Giáo án và PPT Sinh học 11 chân trời Bài 25: Thực hành Nhân giống vô tính và thụ phấn ở thực vật

BÀI 25. THỰC HÀNH: NHÂN GIỐNG VÔ TÍNH VÀ THỤ PHẤN Ở THỰC VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV nhắc lại các quy định khi làm thí nghiệm như bảo đảm an toàn khi thí nghiệm, tránh gây đổ vỡ, hư hỏng thiết bị thí nghiệm, kiểm tra dụng cụ, hóa chất, mẫu vật thí nghiệm cần thiết cho buổi thực hành, một số kĩ năng thí nghiệm cần lưu ý để thí nghiệm thành công.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Xác định vấn đề

- GV Trên lớp thành các nhóm (8-10HS) thảo luận các nội dung sau:

+ Kể tên các phương pháp nhân giống vô tính. Xác định các loài thực vật phù hợp với từng phương pháp.

+ Cơ sở khoa học của các phương pháp nhân giống vô tính là gì?

+ Em đã từng thực hiện các phương pháp nhân giống vô tính chưa? Hãy chia sẻ những kinh nghiệm của mình với các bạn.

+ Gia đình em thường trồng những loại cây gì và có sử dụng các phương pháp nhân giống vô tính không?

+ Nguyên tắc của sự thụ phấn.

+ Ưu, nhược điểm của các phương pháp nhân giống vô tính và phương pháp nhân giống hữu tính.

Sản phẩm dự kiến:

Các phương pháp nhân giống vô tính và các loài thực vật phù hợp với từng phương pháp:

- Cơ sở khoa học của các phương pháp nhân giống vô tính là dựa trên quá trình sinh sản sinh dưỡng của thực vật và tính toàn năng của tế bào thực vật.

- Nguyên tắc của sự thụ phấn: Hạt phấn phải tiếp xúc với đầu nhụy của hoa cùng loài.

- Ưu, nhược điểm của các phương pháp nhân giống vô tính và phương pháp nhân giống hữu tính:

Hoạt động 2. Nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất giả thuyết

- GV sử dụng phương pháp hỏi - đáp kết hợp sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn để hướng dẫn và gợi ý cho HS tìm hiểu nội dung SGK.

Sản phẩm dự kiến:

Biên bản thảo luận đề xuất giả thuyết và phương án 

chứng minh giả thuyết

Nhóm thực hiện:........................................................

1. Chọn mẫu vật

2. Thiết kế quy trình thực hiện

- Giâm cành khoai lang:

+ Chọn một đoạn cành dài 20cm, đáy cắt xéo 45^oC

+ Cắt bỏ bớt 1/2 số lá

+ Nhúng đoạn cành vào hợp chất ra rễ khoảng 2 giây

+ Để ráo nước, giâm cành vào khay đất đã chuẩn bị sẵn

+ Trùm kín bao nylon giữ ẩm, đặt khay đất ở nơi mát

- Chiết cành cây bưởi:

+ Chọn cành chắc, khỏe, không bị hư hại. Khoanh vỏ 2-3cm và tách lớp vỏ bên ngoài

+ Cạo sạch đến phần gỗ bên trong và để khô 3-4 ngày

+ Thấm bông gòn với hợp chất ra rễ và thoa lên phía trên vết cắt

+ Dùng xơ dừa hoặc rễ lục bình để bó bầu. Bó kín lại bằng bọc nylon

- Ghép chồi cây hoa hồng

+ Chọn cây chắc khỏe, sinh trưởng tốt, không bị sâu bệnh

+ Dùng dao rạch lớp vỏ trên gốc ghép theo hình chữ T dài khoảng 2cm và tách lớp vỏ theo đường rạch một khoảng đủ để đặt vừa chồi mắt ghép

+ Chọn một chồi mắt mới nhú trên cành ghép, dùng dao cắt chồi mắt

+ Đặt chồi mắt vào chỗ hình chữ T sao cho lớp vỏ của mắt ghép và gốc ghép sát nhau, buộc chồi ghép với gốc ghép áp sát nhau để lộ mắt ghép

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhân giống vô tính ở thực vật là phương pháp nào sau đây? 

A. Sử dụng hạt giống để tạo cây mới

B. Sử dụng các bộ phận của cây (rễ, thân, lá) để tạo cây mới

C. Thụ phấn tự nhiên giữa các cây cùng loài

D. Thụ tinh giữa hai loài cây khác nhau

Câu 2: Phương pháp nhân giống vô tính phổ biến nào thường được áp dụng cho cây cảnh và cây ăn quả?

A. Ghép cành

B. Thụ phấn nhân tạo

C. Nhân giống bằng hạt

D. Tưới nước thường xuyên

Câu 3: Thụ phấn ở thực vật là quá trình gì? 

A. Quá trình tạo ra hoa từ thân cây

B. Quá trình chuyển hạt phấn từ nhị đến đầu nhụy của hoa

C. Quá trình cây hút nước qua rễ

D. Quá trình cây quang hợp để tạo năng lượng

Câu 4: Trong các phương pháp sau, phương pháp nào không phải là nhân giống vô tính? 

A. Ghép cành

B. Chiết cành

C. Thụ phấn

D. Giâm cành

Câu 5: Thụ phấn chéo là hình thức thụ phấn diễn ra giữa: 

A. Hoa của cùng một cây

B. Hoa của các cây khác nhau cùng loài

C. Các loài thực vật khác nhau

D. Hoa trên cùng một cành

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy giải thích sự khác biệt giữa nhân giống vô tính và nhân giống hữu tính ở thực vật.

Câu 2: Trình bày quy trình chi tiết của một phương pháp nhân giống vô tính mà em biết (ví dụ: ghép cành hoặc chiết cành). Nêu những điều kiện cần thiết để quá trình nhân giống này đạt hiệu quả cao trong thực tế.