Giáo án Địa lí 12 Cánh diều bài 21: Phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 21: PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THỦY SẢN Ở 

BẮC TRUNG BỘ

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và dân số của Bắc Trung Bộ.

• Phân tích được các thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản của Bắc Trung Bộ.

• Trình bày được một số đặc điểm nổi bật về nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản của Bắc Trung Bộ.

• Sử dụng được bản đồ và bảng số liệu để trình bày về thế mạnh và hạn chế của Bắc Trung Bộ.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng: 

• Năng lực tìm hiểu địa lí: Khai thác và trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và dân số của vùng; trình bày về các thế mạnh và hạn chế của Bắc Trung Bộ.

• Năng lực nhận thức và tư duy địa lí: Khai thác thông tin, nội dung kênh chữ trong SGK để phân tích các thế mạnh, hạn chế đối với hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản Bắc Trung Bộ; trình bày được một số đặc điểm nổi bật về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản của vùng.

3. Phẩm chất

• Trách nhiệm: Tích cực đánh giá cá nhân, đánh giá đồng đẳng, khách quan, đóng góp vào quá trình học tập, kiểm tra, đánh giá.

• Chăm chỉ: Luôn cố gắng vươn lên đạt kết quả tốt trong học tập; có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường, từ sách báo và các nguồn tin cậy khác vào trong học tập và đời sống hằng ngày.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Địa lí 12 – Cánh diều.

• Hình ảnh, bảng số liệu, infographic,… liên quan đến phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản của Bắc Trung Bộ.

• Phiếu học tập, giấy A1, A3, giấy ghi chú,…

• Các bản đồ tự nhiên, kinh tế Bắc Trung Bộ.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Địa lí 12 – Cánh diều.

• Atlat Địa lí Việt Nam. 

• Thiết bị điện tử có kết nối internet (nếu có).

• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản ở Bắc Trung Bộ.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu:

- Cung cấp thông tin, tạo kết nối giữa kiến thức của HS với nội dung bài học.

- Tạo hứng thú, kích thích tò mò của HS.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Tôi là ai. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về các tỉnh/thành phố thuộc Bắc Trung Bộ thông qua thông tin gợi ý. 

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia nhóm và tổ chức cho HS chơi trò chơi Tôi là ai với các gợi ý về 6 tỉnh của Bắc Trung Bộ.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ Các nhóm ghi đáp án vào bảng và đưa lên sau hiệu lệnh của GV.

+ Thời gian trả lời cho mỗi gợi ý là 10 giây.

+ HS trả lời chậm hoặc trả lời sai sẽ không có điểm.

+ Mỗi đáp án đúng, nhóm được cộng 5 điểm.

- GV trình chiếu thông tin gợi ý:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát thông tin gợi ý và đoán các tỉnh/thành phố tương ứng.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- HS đưa bảng kết quả. 

- GV ghi nhanh điểm số các nhóm đạt được.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

1. Thừa Thiên Huế

2. Nghệ An

3. Thanh Hoá

4. Quảng Trị

5. Quảng Bình

6. Hà Tĩnh

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Theo nghị quyết số 81/2023/QH15 ngày 09 tháng 01 năm 2023 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kì 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nước ta quy hoạch thành 6 vùng kinh tế - xã hội gồm: Trung du và miền núi Bắc Bộ, Đồng bằng sông Hồng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long. Như vậy, Bắc Trung Bộ là một bộ phận lãnh thổ của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung. Với đặc trưng địa hình có sự phân hoá rõ nét từ núi - đồi ở phía tây đến đồng bằng – biển - đảo ở phía đông, Bắc Trung Bộ có điều kiện thuận lợi để hình thành cơ cấu nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; từ đó tạo thế liên hoàn trong phát triển kinh tế theo không gian. Vậy, Bắc Trung Bộ có những thế mạnh, hạn chế như thế nào và những đặc điểm nổi bật gì về nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 21: Phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản ở Bắc Trung Bộ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái quát về vùng Bắc Trung Bộ.

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và dân số của vùng Bắc Trung Bộ.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác mục Em có biết, thông tin mục I SGK tr.110 và trả lời câu hỏi:

+ Trình bày đặc điểm vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ vùng Bắc Trung Bộ.

+ Một số đặc điểm nổi bật về dân số của vùng.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về khái quát vùng Bắc Trung Bộ.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác mục Em có biết, thông tin mục I SGK tr.110 và trả lời câu hỏi:  Hãy xác định đặc điểm về vị trí địa lí và dân số của vùng Bắc Trung Bộ. - GV cung cấp cho HS hình ảnh về một số dân tộc sinh sống ở Bắc Trung Bộ:  Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS khai thác tư liệu, thông tin trong mục và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, luyện tập - GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu đặc điểm vị trí địa lí, dân số của vùng Bắc Trung Bộ. - GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận về đặc điểm vị trí địa lí, dân số của vùng Bắc Trung Bộ. - GV chuyển sang nội dung mới.

I. Khái quát 1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ  - Bao gồm 6 tỉnh với diện tích 51,2 nghìn km2. -  Giáp Trung du và miền núi Bắc Bộ, Đồng bằng sông Hồng, Duyên hải Nam Trung Bộ (bộ phận lãnh thổ của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung) và nước láng giếng Lào, phía đông có vùng biển rộng lớn với nhiều hải đảo. 2. Dân số - Số dân chiếm khoảng 9,6% tổng số dân cả nước, tỉ lệ tăng dân số tự nhiên ở mức 0,96% (năm 2021).  - Phân bố dân cư có sự khác biệt giữa vùng đồi núi phía tây và vùng đồng bằng ven biển phía đông, tỉ lệ dân thành thị chiếm hơn 40% tổng số dân (năm 2021).   - Địa bàn cư trú của nhiều dân tộc: Kinh, Chăm, Cơ – tu, Hrê.

Hoạt động 2. Tìm hiểu thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ.

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS: 

- Phân tích các thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ.

- Sử dụng được bản đồ và bảng số liệu để trình bày về thế mạnh và hạn chế của Bắc Trung Bộ.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc theo 4 nhóm, khai thác Hình 25.1, thông tin mục II SGK tr.111 – tr.112, hoàn thành Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi: Khai thác thế mạnh ở Bắc Trung Bộ.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập số 1 của HS về khai thác thế mạnh ở Bắc Trung Bộ

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV hướng dẫn HS làm việc theo 4 nhóm, khai thác Hình 25.1, thông tin mục II SGK tr.111 – tr.112, hoàn thành Phiếu học tập số 1: Khai thác thế mạnh ở vùng Bắc Trung Bộ + Nhóm 1 + 2: Tìm hiểu về thế mạnh điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.  + Nhóm 3 + 4: Tìm hiểu về thế mạnh kinh tế - xã hội.  PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ CỦA VÙNG  BẮC TRUNG BỘ Nhóm:…..   Thế mạnh   Hạn chế Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên     Điều kiện kinh tế - xã hội       - GV cung cấp cho HS một số tư liệu về thế mạnh và hạn chế của vùng Bắc Trung Bộ (Đính kèm phía dưới Hoạt động 2). Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS khai thác thông tin trong mục, hoàn thành Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trình bày kết quả Phiếu học tập số 1. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận về khai thác thế mạnh  và hạn chế để phát triển kinh tế. - GV chuyển sang nội dung mới.	II. Thế mạnh và hạn chế đối với việc hình thành và phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản. 1. Thế mạnh 2. Hạn chế (Phiếu học tập số 1 được đính kèm phía dưới Hoạt động 2)
https://www.youtube.com/watch?v=AdgAk5GQEH0 https://www.youtube.com/watch?v=iHBm0JghPIo
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 KHAI THÁC THẾ MẠNH VÀ HẠN CHẾ BẮC TRUNG BỘ Nhóm:….   Thế mạnh Hạn chế Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên - Địa hình và đất: Lãnh thổ kéo dài, hẹp ngang từ tây sang động có ba dạng địa hình: đồi núi, đồng bằng, biển, thềm lục địa => hình thành cơ cấu lâm nghiệp, nông nghiệp và thủy sản.  - Khí hậu nhiệt đới ẩm có sự phân hóa đa dạng => cơ cấu sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp đa dạng. - Mạng lưới sông ngòi khá dày => cung cấp nước tưới nhiều hồ, đầm => nuôi trồng thủy sản.  - Diện tích rừng lớn, có nhiều gỗ, lâm sản quý => phát triển lâm nghiệp.  - Đường bờ biển dài, vùng biển rộng, giàu tiềm năng => khai thác, nuôi trồng thủy sản. - Tác động của biến đổi khí hậu và thiên tai.  - Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất – kĩ thuật ở một số nơi còn hạn chế.  Điều kiện kinh tế - xã hội - Lực lượng lao động dồi dào, chăm chỉ, giàu nghị lực và kinh nghiệm sản xuất.  - Cơ sở hạ tầng ngày càng hoàn thiện => phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản theo hướng hàng hóa.  - Áp dụng khoa học – công nghệ, tăng cường đầu tư vốn…

Hoạt động 3. Tìm hiểu một số đặc điểm nổi bật về nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được một số đặc điểm nổi bật về nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản của Bắc Trung Bộ.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc theo 6 nhóm, khai thác Hình 25.2 – 25.3, Bảng 25.1- 25.3, thông tin mục III SGK tr.113 – tr.117 và hoàn thành Phiếu học tập số 2: Đặc điểm nổi bật ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ.

c. Sản phẩm: Phiếu học tập số 2 của HS về đặc điểm nổi bật về nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản ở Bắc Trung Bộ. 

----------------------------------

----------------- Còn tiếp ---------------------