Giáo án Ngữ văn 12 Cánh diều bài 8: Bài thơ của một người yêu nước mình (Trần Vàng Sao)

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/…

TIẾT   : VĂN BẢN BÀI THƠ CỦA MỘT NGƯỜI YÊU NƯỚC MÌNH 

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Hiểu được tinh thần chiến đấu quả cảm và yêu nước mãnh liệt của thế hệ trẻ những năm kháng chiến. 

• Nhận biết và phân tích được một số yếu tố nghệ thuật của thơ trữ tình hiện đại như: ngôn ngữ, hình tượng, biểu tượng, yếu tố tượng trưng, siêu thực,... được thể hiện trong văn bản Bài thơ của một người yêu nước mình. Bài thơ là sự hoà quyện xoắn xuýt cảm xúc trữ tình của tác giả với hình tượng Đất nước, được đặt trong liên hệ với mẹ, người thân, người yêu và quê hương nghèo khó cùng khát vọng hoà bình, khát vọng làm người chân chính. Toàn bài thơ là sự hoá giải cho chính nhà thơ và cho mọi người về tình yêu Tổ quốc.

• Phân tích và đánh giá được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của tác phẩm thơ; phân tích sự phù hợp giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo trong tác phẩm thơ.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự học và tự chủ: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát hình ảnh để hiểu về thể loại thơ hiện đại.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thực hiện phiếu học tập, hợp tác để giải quyết vấn đề về văn bản Bài thơ của một người yêu nước mình.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến bài học; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Hiểu được tinh thần chiến đấu quả cảm và yêu nước mãnh liệt của thế hệ trẻ những năm kháng chiến. 

• Nhận biết và phân tích được một số yếu tố nghệ thuật của thơ trữ tình hiện đại như: ngôn ngữ, hình tượng, biểu tượng, yếu tố tượng trưng, siêu thực,... được thể hiện trong văn bản Bài thơ của một người yêu nước mình. Bài thơ là sự hoà quyện xoắn xuýt cảm xúc trữ tình của tác giả với hình tượng Đất nước, được đặt trong liên hệ với mẹ, người thân, người yêu và quê hương nghèo khó cùng khát vọng hoà bình, khát vọng làm người chân chính. Toàn bài thơ là sự hoá giải cho chính nhà thơ và cho mọi người về tình yêu Tổ quốc.

• Phân tích và đánh giá được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của tác phẩm thơ; phân tích sự phù hợp giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo trong tác phẩm thơ.

3.  Phẩm chất

• Ca ngợi tinh thần yêu nước, hi sinh vì sự nghiệp của thế hệ trẻ đồng thời liên hệ với thực tế bản thân.

• Đánh giá, phê bình, thể hiện được suy nghĩ, cảm xúc của cá nhân khi tiếp nhận văn bản thơ. 

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

-   Giáo án

• SGK, SGV Ngữ văn 12;

• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

• Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;

• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

• SGK, SBT Ngữ văn 12.

• Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…

• Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. 

b. Nội dung: GV cho HS trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS trả lời câu hỏi: Hãy kể tên những bài thơ có cùng chủ đề của văn bản Bài thơ của một người yêu nước mình.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, có thể phản biện nếu thấy không đúng.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức: Những bài thơ có cùng chủ đề của văn bản Bài thơ của một người yêu nước mình: 

+ Đất nước – Nguyễn Đình Thi. 

+ Tổ quốc gọi tên mình – Nguyễn Phan Quế Mai. 

+ Việt Nam quê hương ta – Nguyễn Đình Thi. 

+ Tiếng hát con tàu – Chế Lan Viên. 

+ …. 

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Tiếp nối dòng thơ hiện đại Việt Nam, nhà thơ Trần Vàng Sao cũng đã cho ra đờiv“Bài thơ của một người yêu nước mình" nhằm tái hiện lại khung cảnh đất nước trong những năm kháng chiến. Đây là bài thơ nổi tiếng, từng được bình chọn là một trong 100 bài thơ hay nhất thế kỷ XX. Trong tiết học hôm nay, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu văn bản này nhé! 

--------------- Còn tiếp ---------------