Câu hỏi tự luận địa lí 7 cánh diều Bài 5: Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên châu á
Bộ câu hỏi tự luận địa lí 7 cánh diều. Câu hỏi và bài tập tự luận Bài 5: Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên châu á. Cấu trúc tuần tự trong thuật toán. Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Thông hiểu, nhận biết, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học địa lí 7 cánh diều.
BÀI 5: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CHÂU Á
(16 câu)
1. Nhận biết (4 câu)
Câu 1: Trình bày vị trí địa lí của châu Á?
Trả lời:
Châu Á nằm trải dài trong khoảng từ vùng cực Bắc đến khoảng 10°N, tiếp giáp với châu Phi, châu Âu và các đại dương là: Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương.
Câu 2: Trình bày phạm vi lãnh thổ của châu Á?
Trả lời:
Châu Á có dạng hình khối, bờ biển bị chia cắt mạnh bởi các biển và vịnh biển. Vùng trung tâm của châu lục có nơi cách biển đến 2 500 km. Đây là châu lục rộng nhất thế giới. Diện tích phần đất liền của châu Á khoảng 41,5 triệu km², nếu tính cả phần đảo và quần đảo thì diện tích lên tới khoảng 44,4 triệu km² (bao gồm phần lãnh thổ của Liên bang Nga thuộc châu Á).
Câu 3: Nêu đặc điểm của khoáng sản châu Á?
Trả lời:
Châu Á có nguồn khoáng sản rất phong phú với trữ lượng lớn. Các khoáng sản quan trọng nhất là: dầu mỏ, than đá, sắt, crôm và một số kim loại màu như đồng, thiếc,... Khoáng sản của châu Á phân bố rộng khắp trên lãnh thổ.
Câu 4: Nêu đặc điểm của khí hậu châu Á?
Trả lời:
Châu Á có đầy đủ các đới khí hậu. Trong mỗi đới lại phân hoá thành nhiều kiểu khí hậu. Những khu vực nằm sâu trong nội địa và phía tây nam của châu lục có kiểu khí hậu lục địa. Rìa phía nam, đông và đông nam của châu lục có kiểu khí hậu gió mùa.
2. Thông hiểu (3 câu)
Câu 1: Trình bày đặc điểm địa hình của châu Á?
Trả lời:
Châu Á có địa hình phân hoả đa dạng. Núi, cao nguyên và sơn nguyên chiếm khoản 3/4 diện tích châu lục, phần lớn tập trung ở khu vực trung tâm. Các dãy núi chạy theo hai hướng chính là bắc – nam và đông – tây. Các đồng bằng châu thổ rộng lớn phả bố chủ yếu ở phía đông và phía nam. Địa hình ven biển và hải đảo bị chia cắt mạnh tạo thành các vũng, vịnh.....
Câu 2: Trình bày sự khác nhau giữa khí hậu gió mùa và khí hậu lục địa ở châu Á?
Trả lời:
| Khí hậu gió mùa | Khí hậu lục địa |
Phân bố | Khí hậu gió mùa có ở Đông Á, Nam Á và Đông Nam Á.
| Khí hậu lục địa phân bố chủ yếu trong các vùng nội địa và ở khu vực Tây Á. |
Khí hậu | Vào mùa đông, gió từ lục địa thổi ra, lạnh, khô và ít mưa; vào mùa hạ, gió từ đại dương thổi vào nên nóng, ẩm và mưa nhiều. Khu vực châu Á gió mùa cũng là nơi thường xuyên chịu ảnh hưởng của các cơn bão lớn. | Những nơi này có mùa đông khô và lạnh, mùa hạ khô và nóng. Lượng mưa rất thấp, trung bình chỉ khoảng 200 - 500 mm/năm. |
Câu 3: Trình bày đặc điểm sông, hồ châu Á?
Trả lời:
Châu Á có nhiều hệ thống sông lớn như: Hoàng Hà, Trường Giang, Mê Công. Ô-bi, Lê-na.... Các sông phân bố không đều và có chế độ nước phức tạp.
Châu Á có nhiều hồ lớn như: Bai-can, Ban-khát.... Một số hồ do có kích thước rộng lớn nên còn được gọi là “biển” như: biển Ca-xpi Sông, hồ , Biển Chết.
châu Á có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế, đời sống con người và môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, cần sử dụng hợp lí nguồn nước sông, hồ để tránh tình trạng ô nhiễm và cạn kiệt.
3. Vận dụng (5 câu)
Câu 1: Cần lưu ý những vấn đề gì trong sử dụng và bảo vệ tự nhiên ở châu Á?
Trả lời:
Rừng tự nhiên còn lại ít, nhiều loại động – thực vật bị suy giảm nghiêm trọng về số lượng.
Vì vậy, cần lưu ý và quan tâm đến việc bảo vệ và phục hồi rừng.
Câu 2: Quan sát bản đồ dưới đây và liệt kê các con sông lớn, các đồng bằng lớn ở châu Á?
Trả lời:
Các đồng bằng lớn: ĐB. Tây Xi-bia, ĐB. Tu-ran, ĐB. Hoa Bắc, ĐB. Hoa Trung, ĐB. Ấn – Hằng, ĐB. Lưỡng Hà,…
Các con sông lớn: Ô-bi, I-ê-nít-xây, Xưa Đa-ri-a, A-mua Đa-ri-a, Hoàng Hà, Trường Giang, Ấn, Hằng, Ti-grơ, Ơ-phrát,…
Câu 3: Địa hình và khoáng sản châu Á có ảnh hưởng như thế nào đối với phát triển kinh tế?
Trả lời:
Địa hình và khoáng sản đã tạo điều kiện cho châu Á phát triển nhiều ngành kinh tế như: trồng cây lương thực, thực phẩm, cây công nghiệp, chăn nuôi gia súc, khai thác khoáng sản; thuỷ điện, du lịch,..
Tuy nhiên, cần lưu ý đến việc sử dụng đi đôi với bảo vệ tài nguyên khoáng sản, hạn chế các tác động tiêu cực làm biến đổi địa hình, ô nhiễm môi trường......
Câu 4: Khí hậu châu Á có ảnh hưởng như thế nào đối với phát triển kinh tế?
Trả lời:
Đặc điểm khí hậu đã tạo điều kiện cho châu Á có cơ cấu cây trồng, vật nuôi đa dạng. Tuy nhiên, cần chú trọng tới tính mùa vụ, những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các tác động tiêu cực của khí hậu như: bão, hạn hán, lũ lụt....
Câu 5: So sánh sự khác nhau của các đới thiên nhiên ở châu Á?
Trả lời:
Đới lạnh | Đới ôn hòa | Đới nóng | |||
Phân bố | Phân bố ở một dải hẹp phía bắc | Chiếm diện tích rộng lớn, có sự phân hoá từ bắc xuống nam, từ đông sang tây | Phân bố ở Đông Nam Á, Nam Á | ||
Vùng Xi-bia rộng lớn ở phía bắc | Phía đông, đông nam Trung Quốc và quần đảo Nhật Bản | Các khu vực nằm sâu trong lục địa | |||
Khí hậu | Khí hậu cực và cận cực, lạnh giá khắc nghiệt | Khí hậu ôn đới lục địa, lạnh, khô về mùa đông | Khí hậu cận nhiệt gió mùa, lượng mưa tương đối lớn | Khí hậu khô hạn, khắc nghiệt | khí hậu nhiệt đới gió mùa và khí hậu xích đạo. |
Sinh vật | - Thực vật nghèo thành phần loài, chủ yếu là rêu và địa y, không có cây thân gỗ lớn - Động vật là các loài chịu được lạnh hoặc loài di cư. | - Rừng lá kim phát triển mạnh trên nền đất pốt dôn. - Hệ động vật tương đối phong phú. | Thảm rừng lá rộng cận nhiệt là phổ biến. Trong rừng có nhiều loài cây lấy gỗ và dược liệu quý, có chất lượng tốt. | Hình thành các cảnh quan thảo nguyên, hoang mạc, bán hoang mạc. | - Thảm thực vật điển hình là rừng mưa nhiệt đới và rừng nhiệt đới gió mùa phân bố ở Đông Nam Á, Nam Á. - Rừng nhiệt đới ở châu Á có thành phần loài đa dạng, nhiều loại cho gỗ tốt, nhiều loài động vật quý hiếm. |
4. Vận dụng cao (4 câu)
Câu 1: Khí hậu châu Á phân hóa thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau. Giải thích tại sao?
Trả lời:
- Khí hậu châu Á phân hóa thành nhiều đới khác nhau là do lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo.
- Các đới khí hậu châu Á thường phân hóa thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau là do lãnh thổ rất rộng, có các dãy núi và sơn nguyên ngăn ảnh hưởng của biển xâm nhập sâu vào nội địa. Ngoài ra, trên các núi và sơn nguyên cao, khí hậu còn thay đổi theo chiều cao.
Câu 2: Phân tích những thuận lợi của thiên nhiên châu Á đối với sản xuất và đời sống?
Trả lời:
Châu Á có nguồn tài nguyên thiên nhiên rất phong phú:
+ Nhiều loại khoáng sản có trữ lượng lớn, đáng chú ý nhất là than, dầu mỏ, khí đốt, sắt, thiếc,...
+ Các tài nguyên khác như: đất, khí hậu, nguồn nước, thực vật, động vật và rừng rất đa dạng, các nguồn năng lượng (thủy năng, gió, năng lượng mặt trời, địa nhiệt,...) rất dồi dào. Tính đa dạng của tài nguyên là cơ sở để tạo ra sự đa dạng các sản phẩm.
Câu 3: Phân tích những khó khăn của thiên nhiên châu Á đối với sản xuất và đời sống?
Trả lời:
Thiên nhiên châu Á cũng gây nhiều khó khăn cho con người:
+ Các vùng núi cao hiểm trở, các hoang mạc khô cần rộng lớn, các vùng khí hậu giá lạnh khắc nghiệt chiếm tỉ lệ lớn so với toàn bộ lãnh thổ đã gây trở ngại lớn cho việc giao lưu giữa các vùng, việc mở rộng diện tích trồng trọt và chăn nuôi của các dân tộc.
+ Các thiên tai: động đất, núi lửa, bão lụt,... thường xảy ra ở các vùng đảo và duyên hài Đông Á, Đông Nam Á và Nam Á, gây thiệt hại lớn về người và của.
Câu 4: Cảnh quan thảo nguyên và cảnh quan xavan có điểm gì khác nhau?
Trả lời:
- Thảo nguyên là đồng cỏ thuộc vùng khí hậu ôn đới lục địa. Trên thảo nguyên chỉ có các loài cỏ chứ không có cây bụi thân gỗ xen vào. Thổ nhưỡng là loại đất đen rất tốt.
- Xavan còn gọi là đồng cỏ cao nhiệt đới phát triển trong các khu vực nhiệt đới gió mùa hoặc khí hậu nhiệt đới, có một mùa mưa và một mùa khô. Lượng mưa rao động từ 300 đến 1500 mm/năm. Thực vật của xavan gồm các loài có họ hòa thảo xen các cây bụi thân gỗ như: keo, bao báp, cọ dầu,… Thổ nhưỡng là loại đất feralit đỏ.