BÀI 14: ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN BẮC MỸ

(14 câu)

1. Nhận biết (3 câu)

Câu 1: Địa hình của Bắc Mỹ phân hóa thành những khu vực nào?

Trả lời:

Địa hình Bắc Mỹ gồm ba khu vực rõ rệt: Miền núi Coóc-đi-e ở phía tây, miền đồng bằng ở giữa và sơn nguyên trên bán đảo La-bra-đo và dãy núi A-pa-lát ở phía đông.

Câu 2: Trình bày sự phân hóa khí hậu của Bắc Mỹ?

Trả lời:

Do lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến khoảng vĩ tuyến 25°B, khí hậu Bắc Mỹ có sự phân hoá theo chiều bắc - nam, gồm các đới khí hậu: cực và cận cực, ôn đới, cận nhiệt và nhiệt đới. Trong đó, đới khí hậu ôn đới chiếm diện tích lớn nhất.

Đồng thời, do ảnh hưởng của địa hình, khí hậu Bắc Mỹ có sự phân hoá theo chiều tây – đông và theo độ cao. Các khu vực ven biển sẽ có khí hậu điều hoà, mưa nhiều; càng vào sâu trong lục địa biên độ nhiệt độ năm càng lớn, mưa ít hơn, khô hạn hơn.

Câu 3: Trình bày đặc điểm của sông, hồ ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

Bắc Mỹ có mạng lưới sông khá dày đặc và phân bố khắp lãnh thổ. Sông nhiều nước. Chế độ nước sông khá đa dạng do được cung cấp nước từ nhiều nguồn: mưa, tuyết và băng tan.

Bắc Mỹ đứng đầu thế giới về số lượng các hồ có diện tích lớn (14 hồ có diện tích trên 5.000 km²). Phần lớn các hồ là hồ nước ngọt.

2. Thông hiểu (2 câu)

Câu 1: Trình bày đặc điểm của đới lạnh ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

Đới lạnh có khí hậu cực và cận cực, lạnh giá nên nhiều nơi có lớp băng tuyết phủ dày trên diện tích rộng. Ở phía nam khí hậu ấm hơn, có mùa hạ ngắn, thực vật chủ yếu là rêu, địa y, cỏ và cây bụi. Giới động vật nghèo nàn, chỉ có một số loài chịu được lạnh như tuần lộc, cáo Bắc cực,... và một số loài chim di cư.

Câu 2: Trình bày đặc điểm của đới ôn hòa ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

Đới ôn hoà ở Bắc Mỹ chiếm diện tích rộng và có sự phân hoá đa dạng. Phía bắc có khí hậu ôn đới, phát triển rừng lá kim. Phía đông nam, khí hậu cận nhiệt ấm, ẩm hơn phát triển rừng hỗn hợp và rừng lá rộng với thành phần loài rất phong phú. Khu vực ở sâu trong lục địa mưa ít, hình thành thảo nguyên. Trên các cao nguyên của miền núi Coóc-đi-e, khí hậu khô hạn, hình thành hoang mạc và bán hoang mạc. Động vật trong đới ôn hoà phong phú cả về số loài và số lượng mỗi loài, gồm các loài ăn cỏ, ăn thịt, gặm nhấm và bò sát,...; riêng ở vùng hoang mạc và bán hoang mạc, động vật nghèo nàn.

3. Vận dụng (5 câu)

Câu 1: Quan sát bản đồ dưới đây và kể tên các con sông và các hồ lớn ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

- Các sông lớn ở Bắc Mỹ gồm: hệ thống sông Mít-xu-ri - Mi-xi-xi-pi, sông Mác-ken-di, sông Cô-lô-ra-đô.

- Các hồ lớn như: hệ thống Ngũ Hồ, hồ Uy-ni-pếc, hồ Gấu Lớn, hồ Nô Lệ Lớn,...

Câu 2: Quan sát bản đồ dưới đây và liệt kê các kiểu khí hậu, các đới khí hậu ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

- Các đới khí hậu ở Bắc Mĩ:

• Đới khí hậu cực và cận cực
• Đới khí hậu ôn đới
• Đới khí hậu cận nhiệt
• Đới khí hậu nhiệt đới

- Các kiểu khí hậu ở Bắc Mĩ:

• Kiểu khí hậu núi cao
• Kiểu khí hậu hoang mạc

Câu 3: Quan sát bản đồ dưới đây và kể tên các dòng biển nóng và dòng biển lạnh ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

- Các dòng biển nóng: Dòng biển A – la – xca, dòng biển bắc Xích đạo.

- Dòng biển lạnh: Dòng biển Gơn – xtơ – rim, dòng biển Ca – li – phooc – ni – a.

Câu 4: Phân biệt các khu vực địa hình của Bắc Mỹ?

Trả lời:

- Miền núi Coóc-đi-e ở phía tây, là một trong những hệ thống núi lớn trên thế giới. Miền núi có độ cao trung binh 3000-4000 m, kéo dài khoảng 9000 km theo chiều bắc - nam, gồm nhiều dãy núi chạy song song, xen giữa là các cao nguyên và sơn nguyên.

- Miền đồng bằng ở giữa bao gồm đồng bằng Ca-na-đa, đồng bằng Lớn, đồng bằng Trung Tâm và đồng bằng Duyên Hải, độ cao từ 200 – 500 m, thấp dần từ bắc xuống nam.

- Sơn nguyên trên bán đảo La-bra-đo và dãy núi A-pa-lát ở phía đông, có hướng đông bắc – tây nam. Dãy A-pa-lát gồm 2 phần: phần bắc có độ cao từ 400 - 500 m; phần nam cao từ 1000 - 1500 m.

Câu 5: Chứng minh rằng khí hậu của Bắc Mĩ có sự phân hóa theo chiều bắc – nam và theo chiều tây – đông?

Trả lời:

Những biểu hiện chứng tỏ khí hậu của Bắc Mĩ có sự phân hóa theo chiều bắc – nam và theo chiều đông – tây:

- Từ bắc xuống nam: có các vành đai khí hậu hàn đới, ôn đới và nhiệt đới.

- Trong mỗi khí hậu, từ tây sang đông có sự phân hóa thành các kiểu khí hậu khác nhau: kiểu khí hậu núi cao và kiểu khí hậu hoang mạc.

4. Vận dụng cao (4 câu)

Câu 1: Tại sao khí hậu của Bắc Mỹ lại có sự phân hóa theo chiều bắc – nam và theo chiều đông - tây?

Trả lời:

Theo chiều từ bắc xuống nam, Bắc Mĩ có ba vành đai khí hậu: hàn đới, ôn đới, nhiệt đới (quy luật địa đới).

Tuy nhiên, khi đi từ bắc xuống nam, mỗi đới khí hậu lại có sự phân hoá theo chiều từ tây sang đông với các kiểu khí hậu: bờ tây lục địa, lục địa và bờ đông lục địa tuỳ theo vị trí gần hay xa đại dương (quy luật phi địa đới – chủ yếu là quy luật địa ô và quy luật đai cao).

Câu 2: Các cao nguyên, bồn địa và sườn đông Cooc – đi – e mưa rất ít. Giải thích tại sao?

Trả lời:

Do các dãy núi thuộc hệ thống Cooc-đi-e kéo dài theo hướng bắc ngăn cản sự di chuyển của các khối khí từ Thái Bình Dương vào nên các cao nguyên, bồn địa và sườn đông Cooc-đi-e mưa rất ít.

Câu 3: Miền đồng bằng ở giữa của Bắc Mĩ không khí lạnh ở phía bắc và không khí nóng ở phía nam dễ dàng xâm nhập sâu vào nội địa. Giải thích tại sao?

Trả lời:

Miển đồng bằng ở giữa của Bắc Mĩ không khí lạnh ở phía bắc và không khí nóng ở phía nam dễ dàng xâm nhập sâu vào nội địa do có địa hình lòng máng.

Câu 4: Trình bày và giải thích sự phân hóa khí hậu ở Bắc Mỹ?

Trả lời:

- Khí hậu Bắc Mĩ phân hoá theo chiều bắc – nam và theo chiều tây – đông.

- Bắc Mĩ nằm trên các vành đai khí hậu hàn đới, ôn đới và nhiệt đới do lãnh thổ trải dài từ vòng cực Bắc đến vĩ tuyến 15ºB.

- Trong mỗi đới khí hậu ở Bắc Mĩ, theo chiều tây – đông lại có sự phân hoá thành các kiểu khí hậu khác nhau do vị trí ở gần hay xa đại dương, ngoài ra còn do ảnh hưởng của các dãy núi chạy theo hướng kinh tuyến, đặc biệt là sự phân hoá khí hậu giữa phần phía tây và phần phía đông kinh tuyến 100T của Hoa Kì.

- Các dãy núi thuộc hệ thống Cooc-đi-e kéo dài theo hướng bắc - nam ngăn cản sự di chuyển của các khối khí từ Thái Bình Dương vào. Vì vậy, các cao nguyên, bồn địa và sườn đông Cooc-đi-e mưa rất ít.