Tự luận Lịch sử 12 chân trời Bài 2: Trật tự thế giới trong Chiến tranh lạnh

CHƯƠNG 1: THẾ GIỚI TRONG VÀ SAU CHIẾN TRANH LẠNH

BÀI 2: TRẬT TỰ THẾ GIỚI TRONG CHIẾN TRANH LẠNH

(16 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (5 CÂU)

Câu 1: Em hãy nêu bối cảnh triệu tập hội nghị I-an-ta.

Trả lời:

- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc. Ba vấn đề quan trọng đặt ra với các nước Đồng minh cần phải giải quyết là:

+ Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít;

+ Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh;

+ Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.

- Từ ngày 04 đến ngày 11-02-1945, một hội nghị quốc tế được triệu tập tại l-an-ta (Liên Xô) với sự tham dự của lãnh đạo ba cường quốc Liên Xô, Mỹ, Anh.

Câu 2: Em hãy nêu những quyết định quan trọng của Hội nghị Ianta.

Trả lời:

Câu 3: Em hãy nêu những tác động của trật tự hai cực I-an-ta.

Trả lời:

Câu 4: Em hãy trình bày những nét chính về quá trình tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta trong giai đoạn từ năm 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX.

Trả lời:

Câu 5: Em hãy trình bày những nét chính về quá trình tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta trong giai đoạn từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX đến năm 1991.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 CÂU)

Câu 1: Hãy trình bày những nét chính về quá trình tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta.

Trả lời:

♦ Trật tự thế giới hai cực l-an-ta tồn tại hơn bốn thập kỉ, gắn liền với sự căng thẳng của cuộc Chiến tranh lạnh giữa hai cực Mỹ-Liên Xô.

- Giai đoạn từ năm 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX: giai đoạn xác lập và phát triển của Trật tự thế giới hai cực l-an-ta, hình thành hai hệ thống xã hội đối lập nhau về hệ tư tưởng, chính trị, quân sự,...

+ Trật tự thế giới hai cực l-an-ta được định hình với sự thiết lập các khối kinh tế, quân sự đối đầu nhau.

+ Trong thời kì Chiến tranh lạnh, thế giới đã xuất hiện nhiều cuộc chiến tranh cục bộ và xung đột, ví dụ như: chiến tranh xâm lược Đông Dương của Pháp (1945-1954), chiến tranh Triều Tiên (1950-1953), chiến tranh xâm lược Việt Nam của Mỹ (1954-1975),...; khủng hoảng Xuy-ê (1956), khủng hoảng Béc-lin (1961), khủng hoảng tên lửa ở Cu-ba (1962),... 

- Giai đoạn từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX đến năm 1991: giai đoạn Trật tự thế giới hai cực l-an-ta suy yếu và đi đến sụp đổ.

+ Đầu những năm 70 của thế kỉ XX, mặc dù Chiến tranh lạnh vẫn còn tiếp diễn nhưng xu thế hoà hoãn giữa hai bên cũng tiếp tục phát triển. Năm 1972, Liên Xô và Mỹ tiến hành những cuộc gặp gỡ cấp cao, đạt được những thoả thuận hạn chế vũ khí chiến lược. 

+ Từ nửa sau thập kỉ 80 của thế kỉ XX, Liên Xô và Mỹ đẩy mạnh đối thoại, bình thường hoá quan hệ. Tháng 12-1989, trong cuộc gặp không chính thức giữa Tổng thống Mỹ G. Bu-sơ và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô M. Goóc-ba-chốp tại đảo Man-ta (Địa Trung Hải), hai bên đã tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh.

+ Sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu cuối những năm 80 của thế kỉ XX và sự tan rã của Liên Xô (1991) đã chấm dứt Trật tự thế giới hai cực l-an-ta.

Câu 2: Hãy trình bày những nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta.

Trả lời:

Câu 3: Sự sụp đổ Trật tự thế giới hai cực l-an-ta đã tác động như thế nào tới tình hình thế giới?

Trả lời:

Câu 4: Hãy phân tích khái niệm “Chiến tranh Lạnh” và những biểu hiện chủ yếu của nó trong giai đoạn 1947-1991.

Trả lời:

Câu 5: Hãy nêu và phân tích những sự kiện dẫn tới tình trạng chiến tranh lạnh giữa hai phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Lý giải vì sao Mỹ và Liên Xô trở thành hai siêu cường đối đầu nhau.

Trả lời:

Nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Lạnh chủ yếu xuất phát từ sự khác biệt về ý thức hệ giữa hai siêu cường Mỹ và Liên Xô. Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, cả hai quốc gia đều trở thành những cường quốc toàn cầu, nhưng với hai hệ thống chính trị, kinh tế đối lập: Mỹ theo chế độ tư bản chủ nghĩa, trong khi Liên Xô theo chủ nghĩa xã hội. 

- Ngoài ra, sự cạnh tranh về ảnh hưởng và quyền lực ở nhiều khu vực trên thế giới cũng góp phần làm gia tăng căng thẳng. Sau chiến tranh, các quốc gia châu Âu suy yếu, tạo điều kiện cho Mỹ và Liên Xô tranh giành quyền kiểm soát và mở rộng ảnh hưởng của mình. Hệ thống các liên minh quân sự do cả hai phía thiết lập, như NATO của Mỹ và Hiệp ước Warsaw của Liên Xô, càng đẩy mạnh tình trạng đối đầu giữa hai nước, dẫn đến Chiến tranh Lạnh.

Câu 2: Phân tích vai trò của các cuộc chiến tranh ủy nhiệm trong Chiến tranh Lạnh và cho biết chúng ảnh hưởng như thế nào đến cục diện thế giới.

Trả lời:

Câu 3: Lý giải vì sao sự tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta không phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (3 CÂU)

Câu 1: Đánh giá ảnh hưởng của Chiến tranh Lạnh đến các nước đang phát triển và giải thích cách các quốc gia này đối phó với tình trạng căng thẳng toàn cầu.

Trả lời:

- Chiến tranh Lạnh có ảnh hưởng sâu rộng đến các nước đang phát triển, đặc biệt ở châu Á, châu Phi, và Mỹ Latinh. Các quốc gia này thường trở thành chiến trường cho các cuộc chiến tranh ủy nhiệm hoặc bị cuốn vào các liên minh với một trong hai siêu cường. Mỹ và Liên Xô đã can thiệp vào chính trị và kinh tế của nhiều nước để mở rộng ảnh hưởng, dẫn đến nhiều xung đột nội bộ và chiến tranh.

-  Để đối phó với tình trạng căng thẳng toàn cầu, một số quốc gia đã chọn đứng trung lập và không tham gia vào các khối liên minh quân sự. Phong trào Không liên kết, được thành lập vào năm 1961 bởi các quốc gia như Ấn Độ, Ai Cập và Nam Tư, là một nỗ lực nhằm giữ khoảng cách với cả Mỹ và Liên Xô, bảo vệ quyền tự chủ và phát triển kinh tế của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, nhiều quốc gia vẫn chịu tác động mạnh mẽ từ cuộc cạnh tranh quyền lực giữa hai khối.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------