Đáp án Ngữ văn 9 cánh diều Bài 5: Khoa học muôn năm (Go-rơ-ki)

BÀI 5. NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
KHOA HỌC MUÔN NĂM (GO-RƠ-KI)

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Câu 1: Chú ý cách tác giả nhấn mạnh ý kiến của mình
Soạn chi tiết:
Tác giả sử dụng các từ “không”, “có thể”, “hơn là”, “không những thế và bày tỏ sự chân thành, tự giác của bản thân

Câu 2: Ở phần 2, tác giả đã nêu lên sự khác biệt chủ yếu nào giữa nghệ thuật và khoa học?
Soạn chi tiết:
Sự khác biệt chủ yếu:
- Nghệ thuật là tình cảm, phụ thuộc vào cảm xúc, khuất phục trước cá tính, khó phá vỡ rào cản định kiến
- Khoa học thực nghiệm là kinh nghiệm, tri thức thông qua quan sát tỉ mỉ, lí luận logic, thoát khỏi thứ mà nghệ thuật không rũ bỏ được và nó mang tính quốc tế, nhân loại.

Câu 3: Tác giả muốn khẳng định điều gì ở phần 3?
Soạn chi tiết:
Nền dân chủ nước Nga lúc này đây đang cùng nền khoa học chính xác đi tới một cuộc sống mới.

Câu 4: Chú ý những bằng chứng mà tác giả sử dụng
Soạn chi tiết:
- Timiryazev: Tương lai thuộc về khoa học và dân chủ
- Tác giả: Chỉ khi có sự giúp đỡ của khoa học, nền dân chủ mới thực sự có tương lai
- Người làm vườn, xưởng may, thầy thuốc

Câu 5: Điều “mơ ước” đã cho thấy thái độ của tác giả với khoa học như thế nào?
Soạn chi tiết:
Điều "mơ ước" đã thể hiện thái độ tôn vinh, tin tưởng và kỳ vọng mãnh liệt của tác giả đối với khoa học.

Câu 6: Xác định mối quan hệ giữa các đoạn trong phần 4
Soạn chi tiết:
Mối quan hệ liên kết logic với nhau:
- Đưa ra tưởng tượng về “tòa thành khoa học”
- Giá trị của tòa thành ấy
- Con người cần phải làm gì trong lao động

Câu 7:
Điểm giống và khác nhau về nội dung thể hiện ở phần 1 và phần 5 là gì?
Soạn chi tiết:
Điểm giống nhau: cả hai phần đều đề cao sự sáng tạo và kì diệu của khoa học
Điểm khác nhau: ở phần 1, tác giả có nhắc đến nghệ thuật nhưng ở phần 5, tác giả tuyệt đối hóa tầm quan trọng của khoa học.
TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Tác giả đã nhấn mạnh ý kiến của mình ở phần 1 bằng cách nào? Ưu điểm của cách nhấn mạnh đó là gì?
Soạn chi tiết:
Tác giả nhấn mạnh bằng cách đưa ra các từ ngữ phù hợp, nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học với thái độ tôn vinh, ngợi ca.
Các nhấn mạnh đó có ưu điểm là sẽ tạo sự ấn tượng với người đọc, gây cảm xúc xúc động, tin tưởng

Câu 2: Sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học được lí giải ở phần 2 nhằm mục đích gì? Nhận xét về cách nêu lí lẽ và phân tích bằng chứng trong phần này.
Soạn chi tiết:
Việc đưa nghệ thuật để nêu lên sự khác biệt giữa hai đoạn đã cho thấy tiềm năng cũng như sự tối ưu của khoa học.
Tác giả đã sử dụng những bằng chứng vô cùng thuyết phục, ngôn ngữ rõ ràng, xúc tích phù hợp với mọi loại độc giả.

Câu 3: Câu nói của nhà khoa học nổi tiếng được trích dẫn trong phần 3 có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện ý kiến của người viết?
Soạn chi tiết:
Câu nói của nhà khoa học Timiryazev được trích dẫn như để khẳng định về luận đề tác giả đã nói trong bài.

Câu 4: Xác định luận điểm của phần 4. Những yếu tố nào góp phần tạo nên sức thuyết phục trong cách trình bày luận điểm này?
Soạn chi tiết:
*Luận điểm:
- Tưởng tượng về một tòa thành khoa học
- Giá trị mà tòa thành ấy đem đến cho con người
- Cách sống và làm việc từ khoa học
*Sức thuyết phục:
- Lí lẽ, lập luận chặt chẽ
- Đưa ra các dẫn chứng xác đáng
- Đặt vấn đề và đưa ra hướng giải quyết

Câu 5: Thái độ của tác giả được thể hiện như thế nào ở phần 5? Từ cách viết phần kết của tác giả, em có thể học hỏi được điều gì?
Soạn chi tiết:
Thái độ: trân trọng, ngợi ca về giá trị khoa học.
Từ cách viết của tác giả, em có thể học

Học hỏi: bên cạnh hệ thống luận điểm, lí lẽ và bằng chứng, cần đưa thêm cảm xúc cá nhân chân thành để chạm đến trái tim người đọc
Câu 6: Khái quát và hệ thống lại những nội dung đọc hiểu văn bản Khoa học muôn năm! theo gợi ý trong sơ đồ sau:
Soạn chi tiết:

Nhận xét về đặc điểm hình thức văn bản:
- Bố cục: mạch lạc, chặt chẽ, logic, ngăn gọn
- Các yêu tổ nghệ thuật: so sánh, liên tưởng, biểu cảm ...