Nội dung chính Hoá học 12 chân trời Bài 1: Ester – Lipid
Hệ thống kiến thức trọng tâm Bài 1: Ester – Lipid sách Hoá học 12 chân trời sáng tạo. Với các ý rõ ràng, nội dung mạch lạc, đi thẳng vào vấn đề, hi vọng người đọc sẽ nắm trọn kiến thức trong thời gian rất ngắn. Nội dung chính được tóm tắt ngắn gọn sẽ giúp thầy cô ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh. Bộ tài liệu có file tải về. Mời thầy cô kéo xuống tham khảo.
Xem: => Giáo án hoá học 12 chân trời sáng tạo
BÀI 1. ESTER – LIPID
I. ESTER
1. Mô tả khái niệm ester
- Thay thế nhóm -OH trong nhóm carboxyl của carboxylic acid bằng nhóm -OR’ thu được ester.
2. Trình bày đặc điểm cấu tạo và cách gọi tên ester
- Đặc điểm cấu tạo:
+ Công thức chung của ester đơn chức: R-COO-R’.
Trong đó:
- Tên gọi RCOOR’: Tên gốc R’ + Tên gốc acid RCOO.
3. Tìm hiểu tính chất vật lí của ester
- Các phân tử ester không tạo liên kết hydrogen giữa các phân tử ⇒ nhiệt độ sôi của ester thấp hơn so với carboxylic acid và alcohol có cùng số nguyên tử carbon hoặc có khối lượng phân tử tương đương.
- Trạng thái tồn tại (ở điều kiện thường): là chất lỏng hoặc rắn.
- Ester nhẹ hơn nước, ít tan trong nước; một số có mùi thơm của hoa, quả chín.
4. Tìm hiểu tính chất hóa học của ester
- Phản ứng đặc trưng của ester: phản ứng thủy phân.
Phản ứng thủy phân ester trong môi trường acid:
- Phản ứng thủy phân ester trong môi trường acid là phản ứng thuận nghịch.
- Phương trình tổng quát:
Phản ứng thủy phân ester trong dung dịch kiềm (phản ứng xà phòng hóa):
- Phản ứng một chiều.
- Phương trình tổng quát:
5. Điều chếvà ứng dụng của ester
- Điều chế: Ester thường được điều chế bằng phản ứng ester hóa giữa carboxylic acid và alcohol, dung dịch sulfuric acid đặc.
- Phương trình tổng quát:
- Ứng dụng:
+ Làm dung môi (ethyl acetate – tách caffeine khỏi cà phê, butyl acetate hòa tan cellulose nitrate tạo sơn mài,…).
+ Methyl methacrylate: điều chế poly(methyl methacrylate) dùng trong sản xuất răng giả, kính áp tròng, xi măng sinh học,…
+ Một số ester có mùi thơm dùng làm hương liệu trong công nghiệp thực phẩm, mĩ phẩm,…
II. CHẤT BÉO
1. Mô tả khái niệm về lipid, chất béo, acid béo
- Lipid:
+ Khái niệm: Hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ không phân cực.
+ Phân loại: chất béo, sáp, steroid, phospholipid,…
- Chất béo (triglyceride):
+ Khái niệm: là triester của glycerol với acid béo.
+ Thành phần chính của mỡ động vật, dầu thực vật.
+ Công thức chung: (RCOO)3C3H5 (R là các gốc hydrocarbon giống hoặc khác nhau).
- Acid béo:
+ Đặc điểm: là carboxylic acid đơn chức, có mạch carbon dài, không phân nhánh, số nguyên tử carbon chẵn.
+ Gốc hydrocarbon trong acid béo: gốc no (acid béo bão hòa) hoặc không no chứa liên kết đôi (acid béo không bão hòa).
+ Cách xác định chất béo thuộc nhóm omega-n: Với acid béo không no, số thứ tự chỉ vị trí liên kết đôi đầu tiên (tính từ đuôi CH3) là n thì acid béo thuộc nhóm Omega-n.
2. Tìm hiểu tính chất vật lí và tính chất hóa học của chất béo
a) Tính chất vật lí
- Tính chất vật lí chung: nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong dung môi không phân cực, nhiệt độ sôi cao.
Phân loại | Chất béo lỏng | Chất béo rắn |
Đặc điểm | Trong phân tử có nhiều gốc acid béo không no. | Trong phân tử có nhiều gốc acid béo no. |
b) Tính chất hóa học
- Phản ứng thủy phân (tương tự ester).
- Phản ứng hydrogen hóa: chất béo lỏng (không no) phản ứng với hydrogen (có xúc tác, điều kiện thích hợp) tạo thành chất béo rắn (no).
3. Ứng dụng của chất béo và acid béo (omega-3 và omega-6)
- Chất béo:
+ Thức ăn quan trọng của con người.
+ Nguồn cung cấp và dự trữ năng lượng.
- Acid béo: omega – 3 và omega – 6.
+ Có lợi cho sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa các bệnh về tim, động mạch vành.
+ 
-linolenic acid và linoleic acid là hai acid béo thiết yếu (cơ thể không thể tự tổng hợp được mà phải lấy từ nguồn thực phẩm bên ngoài).
+ Một số nguồn thực phẩm cung cấp omega – 3 và omega – 6
=> Giáo án Hoá học 12 chân trời Bài 1: Ester – Lipid