Giáo án điện tử ngữ văn 7 cánh diều tiết: Thực hành tiếng việt bài 9

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi kiếm tra lại kiến thức của HS:

    + Từ “Nam quốc sơn hà” là từ thuần Việt hay từ mượn?

    + Nếu là từ mượn, thì mượn của nước nào?

    + Em hiểu từ Hán Việt là từ như thế nào?

TÊN BÀI HỌC, NỘI DUNG BÀI HỌC

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: TỪ HÁN VIỆT

Nội dung bài học

1. Từ hán việt
2. Cách xác định nghĩa của những từ có yếu tố hán Việt

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Câu hỏi:

Dựa vào kiến thức đã học hãy trình bày những kiến thức về khái niệm từ Hán Việt và cách xác định nghĩa của những từ có yếu tố Hán Việt.

1. Từ Hán Việt

- Từ Hán Việt là từ mượn tiếng Việt, có nghĩa gốc của tiếng Hán nhưng được ghi bằng hệ chữ Quốc ngữ và âm dọc là âm đọc tiếng Việt. 

2. Cách xác định nghĩa của những từ có yếu tố Hán Việt

- Tách từng từ đó ra thành các yếu tố riêng biệt để xem xét.

- Tập hợp những từ đã biết có một trong các yếu tố của từ được tách ra ở trên và xếp chúng vào các nhóm khác nhau.

- Dựa vào nghĩa chung của một vài từ đã biết trong mỗi nhóm để suy ra nghĩa của từng yếu tố, từ đó, bước đầu xác định nghĩa của từ có yếu tố Hán Việt muốn tìm hiểu. 

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1: BT1 SGK/62

+ Tìm từ Hán Việt trong những câu trích trong tùy bút Cây tre Việt Nam.

+ Xác định nghĩa của các từ Hán Việt đã tìm được và nghĩa của mỗi yếu tố cấu tạo nên các từ đó.

• Gợi ý:

+ Tìm từ Hán Việt trong những câu đã cho: thanh cao, giản dị, khai hoang, nông dân, bất khuất.

+ Xác định nghĩa của các từ Hán Việt và nghĩa của các yếu tố cấu tạo:

• Thanh cao: trong sạch và cao thượng (thanh: trong sạch, thuần khiết, cao: hơn hẳn mức bình thưởng về phẩm chất).
• Giản dị: không cầu kì, phức tạp, rườm rà (giản: gọn, sơ lược, không phức tạp; dị: dễ dàng).
• Khai hoang: khai phả vùng đất chưa được con người sử dụng (khai: mở, mở rộng, phát triển; hoang: vùng đất chưa được con người sử dụng).
• Nông dân: người lao động sản xuất nông nghiệp (nông: nghề làm ruộng; dân: người sống trong một khu vực địa lí hoặc hành chính).
• Bất khuất: không chịu khuất phục (bất: không; khuất: chịu quy phục).
• Nhiệm vụ 2: BT2 SGK/62
• phân biệt nghĩa của các yếu tố cấu tạo Hán Việt trong các từ Hán Việt đã cho, yêu cầu mỗi nhóm giải quyết một trường hợp đồng âm.