Nội dung chính Hoá học 12 chân trời Bài 3: Glucose và fructose
Hệ thống kiến thức trọng tâm Bài 3: Glucose và fructose sách Hoá học 12 chân trời sáng tạo. Với các ý rõ ràng, nội dung mạch lạc, đi thẳng vào vấn đề, hi vọng người đọc sẽ nắm trọn kiến thức trong thời gian rất ngắn. Nội dung chính được tóm tắt ngắn gọn sẽ giúp thầy cô ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh. Bộ tài liệu có file tải về. Mời thầy cô kéo xuống tham khảo.
Xem: => Giáo án hoá học 12 chân trời sáng tạo
BÀI 3. GLUCOSE VÀ FRUCTOSE
I. Khái niệm, cách phân loại carbohydrate
- Khái niệm: Carbohydrate là những hợp chất hữu cơ tạp chức, thường có công thức chung là Cn(H2O)m.
- Carbohydrate được chia thành 3 nhóm chính:
+ Monosaccharide: carbohydrate không bị thủy phân.
+ Disaccharide: carbohydrate khi thủy phân hoàn toàn, mỗi phân tử tạo thành hai phân tử monosaccharide.
+ Polysaccharide: carbohydrate khi thủy phân hoàn toàn, mỗi phân tử tạo thành nhiều phân tử monosaccharide.
II. Glucose - Fructose
1. Trạng thái tự nhiên
Chất So sánh | Glucose | Fructose |
Giống nhau | - Là chất rắn, dễ tan trong nước, có vị ngọt. | |
Khác nhau | - Có trong nhiều loại trái cây chín; có trong cơ thể người. | - Có trong một số loại trái cây chín, trong mật ong. |
2. Cấu tạo phân tử
- Glucose:
+ Công thức phân tử: C6H12O6.
+ Ở dạng mạch hở có 5 nhóm hydroxy và một nhóm aldehyde.
+ Công thức cấu tạo: CH2OH[CHOH]4CH=O.
+ Dạng tồn tại: dạng mạch hở và hai mạch vòng chuyển hóa qua lại lẫn nhau.
+ Nhóm -OH hemiacetal gắn với carbon số 1 trong dạng mạch vòng.
- Fructose:
+ Công thức phân tử: C6H12O6.
+ Ở dạng mạch hở chứa 5 nhóm hydroxy, một nhóm ketone.
+ Dạng tồn tại: tồn tại đồng thời ở dạng mạch hở và mạch vòng.
+ Nhóm -OH hemiketal gắn với carbon số 2 trong dạng mạch vòng.
3. Tính chất hóa học
- Glucose có tính chất của polyalcohol và aldehyde.
- Fructose có tính chất của polyalcohol và ketone.
a) Tính chất polyalcohol
- Glucose và fructose có nhiều nhóm hydroxy liền kề ⇒ có thể hòa tan Cu(OH)2 (môi trường kiềm) tạo dung dịch màu xanh lam: 2C6H12O6 + Cu(OH)2 → (C6H11O6)2Cu + 2H2O
b) Tính chất aldehyde
- Nhóm aldehyde của glycose có thể bị oxi hóa bởi:
+ Thuốc thử Tollens:
CH2OH[CHOH]4CHO + 2[Ag(NH3)2]OH 
CH2OH[CHOH]4COONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O
+ Cu(OH)2 trong môi trường base, đun nóng:
CH2OH[CHOH]4CH=O + 2Cu(OH)2 + NaOH 
CH2OH[CHOH]4COONa + Cu2O + 3H2O
+ Nước bromine:
CH2OH[CHOH]4CHO + Br2 + H2O → CH2OH[CHOH]4COOH + 2HBr
- Lưu ý: fructose cũng bị oxi hóa bởi thuốc thử Tollens và Cu(OH)2 trong môi trường base, đun nóng.
c) Phản ứng lên men của glucose
- Glucose được lên men (nhờ enzyme) tạo thành ethanol, lactic acid,…
- Phương trình hóa học:
C6H12O6
2C2H5OH + 2CO2
C6H12O6
2CH3CH(OH)COOH
d) Tính chất riêng của nhóm -OH hemiacetal
- Nhóm -OH hemiacetal của glucose có khả năng phản ứng với methanol (có mặt HCl khan) tạo methyl glucoside:
4. Ứng dụng
Glucose:
- Là chất dinh dưỡng có giá trị đối với con người.
- Dùng trong ngành công nghiệp thực phẩm: sản xuất bánh kẹo, ethyl alcohol,…
Fructose: Sản xuất siro, kẹo, mứt, nước trái cây đóng hộp,…
=> Giáo án Hoá học 12 chân trời Bài 3: Glucose và fructose