Giáo án Lịch sử 12 chân trời Bài 2: Trật tự thế giới trong Chiến tranh lạnh

Thông tin 1: Ông là ai?

- Tổng thống thứ 32 của Hoa Kỳ từ năm 1933 cho đến khi qua đời (năm 1945). 

- Thành viên Đảng Dân chủ, là tổng thống duy nhất trong lịch sử Hoa Kỳ đã đắc cử 4 nhiệm kỳ liên tiếp và trở thành nhân vật trung tâm trong các sự kiện thế giới vào nửa đầu thế kỷ XX. 

- Đã chỉ đạo chính phủ liên bang trong phần lớn thời kì Đại khủng hoảng, thực hiện chương trình nghị sự nội địa New Deal nhằm đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. 

Thông tin 2: Ông là ai?

- Nhà hoạt động chính trị, nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản và Nhà nước Liên Xô, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô (1922 - 1953). 

- Dưới sự lãnh đạo của ông và Đảng Cộng sản Liên Xô, nhân dân Liên Xô đã giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại, chống phát xít Đức (1941 - 1945), giải phóng nhiều nước ở Trung và Đông Âu dẫn tới sự thành lập hệ thống xã hội chủ nghĩa.

Thông tin 3: Ông là ai?

- Hai lần giữ cương vị Thủ tướng Vương quốc Anh: lần một từ năm 1940 đến năm 1945 trong Thế chiến thứ hai, và lần hai từ năm 1951 đến năm 1955.

- Trong thời gian chiến tranh, ông cùng Tổng thống Hoa Kỳ và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô thiết lập Mặt trận Đồng minh chống phát xít, hoạch định sự phân chia vùng ảnh hưởng giữa các cường quốc trên thế giới, tạo mầm mống cho sự phân chia thành hai cực sau khi chiến tranh kết thúc (thường gọi là Trật tự I-an-ta).

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

+ Thông tin 1: Tổng thống Mỹ – Ru-dơ-ven.

+ Thông tin 2: Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô – I.Xta-lin.

+ Thông tin 3: Thủ tướng Anh – U. Sớc-sin.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: 3 nhân vật lịch sử trên có liên quan gì đến quá trình hình thành và tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta? Những nguyên nhân nào dẫn đến sự sụp đổ Trật tự thế giới hai cực I-an-ta? Tác động của sự kiện đó đối với 

Từ trái sang phải (hàng ghế ngồi): Thủ tướng Anh – U. Sớc-sin, Tổng thống Mỹ – Ru-dơ-ven, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô – I.Xta-lin

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành các nhóm, thảo luận theo hình thức các trạm.

- GV nêu nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm như sau:

Khai thác Hình 2.2, mục Em có biết, thông tin mục 1a, 1b SGK tr.13, 14 và thực hiện nhiệm vụ:

Hình 2.2. Ba nhà lãnh đạo của Liên Xô, Mỹ và Anh tại Hội nghị I-an, hàng đầu từ trái sang phải: Thủ tướng Anh – U. Sớc-xin, Tổng thống Mỹ - Ph. Ru-dơn-ven, 

Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô – I. Xta-lin

+ Trạm 1: Những vấn đề đặt ra cho các nước Đồng minh trong giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ hai. 

+ Trạm 2: Các quyết định của Hội nghị I-an-ta và sự phân chia phạm vi ảnh hưởng theo Hội nghị I-an-ta.

+ Trạm 3: Các giai đoạn của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta.

+ Trạm 4: Nhận xét về quan hệ quốc tế trong giai đoạn tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta. 

- GV cung cấp thêm cho HS một số tư liệu về sự hình thành và tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1). 

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu các nhóm tiếp tục thảo luận và trả lời câu hỏi: Theo em, thực chất nội dung của Hội nghị I-an-ta là gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác tư liệu, thông tin trong mục và hoàn thành 4 trạm (Phiếu học tập số 1, 2, 3, 4). 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS lần lượt trình bày về  quá trình hình thành và tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta theo 

4 trạm (Phiếu học tập số 1, 2, 3, 4). 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi mở rộng:

Thực chất nội dung của Hội nghị I-an-ta là sự tranh giành và phân chia thành quả thắng lợi của chiến tranh giữa các lực lượng tham chiến, có liên quan mật thiết tới hòa bình, an ninh và trật tự thế giới sau này, mà trước hết là lợi ích riêng của các nước tham chiến. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Hội nghị I-an-ta diễn ra từ ngày 4 đến 11/2/1945, đã đưa ra những quyết định về việc kết thúc chiến tranh, tiêu diệt tận gốc phát xít Đức, quân phiệt Nhật Bản và thỏa thuận về việc đóng quân, phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á sau chiến tranh. 

+ Những quyết định của Hội nghị và thỏa thuận sau đó của các cường quốc đã trở thành khuôn khổ cho sự thiết lập trật tự thế giới mới – “Trật tự thế giới hai cực I-an-ta” (cực Liên Xô và cực Mỹ).

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

1. Sự hình thành và tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta

a. Quá trình hình thành

Phiếu học tập số 1, 2 đính kèm phía dưới hoạt động 1.

b. Quá trình tồn tại Trật tự thế giới hai cực I-an-ta

Phiếu học tập số 3, 4 đính kèm phía dưới hoạt động 1.

Tư liệu 1:

Video - Hội nghị I-an-ta (từ đầu đến 3p50).

https://www.youtube.com/watch?v=Yhe5k33zvYQ

KẾT QUẢ PHIẾU HỌC TẬP