BÀI 22: DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ

(12 câu)

1. Nhận biết (2 câu)

Câu 1: Trình bày quy mô dân số trên thế giới?

Trả lời:

Dân số luôn biến động và tình hình gia tăng dân số có sự khác nhau giữa các quốc gia. Nhiều nước dân số tăng nhanh, ngược lại, một số nước dân số tăng rất chậm hoặc giảm. Trên quy mô toàn thế giới, dân số có xu hướng tiếp tục tăng.

Câu 2: Trình bày tình hình phân bố dân cư trên thế giới?

Trả lời:

Con người sinh sống ở hầu khắp mọi nơi trên bề mặt Trái Đất nhưng phân bố không đều. Để biết tình trạng phân bố dân cư, người ta căn cứ vào mật độ dân số. Những nơi có nguồn nước ngọt dồi dào, khí hậu và giao thông thuận lợi, các hoạt động sản xuất phát triển,... thì dân cư đông. Ngược lại, những nơi khô hạn, khí hậu khắc nghiệt, địa hình núi cao, sản xuất không thuận lợi,... thì dân cư thưa hơn.

2. Thông hiểu (3 câu)

Câu 1: Trình bày quy mô dân số thế giới?

Trả lời:

Quy mô dân số thế giới ngày càng lớn. Thời gian để dân số tăng lên 1 tỉ người ngày càng ngắn lại.

Câu 2: Phân tích tình hình phân bố dân cư trên thế giới?

Trả lời:

- Ngày nay, con người đã sinh sống ở hầu khắp các khu vực và châu lục trên thế giới.

- Phân bố dân cư và mật độ dân số thế giới thay đổi theo thời gian và không đều theo không gian, phụ thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội cũng như hoàn cảnh tự nhiên.

- Những nơi kinh tế phát triển, điều kiện tự nhiên thuận lợi,... thường có dân cư tập trung đông đúc.

- Trong khi đó, các vùng khí hậu khắc nghiệt (băng giá, hoang mạc khô hạn,...), giao thông khó khăn, kinh tế kém phát triển,... là những nơi dân cư thưa thớt, mật độ dân số thấp.

Câu 3: Trình bày sự phân bố của các thành phố đông dân nhất thế giới?

Trả lời:

Hiện nay, phần lớn con người sống ở đô thị và xu hướng này đang tiếp tục trong tương lai. Một số đô thị nhỏ có quy mô dân số vài nghìn người nhưng cũng có những siêu đô thị với quy mô dân số từ 10 triệu người trở lên. Số lượng các siêu đô thị trên thế giới đang tăng lên. Các thành phố này phân bố không đều, tập trung chủ yếu ở những khu vực đông dân ở châu Á..

3. Vận dụng (3 câu)

Câu 1: Quan sát bản đồ dưới đây và liệt kê một số khu vực đông dân trên thế giới?

Trả lời:

Khu vực dân cư tập trung đông đúc: phía đông và phía nam châu Á, Đông Âu, rìa phía Đông Bắc Mỹ,...

Câu 2: Quan sát bản đồ dưới đây và liệt kê một số khu vực phân bố dân cư thưa thớt trên thế giới?

Trả lời:

Những nơi dân cư phân bố rất thưa thớt, gần như không có người sinh sống như các hoang mạc ở châu Phi, châu Đại Dương,... hoặc những vùng lạnh giá gần cực.

Câu 3: Quan sát bản đồ dưới đây và liệt kê một số thành phố đông dân trên thế giới?

Trả lời:

Các thành phố đông dân nhất trên thế giới: Mê – hi – cô Xi – ti, Xao Pao – lô, Đê – li, Mum – bai, Bắc Kinh, Thượng Hải, Tô – ky – ô, Ô – xa – ca, Cai – rô, Đắc – ca.

4. Vận dụng cao (4 câu)

Câu 1: Phân tích hậu quả của sự gia tăng dân số quá nhanh về đời sống, sản xuất và môi trường?

Trả lời:

Hậu quả của sự gia tăng dân số thế giới quá nhanh:

- Xã hội: tỉ lệ thất nghiệp cao, thiếu việc làm, tệ nạn xã hội, thiếu cơ sở vật chất

cho giáo dục, y tế,…

- Môi trường: tài nguyên bị khai thác quá mức, cạn kiệt, môi trường suy thoái.

Câu 2: Giải thích sự phân bố dân cư trên thế giới?

Trả lời:

Các khu vực tập trung đông dân cư, có mật độ dân số cao là Đông Á, Đông Nam Á, Nam Á, phần lớn châu Âu (ở các vĩ độ thấp dưới 60°B), phía đông của lục địa Bắc Mỹ, rìa đông và đông nam của lục địa Nam Mỹ, hạ lưu sông Nin,...

Những khu vực dân cư quá thưa thớt hoặc vắng bóng người đó là các hoang mạc như hoang mạc Xa-ha-ra hay các vùng lạnh giá từ vĩ độ 60°B và 60°N trở lên.

Câu 3: Chứng minh rằng dân cư trên thế giới phân bố không đều?

Trả lời:

Sự phân bố dân cư phụ thuộc vào nhiều yêu tô: vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên (địa hình, đất, khí hậu, nguồn nước), sự phát triển kinh tế, trình độ của con người và lịch sử định cư.

Nhìn chung, những khu vực tập trung đông dân đều là những khu vực có điều kiện thuận lợi cho giao thông, sản xuất và cư trú như: đất đai màu mỡ, đi lại dễ dàng, các ngành kinh tế nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ phát triển; là nơi tập trung các thành phố lớn và cũng là nơi cư trú lâu đời của người dân.

Những khu vực dân cư thưa thớt là những khu vực có khí hậu khô hạn hoặc quanh năm lạnh giá, đi lại khó khăn, các ngành kinh tế kém phát triển,...

Câu 4: Hiện nay, châu lục nào có nhiều thành phố đông dân nhất thế giới? Tại sao?

Trả lời:

Các thành phố lớn trên thế giới phân bố ở khắp các châu lục. Khu vực tập trung nhiều thành phố có số dân trên 1 triệu người là châu Á, vì đây là châu lục đông dân lại có các nền kinh tế đang phát triển năng động.