Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 cánh diều Bài 8: Bài thơ của một người yêu nước mình

BÀI 8: THƠ HIỆN ĐẠI

VĂN BẢN 2: BÀI THƠ CỦA MỘT NGƯỜI YÊU NƯỚC MÌNH
(14 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Tìm hiểu đôi nét về tác giả Trần Sao Vàng?

Trả lời:

- Trần Vàng Sao (1942 – 2018), quê ở Thừa Thiên Huế.

- Năm 1961 ông thi đỗ tú tài rồi vào Đại học Huế, tham gia các phong trào đấu tranh của sinh viên cùng thế hệ với Hoàng Phủ Ngọc Tường, Trần Quang Long, Ngô Kha. Từ 1965 đến 1970, ông lên chiến khu và công tác tại Ban Tuyên huấn Thành uỷ Huế, viết báo với các bút danh Nguyễn Thiết, Lê Văn Sắc, Trần Sao. Năm 1970 ông được đưa ra miền Bắc an dưỡng, chữa bệnh. Ở nơi đây, ông có viết nhật ký gồm những suy nghĩ của ông về cái gọi là "hậu phương xã hội chủ nghĩa" và sau đó bị tố cáo, đấu tố và cô lập đến nỗi ông có cảm giác không còn được coi là con người mà đã thành "một con vật, một con chó, theo như Hồi ký "Tôi bị bắt (Nhớ lại những năm tháng tôi bị bắt rồi được thả ra và sống như tù)" sau này của ông

- Sau khi Việt Nam thống nhất (tháng 4 năm 1975), Trần Vàng Sao xung phong về quê công tác nhưng không được chấp nhận; ông tự trở lại Huế làm liên lạc ở xã, sau đó được bố trí công tác tại Phòng Văn hóa thành phố Huế rồi được điều về làm liên lạc ở xã Hương Lưu (nay là phường Vỹ Dạ), Huế cho đến khi nghỉ hưu năm 1984. Hiện ông đang sống tại thành phố Huế.

- Ông hầu như không cho xuất bản thơ nhưng vẫn nổi tiếng với "Bài thơ của một người yêu nước mình" ký bút danh Trần Vàng Sao sáng tác tháng 12 năm 1967 và được chọn trong 100 bài thơ xuất sắc nhất Việt Nam thế kỷ 20.

Câu 2: Thể loại tác phẩm?

Trả lời:

- Tác phẩm Bài thơ của một người yêu nước mình thuộc thể loại: thơ tự do.

Câu 3: Hoàn cảnh sáng tác và xuất xứ của tác phẩm?

Trả lời:

Câu 4: Phương thức biểu đạt?

Trả lời:

Câu 5: Bố cục của tác phẩm ?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Nêu giá trị nội dung của tác phẩm?

Trả lời:

- Bài thơ là tiếng lòng của một con người mang nặng tình yêu với quê hương đất nước. Qua những vần thơ độc đáo và hình thứ thơ mới mẻ, tác giả đưa người đọc đến với nhiều dòng cảm xúc, đến với vẻ đẹp đất nước từ những gì gần gũi, thân quen nhất.

Câu 2: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm?

Trả lời:

- Thể thơ tự do

- Những liên tưởng, so sánh bất ngờ, thú vị, so sánh.

Câu 3: Hình ảnh người mẹ trong bài thơ được miêu tả như thế nào?

Trả lời:

Câu 4: Đất nước được hiện qua những hình ảnh nào?

Trả lời:

Câu 5: Những từ ngữ, dòng thơ nao thể hiện tình cảm của tác giả đối với đất nước?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (2 câu)

Câu 1: Giọng điệu của nhân vật trữ tình ó sự thay đổi như thế nào trong?

Trả lời:

+ Giọng tươi vui, nồng thắm khi miêu tả khung cảnh quê hương yên bình, tươi đẹp với những ngọn gió dịu êm thổi bông nứa trắng bên bờ sông thơ mộng, mùi toóc khô thơm ngát cùng bầy chim sẻ líu lo và những đứa trẻ vui đùa.

+ Giọng lắng xuống khi gợi về kí ức tuổi thơ, hình ảnh người mẹ tần tảo, vất vả sớm hôm với những nỗi đau trong lòng không ai thấu khi chồng mất sớm, còn bầy con thơ.

+ Giọng tự hào, niềm nở khi thể hiện tình yêu với Tổ quốc và những giá trị văn hóa tốt đẹp của đất nước.

+ Giọng mạnh mẽ, quyết tâm khi nhắc đến tình hình đất nước lúc bấy giờ còn đang chịu cảnh đô hộ, lầm than, chưa thống nhất.

Câu 2: Em có nhận xét gì về giọng điệu của tác giả trong bài thơ?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về Bài thơi của một người yêu nước mình?

Trả lời:

Sau khi đọc những vần thơ trong “Bài thơ của một người yêu nước mình”, chắc hẳn ai cũng sẽ cảm nhận được tình cảm của nhà thơ dành cho quê hương, đất nước mình. Cũng từ đó mà gợi nên cho chúng ta rất nhiều suy nghĩ về tình yêu gắn liền với trách nhiệm xây dựng, bảo vệ đất nước:

“tôi yêu đất nước này áo rách

…

có ba ông táo thờ trong bếp”

Bài thơ để lại ấn tượng cho người đọc bởi rất nhiều điều kì lạ. Bắt đầu từ nhan đề của bài thơ như lời giới thiệu hết sức trịnh trọng, khẳng định tấm lòng, tình yêu đất nước của chính nhà thơ, cũng như tất cả con người Việt Nam. Hình thức bài thơ cũng vô cùng độc đáo khi các dòng thơ không viết hoa đầu dòng, cũng chẳng có dấu chấm hay dấu phẩy. Nhà thơ quả thực dành trọn vẹn tình yêu đất nước gắn với tình yêu những thứ quen thuộc nhất xung quanh chúng ta. Đó là tình yêu gia đình thân yêu, yêu cảnh vật nhỏ bé rất đỗi bình thường nhưng thật quen thuộc biết bao. Tình yêu đất nước của nhà thơ gắn với hình ảnh bình dị, gần gũi với làng quê Việt Nam ta từ bao đời nay như “chiếc áo rách”, “căn nhà phên”, “bài mái đẩy”, “vọng cổ” … Từng lời thơ hòa quyện vào nhau tạo nên một khúc nhạc du dương, thấm đậm tình cảm yêu mến và tự hào về quê hương đất nước của nhà thơ. Càng đọc, ta lại càng thấm thía được tình cảm sâu sắc ấy. Từ đó gợi cho ta nhiều cảm xúc và trách nhiệm phải giữ gìn, bảo vệ những giá trị giàu đẹp của quê hương mình.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------