sự tham gia của HS trong lớp.

+ Sự tích cực đặt câu hỏi, trả lời trong phần thảo luận.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 3 nhóm thuyết trình trước lớp nội dung đã thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến và đặt câu hỏi cho nhóm bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức cho phần trình bày của 3 nhóm.

- GV đưa ra kết luận ở từng nội dung và nhấn mạnh đến đặc điểm của nghệ thuật nhiếp ảnh: không chỉ lưu giữ hình ảnh tư liệu, kỉ niệm với mỗi người mà nhiếp ảnh còn giữ vai trò lưu giữ những sự kiện có tính lịch sử và những khoảnh khắc tuyệt đẹp của thiên nhiên, xã hội theo những phương thức khác nhau: ảnh nghệ thuật – ảnh tư liệu, ảnh nguyên bản – ảnh qua hậu kì...

Nhiệm vụ 2: Một số thể loại trong nhiếp ảnh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn, tổ chức hoạt động theo hai phương án:

+ Phương án 1:

·        GV giao cho mỗi nhóm, theo hình thức bốc thăm, tìm hiểu và trình bày về một thể loại nhiếp ảnh.

·        Phần trình bày ở mỗi nhóm, ngoài kiến thức liên quan, mỗi nhóm sưu tầm hoặc tập chụp ảnh theo thể loại đó để làm tư liệu minh hoạ.

+ Phương án 2:

·        GV cho mỗi nhóm lựa chọn một thể loại nhiếp ảnh và trình bày trước lớp. Theo đó có những thể loại nhiều nhóm chọn như: ảnh chân dung, ảnh phong cảnh... nhưng GV căn cứ vào tư liệu ảnh liên quan, cũng như căn cứ vào góp ý, bổ sung của các nhóm khác để đánh giá.

- GV tổ chức cho HS sử dụng phương tiện chụp ảnh để chụp theo một số đặc điểm, thể loại để làm rõ hơn tính chất của các thể loại trong nhiếp ảnh.

- GV chưa đánh giá về chất lượng ảnh mà quan tâm đến việc bức ảnh đó có thể hiện được đặc điểm hay đúng thể loại mà HS chụp chưa.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS hoạt động nhóm, thực hiện nhiệm vụ theo một trong hai phương án của GV.

- HS thực hành chụp ảnh làm rõ tính chất của các thể loại trong nhiếp ảnh (thực hành ở nhà)

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời các nhóm báo cáo kết quả hoạt động nhóm.

- HS chia sẻ và giới thiệu các bức ảnh mình đã chụp theo yêu cầu của GV.

- GV yêu cầu HS các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến hoặc đặt câu hỏi cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV căn cứ vào phần trình bày của các nhóm, GV đưa ra kết luận ở từng nội dung và nhấn mạnh đến: mỗi thể loại trong nhiếp ảnh đều mang một ý nghĩa và mục đích khác nhau. Do đó việc xác định mục đích chụp ảnh sẽ giúp cho người chụp lựa chọn đúng thể loại, qua đó có thể đạt được hiệu quả tốt nhất cho mỗi bức hình.

1. Đặc điểm của nhiếp ảnh

- Tính tư liệu:

+ Nhiếp ảnh phản ánh chân thực đối tượng của nó. Các bức ảnh được ghi lại cụ thể, trực tiếp và chính xác đối tượng cần phản ảnh.

+ Nhiếp ảnh không phản ánh “thế giới phi vật chất” như đối tượng không hình dạng, không màu sắc.  Cái gì tồn tại mang tính vật chất khách quan mới được máy ảnh ghi nhận.

- Tính khoa học kĩ thuật:

+ Nhiếp ảnh phụ thuộc nhiều vào yếu tố kĩ thuật (máy ảnh phim, kĩ thuật số, điện thoại thông minh, máy tính...) nên đòi hỏi độ chính xác cao trong khâu thể hiện và xử lí hình ảnh.

- Tính nghệ thuật:

+ Bắt nguồn từ sự am hiểu kiến thức nhiếp ảnh, cách diễn đạt đối tượng theo ý đồ chủ quan của nhà nhiếp ảnh.

+ Thông qua nhiếp ảnh, người nghệ sĩ khám phá cái đẹp trong thế giới mà mình đang sống, bảy tỏ được thái độ, tình cảm của mình để góp phần hướng công chúng đến cái mới lạ, cái điển hình, cái bản chất.

2. Một số thể loại trong nhiếp ảnh

- Nhiếp ảnh gồm có các thể loại chính:

+ Ảnh tài liệu/ tư liệu:

·        Là ảnh mang tính lịch sử/ vấn đề quan trọng hoặc ảnh lưu trữ có tác dụng chứng minh hoạt động của xã hội trong một giai đoạn nhất định.

·        Loại ảnh này thể hiện đơn giản và chính xác về con người, địa điểm và sự kiện không sắp đặt nên thường tập trung vào một vấn đề đang diễn ra.

+ Ảnh thương mại:

·        Là ảnh có mục đích giới thiệu tới người xem hoạt động nghề nghiệp, mặt hàng kinh doanh, ngành sản xuất, đơn vị, tổ chức.

·        Ảnh dụ lịch nằm trong thể loại ảnh thương mại nhằm giới thiệu vùng đất, địa danh hấp dẫn. Loại ảnh này có tính sáng tạo, thúc đẩy trí tưởng tượng cũng như tạo nên những điều thú vị, mới lạ.

+ Ảnh báo chí: Là loại ảnh mang tính tin tức, thời sự cao, có nội dung tư tưởng rõ ràng. Trong ảnh báo chí có 2 hình thức chủ yếu là:

·        Ảnh tin: là ảnh thông tin, sự kiện diễn ra trong cuộc sống hằng ngày.

·        Phóng sự ảnh: là tập hợp nhiều ảnh, thể hiện một chủ đề nhất định.

+ Ảnh phong cảnh: Là ảnh ghi lại cảnh sắc của thiên nhiên với đặc điểm của nó.

+ Ảnh chân dung: Là ảnh phản ánh đặc điểm, tính cách của con người, trong đó thể hiện rõ tâm trạng, tình cảm, tư tưởng của đối tượng.

+ Ảnh kiến trúc: Là ảnh miêu tả những công trình xây dựng theo thời gian bao gồm nội, ngoại thất, không gian rộng lớn và chi tiế cụ thể nhằm giới thiệu nét đẹp, giá trị... của công trình kiến trúc đó.

+ Ảnh tĩnh vật: Là ảnh miêu tả đồ vật hoặc những không gian, bối cảnh gắn bó với đời sống con người ở trạng thái tĩnh.

+ Ảnh thể thao: Ghi lại những hoạt động thể dục, thể thao, từ những buổi tập đến những cuộc thi đấu.

+ Ảnh sân khấu: Phản ánh các hoạt động của diễn viên trong quá trình tập luyện, chuẩn bị và biểu diễn chính thức trước công chúng.