Giáo án điện tử Hoá học 11 chân trời Bài 14: Arene (Hydrocarbon thơm)

NHIỆT LIỆT CHÀO ĐÓN

CẢ LỚP ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Benzene, toluene, xylene,... là các hydrocarbon họ arene, được thêm vào xăng theo một tỉ lệ thể tích nhất định, giúp tăng chỉ số octane của xăng, nhờ đó nhiên liệu được đốt cháy hiệu quả hơn.

Arene là gì? Arene có cấu tạo, tính chất và ứng dụng trong những lĩnh vực nào?

BÀI 14: ARENE

(HYDROCARBON THƠM)

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm về arne

Tính chất vật lí

Tính chất hóa học

Ứng dụng và điều chế arene

KHÁI NIỆM VỀ ARENE

Tìm hiểu đặc điểm liên kết và hình dạng phân tử của benzene

Benzene có công thức phân tử C₆H₆

• 6 nguyên tử carbon nằm ở sáu đỉnh của một hình lục giác đều, toàn bộ phân tử nằm trên một mặt phẳng, các góc liên kết đều bằng 120^o.
• Độ dài liên kết carbon-carbon đều bằng 139 pm.

Nhận xét đặc điểm cấu tạo phân tử benzene và cho biết có điểm gì khác so với các hydrocarbon đã học.

• Các hydrocarbon đã học có cấu tạo mạch hở.
• Benzene có cấu tạo mạch vòng, phân tử có 3 liên kết đôi xen kẽ 3 liên kết đơn.

Viết công thức và gọi tên một số arene

Cho biết công thức phân tử của các arene trong hình sau:

Giới thiệu

Cách lập công thức chung của arene

Dựa vào định nghĩa dãy đồng đẳng, gọi công thức chung dãy đồng đẳng của arene là C₆H₆[CH₂]_k hay C_6+kH_6+2k

Đặt 6 + k = n thì 6 + 2k = 2(6 + k) - 6 = 2n - 6

 Công thức chung của arene là C_nH_2n-6 (n ≥ 6).

Danh pháp

• Vòng benzen có 1 nhóm thế:

Tên nhánh alkyl

benzene

• Vòng benzen có 2 hay nhiều nhóm thế:

Số chỉ vị trí nhánh

Tên nhánh

benzene

Nếu vòng benzen có 2 nhóm ankyl ở vị trí:

• 1, 2: gọi là vị trí ortho – kí hiệu (o -).
• 1, 3: gọi là meta – kí hiệu (m -).
• 1, 4: gọi là para – kí hiệu (p -).

Ví dụ:

Chú ý:

• Tên một số gốc hydrocarbon chứa vòng benzene thường gặp:
• Cách đánh số các nguyên tử C trong vòng benzene sao cho tổng chỉ số trong tên gọi là nhỏ nhất.

KẾT LUẬN

• Arene là những hydrocarbon có chứa vòng benzene trong phân tử.
• Benzene và các alkylbenzene hợp thành dãy đồng đẳng của benzene có công thức chung là C_nH_{2n - 6} (n ≥ 6).

TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Tìm hiểu tính chất vật lí trạng thái tự nhiên của một số arene

Dữ kiện nào trong bảng 14.1 cho thấy Naphthalene ở thể rắn trong điều kiện thường?

Do nhiệt độ  nóng chảy của Naphthalene là 78,2^oC, chứng tỏ ở nhiệt độ thường (25^oC) Naphthalene ở thể rắn.

GHI NHỚ

Tính chất vật lí

Ở điều kiện thường, trừ naphthalene ở thể rắn, có màu trắng, các arene còn lại đều là chất lỏng không màu, có mùi đặc trưng

Hầu như không tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.

Hầu hết arene đều có hại cho sức khỏe nếu tiếp xúc trong một thời gian dài.