Nội dung chính Hoá học 12 chân trời Bài 20: Sơ lược về phức chất và sự hình thành phức chất của ion kim loại chuyển tiếp trong dung dịch

BÀI 20. SƠ LƯỢC VỀ PHỨC CHẤT VÀ SỰ HÌNH THÀNH PHỨC CHẤT CỦA ION KIM LOẠI CHUYỂN TIẾP TRONG DUNG DỊCH

I. THANH PHẦN VA DẠNG HINH HỌC CỦA PHỨC CHẤT

Thành phần của phức chất

- Trong thành phần của phức chất có nguyên tử trung tâm và phối tử.

- Liên kết giữa phối tử và nguyên tử trung tâm là liên kết cho – nhận. 

Dạng hình học của phức chất

 Phức chất có các dạng hình học khác nhau, phổ biến là dạng tứ diện, vuông phẳng và bát diện. 

II. SỰ HINH THANH PHỨC CHẤT TRONG DUNG DỊCH

Sự tạo thành phức chất aqua trong dung dịch

 Trong dung dịch, cation kim loại chuyển tiếp tồn tại ở dạng phức chất aqua [M(H₂O)₆]ⁿ⁺. 

Một số dấu hiệu tạo ra phức chất trong dung dịch 

 Dựa vào hiện tượng thay đổi màu sắc, kết tủa bị hòa tan, sự xuất hiện kết tủa,… có thể dự đoán phức chất đã được tạo thành. 

Phản ứng thay thế phối tử của phức chất trong dung dịch

Trong dung dịch có thể xảy ra phản ứng thay thế phối tử của phức chất. 

III. THI NGHIỆM TẠO THANH MỘT SỐ PHỨC CHẤT TRONG DUNG DỊCH

Thí nghiệm 1. Phản ứng tạo thành cation [Cu(NH₃)₄]²⁺

NH₃(aq) + H₂O(l) (aq) + OH^-(aq)

[Cu(H₂O)₆]²⁺(aq) (màu xanh dương) +2OH^-(aq) Cu(OH)₂(s) (kết tủa màu xanh lam)⁺ 6H₂O(l)

Cu(OH)₂(s) (kết tủa màu xanh lam) + 4NH₃(aq) [Cu(NH₃)₄]²⁺(aq) (dung dịch màu xanh thẫm) + 2OH^-(aq)

Thí nghiệm 2. Phản ứng tạo thành anion [CuCl₄]^2-.

[Cu(H₂O)₆]²⁺(aq) (màu xanh dương) + 4HCl(aq) [CuCl₄]^2-(aq) (màu vàng) + 4H₃O⁺(aq) + 2H₂O(l)

IV. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA PHỨC CHẤT

Phức chất có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau như y học, dược học, hóa học,…