Nội dung chính Ngữ văn 12 chân trời Bài 6: San-va-đo Đa-li và “Sự dai dẳng của kí ức”

BÀI 6: TRONG THẾ GIỚI CỦA GIẤC MƠ (THƠ) 

ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: SAN-VA-ĐO ĐA-LI VÀ SỰ DAI DẲNG CỦA KÍ ỨC

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- San-va-đo Đa-li: 1904 – 1989.

- Họa sĩ người Tây Ban Nha, là một trong những nghệ sĩ có ảnh hưởng lớn nhất của trường phái siêu thực trong hội họa đầu thế kỉ XX.

2. Tác phẩm

- Văn bản trên được dịch bởi Thanh Loan rút từ Nghệ thuật – Khái lược những tư tưởng lớn.

II. Khám phá văn bản.

(1)

Những chi tiết trong bức tranh Sự dai dẳng của kí ức được đề cập đến trong VB và đặc trưng, ý nghĩa của những chi tiết đó:

+ Phong cảnh bờ biển đá và ngọn núi: gợi nhớ ngôi nhà tuổi thơ của họa sĩ Đa-li.

+ Một sinh vật kì quặc có đôi mắt nhắm nghiền: gợi nhớ về giấc mơ.

+ Ba chiếc đồng hồ tan chảy chỉ giờ khác nhau: Gợi sự phi lí của thời gian trong những giấc mơ.

+ Cây ô-liu cằn cỗi, kiến bâu trên chiếc đồng hồ: biểu tượng của sự phân rã và cái chết.

(2)

Những sự vật vốn quen thuộc (hàng mí khép, cái cây, bầy kiến, những chiếc đồng hồ kim loại, cái bàn...) nhưng được liên kết với nhau một cách kì lạ, khác thường trong cùng một không gian tranh gợi cho ta sự liên tưởng đến những ám ảnh đầy hãi hùng về sức mạnh hủy diệt của thời gian, cái chết và sự tàn lụi của những gỉ tưởng là vĩnh hằng. Liên hệ với tiêu đề bức tranh, có thể thấy thế giới tâm hồn của Đa-li tràn ngập những lo lắng, sợ hãi.

(3)

+ Trong bài Chiếc lá đầu tiên của Hoàng Nhuận Cầm, các hình ảnh được sử dụng là những hình ảnh cụ thể, rõ nét, có thực, mang vẻ đẹp trong sáng, tươi trẻ của tuổi thơ: hoa súng tím, chùm phượng hồng, con ve, lớp học, trái bàng....

+ Trong bài Thời gian của Văn Cao, các hình ảnh được sử dụng là những hình ảnh tuy vẫn cụ thể nhưng mang ý nghĩa tượng trưng, tượng trưng cho sự tàn phá của thời gian và sức sống trường tồn của nghệ thuật và tình yêu: chiếc lá khô, tiếng sỏi trong lòng giếng cạn, câu thơ còn xanh, bài hát còn xanh, đôi mắt, giếng nước.

+ Trong bức tranh Sự dai dẳng của kí ức của Đa-li. Các hình ảnh được sử dụng là những hình ảnh kì lạ, siêu thực, nối kết những hiện tượng vốn dĩ không thể kết nối chiếc đồng hồ và sự tan chảy, cây khô và chiếc bàn gỗ, đôi mắt và thân thể như tấm vải, bờ biển đá và chiếc bàn kim loại... nhằm tạo liên tưởng về sự hủy diệt của thời gian và những ám ảnh về cái chết.

III. Tổng kết

1. Nội dung

+ Những sự hồi tưởng, đan xen giữa quá khứ và hiện tại để thấy sự tiếc nuối của nhân vật “tôi” về những điều đã qua.

2. Nghệ thuật

+ Sự lồng ghép giữa quá khứ - hiện tại đan xen càng làm khắc họa nỗi buồn, sự tiếc nuối của tác giả.

+ Từ ngữ dung dị nhưng giàu sức gợi.