Câu hỏi tự luận Kinh tế pháp luật 11 chân trời sáng tạo Chủ đề 2

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 2

LẠM PHÁT, THẤT NGHIỆP

Câu 1: Em hãy cho biết thế nào là lạm phát. 

Trả lời:

Lạm phát là sự tăng mức giá chung một cách liên tục của hàng hóa và dịch vụ theo thời gian và đi kèm là sự mất giá trị của một loại tiền tệ.

Câu 2: Em hãy cho biết các nguyên nhân dẫn đến lạm phát.    

Trả lời:

Các nguyên nhân dẫn đến lạm phát:

+ Do nhu cầu thị trường tăng: nhu cầu tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ của thị trường gia tăng một cách nhanh chóng khiến giá cả các mặt hàng bị đẩy lên cao dẫn đến mức giá chung của hàng hóa, dịch vụ tăng lên, làm giảm sức mua của đồng tiền.  + Do nhu cầu thị trường tăng: nhu cầu tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ của thị trường gia tăng một cách nhanh chóng khiến giá cả các mặt hàng bị đẩy lên cao dẫn đến mức giá chung của hàng hóa, dịch vụ tăng lên, làm giảm sức mua của đồng tiền.

+ Do chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng: khi giá của một hoặc vài yếu tố sản xuất (tiền lương, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu,…) tăng sẽ làm tổng chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng, đẩy giá thành sản phẩm và kéo giá cả của hầu hết hàng hóa, dịch vụ khác tăng theo, làm giảm sức mua của đồng tiền.  + Do chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng: khi giá của một hoặc vài yếu tố sản xuất (tiền lương, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu,…) tăng sẽ làm tổng chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng, đẩy giá thành sản phẩm và kéo giá cả của hầu hết hàng hóa, dịch vụ khác tăng theo, làm giảm sức mua của đồng tiền.

+ Do cung ứng lượng tiền lưu thông trong nước tăng: khi ngân hàng nhà nước mua ngoại tệ, mua công trái, phát hành tiền mới làm lượng cung tiền lưu thông vượt lượng cầu tiền lưu thông, mức giá chung tăng, sức mua của đồng tiền giảm. + Do cung ứng lượng tiền lưu thông trong nước tăng: khi ngân hàng nhà nước mua ngoại tệ, mua công trái, phát hành tiền mới làm lượng cung tiền lưu thông vượt lượng cầu tiền lưu thông, mức giá chung tăng, sức mua của đồng tiền giảm.

Câu 3: Em hãy cho biết hậu quả của lạm phát đối với nền kinh tế và xã hội là gì?

Trả lời:

Hậu quả của lạm phát đối với nền kinh tế và xã hội là:

- Đối với nền kinh tế: doanh nghiệp thu hẹp quy mô sản xuất – kinh doanh, giảm sản lượng, lãng phí các nguồn nhân lực sản xuất, thất nghiệp gia tăng.  - Đối với nền kinh tế: doanh nghiệp thu hẹp quy mô sản xuất – kinh doanh, giảm sản lượng, lãng phí các nguồn nhân lực sản xuất, thất nghiệp gia tăng.

- Đối với xã hội: thu nhập thực tế của người lao động giảm, đời sống khó khăn, phân hóa giàu nghèo trong xã hội tăng lên. - Đối với xã hội: thu nhập thực tế của người lao động giảm, đời sống khó khăn, phân hóa giàu nghèo trong xã hội tăng lên.

Câu 4: Khi lạm phát xảy ra sẽ tác động đến hoạt động sản xuất, kinh doanh như thế nào? 

Trả lời:

+ Tăng giá cả các yếu tố đầu vào của sản xuất. + Tăng giá cả các yếu tố đầu vào của sản xuất.

+ Lạm phát tăng cao, khiến đời sống khó khăn, sức mua giảm, sản phẩm khó tiêu thụ, một số bộ phận doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể phải tạm ngừng sản xuất.  + Lạm phát tăng cao, khiến đời sống khó khăn, sức mua giảm, sản phẩm khó tiêu thụ, một số bộ phận doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể phải tạm ngừng sản xuất.

+ Phải cắt giảm nguồn nhân lực để cầm chừng, thu hẹp phạm vi hoạt động của doanh nghiệp.  + Phải cắt giảm nguồn nhân lực để cầm chừng, thu hẹp phạm vi hoạt động của doanh nghiệp.

+ Doanh nghiệp không tiếp cận được với các nguồn tín dụng cho việc duy trì sản xuất của mình vì lãi suất tín dụng tăng cao.  + Doanh nghiệp không tiếp cận được với các nguồn tín dụng cho việc duy trì sản xuất của mình vì lãi suất tín dụng tăng cao.  

Câu 5: Vì sao các doanh nghiệp cần nghiên cứu thị trường, nghiên cứu thị hiếu của người tiêu dùng khi đưa ra một sản phẩm mới.   

Trả lời:

Các doanh nghiệp cần phải nghiên cứu thị trường, thị hiếu của người tiêu dùng khi đưa ra một sản phẩm mới ra thị trường là vì:

+ Sử dụng được triệt để nguồn lực của doanh nghiệp.  + Sử dụng được triệt để nguồn lực của doanh nghiệp.

+ Đưa được ra các sản phẩm đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng.  + Đưa được ra các sản phẩm đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng.

+ Dễ dàng hơn trong khâu tiêu thụ các sản phẩm đầu ra, hạn chế được các sản phẩm tồn kho một cách đáng kể. + Dễ dàng hơn trong khâu tiêu thụ các sản phẩm đầu ra, hạn chế được các sản phẩm tồn kho một cách đáng kể.

Câu 6: Đời sống của người lao động bị ảnh hưởng như thế nào khi lạm phát tăng? 

Trả lời:

Những tác động của lạm phát đối với người lao động:

+ Đồng tiền mất giá khiến thu nhập thực tế của người lao động bị giảm sút.  + Đồng tiền mất giá khiến thu nhập thực tế của người lao động bị giảm sút.

+ Có nguy cơ bị mất việc làm do chính sách cắt giảm nhân sự, cắt giảm hợp đồng để giảm bớt đi nguồn tiền vốn duy trì của doanh nghiệp. + Có nguy cơ bị mất việc làm do chính sách cắt giảm nhân sự, cắt giảm hợp đồng để giảm bớt đi nguồn tiền vốn duy trì của doanh nghiệp.

+ Lạm phát tăng kiến các chi phí cho đời sống tăng lên, người lao động phải thắt chặt chi tiêu và chi trả nhiều tiền hơn cho sinh hoạt phí. + Lạm phát tăng kiến các chi phí cho đời sống tăng lên, người lao động phải thắt chặt chi tiêu và chi trả nhiều tiền hơn cho sinh hoạt phí.

Câu 7: Em hãy kể một vài ví dụ chúng ta có thể làm để thích ứng trong cuộc sống trong trường hợp có lạm phát xảy ra. 

Trả lời:

Một vài ví dụ chúng ta có thể làm trong trường hợp xảy ra lạm phát:

- Thực hiện các mục tiêu tiết kiệm chi tiêu cá nhân.  - Thực hiện các mục tiêu tiết kiệm chi tiêu cá nhân.

- Hạn chế các việc vui chơi, giải trí tốn kém.  - Hạn chế các việc vui chơi, giải trí tốn kém.

- Thắt chặt các khoản chi tiêu không đáng có.  - Thắt chặt các khoản chi tiêu không đáng có.

- Đầu tư chi tiêu có kế hoạch, tránh các thất thoát không đáng có, ảnh hưởng đến cuộc sống. - Đầu tư chi tiêu có kế hoạch, tránh các thất thoát không đáng có, ảnh hưởng đến cuộc sống.

Câu 8: Vào năm 2008 siêu lạm phát ở Zimbabwe đã gây ra các thiệt hại nghiêm trọng đến nền kinh tế của nước trong khu vực Nam Phi này. Theo em lí do nào kiến cho nền kinh tế của nước này lại rơi vào lạm phát? 

Trả lời:

Những nguyên nhân gây ra lạm phát tại Zimbabwe:

- Do các phương án cải cách ruộng đất không hiệu quả dẫn đến hệ quả là sản lượng của nước này liên tục tụt giảm trong một thời gian dài. - Do các phương án cải cách ruộng đất không hiệu quả dẫn đến hệ quả là sản lượng của nước này liên tục tụt giảm trong một thời gian dài.

- Chi tiêu của chính phủ tăng lên trong khi nguồn thuế càng ngày càng thụt giảm dẫn đến nhà nước phải in thêm tiền. - Chi tiêu của chính phủ tăng lên trong khi nguồn thuế càng ngày càng thụt giảm dẫn đến nhà nước phải in thêm tiền.

- Người dân ồ ạt di cư ra nước ngoài, khiến cho nguồn nhân lực lao động ở Zimbabwe bị giảm nghiêm trọng. - Người dân ồ ạt di cư ra nước ngoài, khiến cho nguồn nhân lực lao động ở Zimbabwe bị giảm nghiêm trọng.

Câu 9: M từng có mơ ước nếu mình là người được phụ trách việc in ấn tiền của Nhà nước, M sẽ in ra rất nhiều tiền để được cho tiêu một cách thoải mái. Theo em, việc in ấn tiền một cách không có kế hoạch như vậy sẽ dẫn đến tình trạng gì?    

Trả lời:

Việc in ấn tiền không có kế hoạch, sẽ khiến nguồn tiền trong lưu thông dư thừa, mất đi giá trị của đồng tiền, vật giá leo thang hay dẫn đến tình trạng lạm phát.

Câu 10: Nhà nước có vai trò như thế nào trong việc kiểm soát lạm phát của một quốc gia.

Trả lời:

Vai trò của nhà nước trong việc kiểm soát lạm phát của một quốc gia:

- Giảm bớt lượng tiền trong lưu thông - Giảm bớt lượng tiền trong lưu thông

+ Ngừng phát hành tiền trong lưu thông nhằm giảm lượng tiền đưa vào lưu thông trong xã hội.  + Ngừng phát hành tiền trong lưu thông nhằm giảm lượng tiền đưa vào lưu thông trong xã hội.

+ Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Đây là biện pháp nhằm giảm lượng cung tiền vào thị trường.  + Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Đây là biện pháp nhằm giảm lượng cung tiền vào thị trường.

+ Nâng lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tiền gửi.  + Nâng lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tiền gửi.

+ Giảm chi ngân sách + Giảm chi ngân sách

+ Tăng tiền thuế tiêu dùng nhằm giảm bớt nhu cầu chi tiêu cá nhân trong xã hội, tăng hàng hóa dịch vụ cung cấp trong xã hội.  + Tăng tiền thuế tiêu dùng nhằm giảm bớt nhu cầu chi tiêu cá nhân trong xã hội, tăng hàng hóa dịch vụ cung cấp trong xã hội.

- Tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng nhằm cân bằng với tiền trong lưu thông.  - Tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng nhằm cân bằng với tiền trong lưu thông.

+ Khuyến khích tự do mậu dịch. + Khuyến khích tự do mậu dịch.

+ Giảm thuế.  + Giảm thuế.

- Đi vay các viện trợ nước ngoài. - Đi vay các viện trợ nước ngoài.

Câu 11: Em hãy cho biết các nguyên nhân dẫn đến thất nghiệp.

Trả lời:

Các nguyên nhân dẫn đến thất nghiệp:

* Do sự vận động của nền kinh tế:

- Nền kinh tế đình trệ, suy thoái, sức mua xã hội giảm, doanh nghiệp giảm sản lượng, thu hẹp sản xuất, tinh giản lao động.  - Nền kinh tế đình trệ, suy thoái, sức mua xã hội giảm, doanh nghiệp giảm sản lượng, thu hẹp sản xuất, tinh giản lao động.

- Cơ cấu nền kinh tế chuyển hướng hiện đại, người lao động không đáp ứng được yêu cầu công việc mới. - Cơ cấu nền kinh tế chuyển hướng hiện đại, người lao động không đáp ứng được yêu cầu công việc mới.

* Do bản thân người lao động:

- Yếu ngoại ngữ, thiếu chuyên môn – nghiệp vụ cùng các kĩ năng hỗ trợ công việc theo nhu cầu của thị trường.  - Yếu ngoại ngữ, thiếu chuyên môn – nghiệp vụ cùng các kĩ năng hỗ trợ công việc theo nhu cầu của thị trường.

- Muốn có việc làm với mức lương cao hơn mức hiện hành. - Muốn có việc làm với mức lương cao hơn mức hiện hành.

Câu 12: Em hãy cho biết vai trò của nhà nước trong việc kiểm soát và kiềm chế thất nghiệp được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

Nhà nước giữ vai trò kiểm soát và kiềm chế thất nghiệp qua các chính sách như: chính sách hỗ trợ, chính sách phát triển kinh tế, tạo việc làm; chính sách an sinh xã hội; chính sách giải quyết việc làm.

Câu 13: Những người lao động không muốn làm một công việc do điều kiện làm việc hoặc do mức lương chưa tương thích với khả năng của họ thì được tính là hình thức thất nghiệp nào sau đây.

Trả lời:

Trường hợp những người lao động không muốn làm một công việc do điều kiện làm việc hoặc mức lương của công việc đó chưa tương thích với khả năng của họ thì được tình trạng đó được coi là hình thức thất nghiệp tự nguyện.

Câu 14: Người lao động không có việc làm do còn đang vướng bận việc chăm lo cho gia đình, không có thời gian để tham gia vào các loại hình lao động, đây được gọi là hình thức thất nghiệp gì?

Trả lời:

Người lao động không thể tham gia vào các hoạt động lao động do bận lo lắng cho các hoạt động cá nhân được gọi là hình thức thất nghiệp tạm thời.

Câu 15: Theo em, chúng ta cần phải làm gì để làm giảm đi tình trạng thất nghiệp.

Trả lời:

Một số biện pháp có thể làm giảm đi tình trạng thất nghiệp ở giới trẻ hiện nay:

- Tích cực việc đẩy mạnh tăng trưởng nền kinh tế. - Tích cực việc đẩy mạnh tăng trưởng nền kinh tế.

- Sắp xếp lại cơ cấu lao động, nâng cao trình độ cho người lao động.  - Sắp xếp lại cơ cấu lao động, nâng cao trình độ cho người lao động.

- Phát triển nền kinh tế nhiều thành phần.  - Phát triển nền kinh tế nhiều thành phần.

- Hỗ trợ, giúp đỡ người lao động để nâng cao tay nghề, khả năng sử dụng các trang thiết bị kĩ thuật trong làm việc để đáp ứng được với nhu cầu của thị trường. - Hỗ trợ, giúp đỡ người lao động để nâng cao tay nghề, khả năng sử dụng các trang thiết bị kĩ thuật trong làm việc để đáp ứng được với nhu cầu của thị trường.

Câu 16: Chị A vừa mới tốt nghiệp đại học, chị chưa tìm được cho mình một công việc phù hợp với sở thích của mình nên hiện tại chị vẫn ở nhà. Theo em chị A có phải đang ở trong tình trạng thất nghiệp không?

Trả lời:

Với trường hợp của chị A, chị chưa có được việc làm là do chưa tìm được công việc phù hợp với sở thích của mình nên trường hợp này chị A được coi là tình trạng thất nghiệp tự nguyện. 

Câu 17: Em M tốt nghiệp loại giỏi của khoa kinh tế trường Đại học X, sau khi tốt nghiệp không tìm được việc làm trên thành phố em M về quê phụ giúp bố mẹ vận hành xưởng sản xuất thức ăn chăn nuôi cùng bố mẹ. Em cảm thấy tiếc khoảng thời gian mà mình đã bỏ ra để học tập trên giảng đường. Theo em, tỷ lệ thất nghiệp của sinh viên mới ra trường lại tăng cao là vì sao?

Trả lời:

Hiện nay sinh viên mới ra trường bị thất nghiệp chủ yếu là do nguyên nhân, các bạn chưa đáp ứng được các nhu cầu mà doanh nghiệp mà doanh nghiệp đã đề ra, thiếu các kĩ năng cần thiết cho công việc. 

Câu 18: M đang tính hè này sẽ đi làm kiếm thêm tiền tiêu vặt để không cần phải xin bố mẹ quá nhiều. Em vô tình đọc được thông tin giá của một bắp ngô tại Zimbabwe lên tới 2.000.000  ZWL, em mới thoáng nghĩ tới nếu ở Việt Nam mà cũng được giá như vậy thì em chỉ cần đi bán ngô trong 1 tuần là có thể có vô số tiền để tiêu. Theo em, suy nghĩ của M có chín chắn chưa?

Trả lời:

Suy nghĩ của M trong trường hợp này là chưa chín chắn. Vì M chưa tìm hiểu về đời tình hình lạm phát của Zimbabwe, mọi thứ ở đây trở nên đắt đỏ và điều này không làm cuộc sống của người dân giàu có hơn mà ngày càng rơi vào tình trạng khốn đốn. Một bắp ngô với giá cao như vậy chứng tỏ tình hình lạm phát của quốc gia này đang rơi vào mức báo động.

Câu 19: Em hãy nêu các ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của lạm phát đối với một quốc gia.

Trả lời:

* Ảnh hưởng tích cực:

Khi tốc độ lạm phát còn trong mức độ lạm phát tự nhiên, tức là dưới 10% sẽ mang lại một số lợi ích cho nền kinh tế như:

+ Kích thích tiêu dùng, hiện tượng cho vay, đầu tư vốn và giảm tình trạng thất nghiệp trong xã hội.  + Kích thích tiêu dùng, hiện tượng cho vay, đầu tư vốn và giảm tình trạng thất nghiệp trong xã hội.

+ Chính phủ có thêm khả năng lựa chọn công cụ kích thích đầu tư ở những lĩnh vực chưa phổ biến thông qua việc mở rộng tín dụng, phân phối lại nguồn thu nhập và đầu tư có chọn lọc về nguồn nhân lực theo định hướng mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đề ra.  + Chính phủ có thêm khả năng lựa chọn công cụ kích thích đầu tư ở những lĩnh vực chưa phổ biến thông qua việc mở rộng tín dụng, phân phối lại nguồn thu nhập và đầu tư có chọn lọc về nguồn nhân lực theo định hướng mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đề ra.

* Ảnh hưởng tiêu cực

Tác động trực tiếp đến lãi suất, tức là khi lãi suất trên danh nghĩa của những khoản vay tăng lên người vay không đủ khả năng trả thì sẽ dẫn đến thất nghiệp gia tăng và ảnh hưởng đến nền kinh tế như:

+ Lạm phát làm ảnh hưởng đến thu nhập thực tế.  + Lạm phát làm ảnh hưởng đến thu nhập thực tế.

+ Phấn khối các khoản thu nhập trở nên bất bình đẳng. + Phấn khối các khoản thu nhập trở nên bất bình đẳng.

Câu 20: Hãy nêu một số chính sách kiểm soát và kiềm chế lạm phát của Nhà nước mà em biết. 

Trả lời:

Một số chính sách để kiểm soát và kiềm chế lạm phát của Nhà nước:

- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn, đảm bảo được tính chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với chính sách tài khóa và các chính sách khác.  - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn, đảm bảo được tính chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với chính sách tài khóa và các chính sách khác.

- Bộ kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, ba chương trình mục tiêu quốc gia.  - Bộ kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, ba chương trình mục tiêu quốc gia.

- Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương làm tốt công tác an sinh xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân. - Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương làm tốt công tác an sinh xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân.