Giáo án và PPT Ngữ văn 10 chân trời Bài 8: Xuân về (Nguyễn Bính)

ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: VĂN BẢN XUÂN VỀ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em có thích mùa xuân không? Hãy nêu cảm nhận của em về cảnh vật mùa xuân?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

- Đọc và nêu tóm tắt về tác giả, quan điểm sáng tác phong cách nghệ thuật.

- Một số hiểu biết về tác phẩm?

- Bố cục của văn bản được chia thành mấy phần? Nội dung chính mỗi phần?

Sản phẩm dự kiến:

a. Tác giả

- Tên: Nguyễn Bính tên khai sinh là Nguyễn Trọng Bính

- Năm sinh: 1918 – 1966

- Quê quán: Làng Thiện Vịnh – xã Đồng Đội- Vụ Bản – Nam Định

Ông sinh ra trong một gia đình nhà nho nghèo lại mồ côi cha mẹ từ sớm.  Từ 1945-1954 ông tham gia kháng chiến chống Pháp ở Nam Bộ.

Năm 1954 ra BẮc tập kết, tham gia công tác văn nghệ và làm báo. Và mất đột ngột vào ngày 20/1/1996.

Ông là một người thông minh nhạy cảm với thời đại đầy biến động, luôn muốn bảo tồn và duy trì những giá trị truyền thống của dân tộc.

a. Sự nghiệp văn học

- Tác phẩm chính

+ Ông làm thơ từ rất sớm năm 13 tuổi sáng tác nhiều thể loại như thơ, truyện, chèo...

+ Một số tác phẩm chính của ông có thể kể đến như: Tâm hồn tôi (1937),  Lỡ bước sang ngang (1940), Mười hai bến nước (1942), Truyện thơ Cây đàn Tỳ bà (1944), Gửi người vợ miền Nam (1955)...

- Phong cách thơ

Nguyễn Bính là nhà thơ có hồn thơ đậm chất quê.

b. Tác phẩm

- Bài thơ Xuân về được sáng tác năm 1937 in trong tập Tuyển tập thơ Nguyễn Bính

- Thể loại: Tự do

- Bố cục: 4 phần

+ Phần 1: khổ 1: Vẻ đẹp khi gió xuân về

+ Phần 2: Khổ 2; Vẻ đẹp khi nắng xuân về

+ Phần 3: Khổ 3: Vẻ đẹp đồng quê xuân về

+ Phần 4: Khổ 4: Cảnh đi trẩy hội mùa xuân

Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết

Nhiệm vụ 1: Hình ảnh xuân về

GV đưa ra câu hỏi:

- Liệt kê một số hình ảnh gợi tả không khí xuân về trong thơ

- Phát biểu cảm nhận về một hình ảnh đặc trưng cho bức tranh mùa xuân làng quê Việt Nam trong bài thơ

- Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo của bài thơ và cho biết nhan đề Xuân về đã góp phần thể hiện chủ đề, cảm hứng chủ đạo ấy như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Một số hình ảnh gợi tả không khí xuân về trong thơ như:  gió đông, đôi má thiếu nữ, nắng mới, lá non, lúa đang thì con gái, hoa bưởi, hoa cam, bướm, các cô gái đi chùa….

- HS có thể suy nghĩ và lựa chọn hình ảnh mà em thấy gần gũi nhất với mùa xuân quê hương mình. Ví dụ hình ảnh “gió đông” đặc biệt là ở miền Bắc khi xuân về thì khí hậu thay đổi, không khí mát lạnh. HS có thể so sánh với miền Nam, mùa xuân thì sẽ có những hình ảnh gì, có giống và khác với các hình ảnh trong bài thơ không? Một số hình ảnh mùa xuân miền Nam như: mai vàng, hoa nở, nắng mới, áo dài….

- Chủ đề và cảm hứng chủ đạo của văn bản là những cảm xúc những sự thay đổi của cảnh vật, con người khi mùa xuân về. Nhan đề bài thơ đã phần nào khái quát được nội dung cả bài thơ.

………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Xuân về có xuất xứ từ đâu?

A. In trong tập Tuyển tập thơ Nguyễn Bính

B. In trong Thơ xuân Nguyễn Bính

C. In trong Thơ thơ Nguyễn Bính

D. In trong Gái quê Nguyễn Bính 

Câu 2: Chọn đáp án đúng khi viết về nhận định trong văn bản Xuân về?

A. Đây là văn bản được viết theo ngôi thứ nhất số ít.

B. Đây là văn bản của tác giả người Trung Quốc.

C. Đây là văn bản cung cấp các thông tin liên quan đến môi trường.

D. Đây là văn bản viết về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và văn hoá xứ sở.

Câu 3: Phương thức biểu đạt chính trong văn bản Xuân về là gì?

A. Tự sự.

B. Nghị luận.

C. Miêu tả.

D. Biểu cảm.

Câu 4: Nội dung chính trong văn bản Xuân về là gì?

Chọn đáp án không đúng:

A. Hình ảnh mùa xuân nơi thôn quê bình dị, mộc mạc, thân thuộc.

B. Hình ảnh con người ân tình, thuỷ chung, giàu tình nghĩa.

C. Lòng yêu đời, yêu sống, cuồng nhiệt, say mê.

D. Nỗi buồn thầm kín ẩn sau vẻ đẹp của quê hương, xứ sở.

Câu 5: Chủ đề và cảm hứng chủ đạo của văn bản Xuân về - Nguyễn Bính là?

A. Những hoạt động sinh hoạt văn hóa của con người khi mùa xuân về.

B. Những thay đổi tâm trạng và sự nuối tiếc khi xuân đã qua.

C. Những trạng thái nhớ nhung của con người khi mùa xuân về.

D. Những cảm xúc những sự thay đổi của cảnh vật, con người khi mùa xuân về.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Sau khi tìm hiểu văn bản Xuân về hãy trình bày suy nghĩ của em bài thơ.

Câu 2. Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích tâm trạng của nhà thơ khi mùa xuân về.