Giáo án KHTN 9 Cánh diều bài 34: Từ gene đến tính trạng

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 34: TỪ GENE ĐẾN TÍNH TRẠNG

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Mô tả sơ lược quá trình tái bản của DNA, kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA.

• Nêu được khái niệm phiên mã.

• Nêu được khái niệm mã di truyền, đặc điểm và ý nghĩa của mã di truyền.

• Nêu được khái niệm dịch mã.

• Nêu được mối quan hệ giữa DNA – RNA – protein – tính trạng thông qua phiên mã, dịch mã và ý nghĩa di truyền của mối quan hệ này.

• Vận dụng kiến thức “từ gene đến tính trạng”, nêu được cơ sở của sự đa dạng về tính trạng của các loài.

• Nêu được khái niệm, ý nghĩa và tác hại của đột biến gene.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học: Tự xác định được mục tiêu học tập các nội dung về tái bản, phiên mã, dịch mã và đột biến gene; chủ động tìm kiếm nguồn tài liệu liên quan đến mối quan hệ giữa DNA – RNA – protein – tính trạng.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt dưới dạng viết và nói về nội dung bài học; Lắng nghe, phản hồi và tranh biện về nội dung được giao trong hoạt động nhóm và trong tập thể lớp.

• Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo: Vận dụng linh hoạt các kiến thức, kĩ năng học được về tái bản, phiên mã, dịch mã và đột biến gene để nhận ra các hiện tượng xảy ra trong thực tiễn.

Năng lực khoa học thực nhiên: 

• Nhận thức khoa học tự nhiên: 

  • Mô tả sơ lược quá trình tái bản của DNA, kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA.

  • Nêu được khái niệm phiên mã.

  • Nêu được khái niệm mã di truyền, đặc điểm và ý nghĩa của mã di truyền.

  • Nêu được khái niệm dịch mã.

  • Nêu được mối quan hệ giữa DNA – RNA – protein – tính trạng thông qua phiên mã, dịch mã và ý nghĩa di truyền của mối quan hệ này.

  • Nêu được khái niệm, ý nghĩa và tác hại của đột biến gene.

• Tìm hiểu thế giới sống: Tìm hiểu về mối quan hệ giữa DNA – RNA – protein – tính trạng trong thực tiễn.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: 

  • Vận dụng kiến thức “từ gene đến tính trạng”, nêu được cơ sở của sự đa dạng về tính trạng của các loài.

  • Vận dụng được kiến thức, kĩ năng đã học để xác định các hiện tượng liên quan đến đột biến gene thường gặp trong thực tiễn.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân để tìm hiểu về quá trình tái bản, phiên mã, dịch mã và đột biến gene.

• Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ khi được GV và bạn cùng nhóm phân công.

• Trung thực, cẩn thận trong trình bày kết quả học tập của cá nhân và của nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Khoa học tự nhiên 9 - Cánh Diều.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

• Hình ảnh 34.1 - 34.8 và các hình ảnh liên quan.

• Video về quá trình tái bản DNA: https://youtu.be/iZthm7uIr-o. 

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Khoa học tự nhiên 9 - Cánh Diều. 

• Sưu tầm thêm thông tin về di truyền, biến dị, ứng dụng của phân tích DNA trong xác định huyết thống, truy tìm tội phạm,...

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thu hút, tạo hứng thú học tập cho HS, tạo tính huống và xác định vấn đề học tập.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, tạo hứng thú học tập cho HS; HS trả lời câu hỏi mở đầu.

c. Sản phẩm học tập: Những ý kiến, trao đổi của HS cho câu hỏi mở đầu.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt vấn đề: Vì sao cùng là lợn nhưng lại có những tính trạng khác nhau?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng hiểu biết của bản thân để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời: Do gene quy định.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, chốt đáp án.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Giữa gene và tính trạng có một mối quan hệ mật thiết với nhau. Vậy mối quan hệ ấy được thể hiện như thế nào? Đây là một trong những nội dung chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học này, để có câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất, chúng ta cùng vào - Bài 34: Từ gene đến tính trạng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về tái bản DNA

a. Mục tiêu: Mô tả sơ lược quá trình tái bản của DNA, kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ; HS đọc thông tin mục I, quan sát hình Hình 34.1 SGK tr.164 - 165, tìm hiểu về quá trình tái bản DNA, kết quả và ý nghĩa di truyền của tái bản DNA.

c. Sản phẩm học tập: Tái bản DNA.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình phiên mã

a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm phiên mã.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ học tập; HS tìm hiểu nội dung mục II, quan sát Hình 34.3 SGK tr.166, tìm hiểu về khái niệm, diễn biến phiên mã.

c. Sản phẩm học tập: Quá trình phiên mã.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 3: Tìm hiểu về mã di truyền

a. Mục tiêu: Nêu được khái niệm mã di truyền, đặc điểm và ý nghĩa của mã di truyền.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ học tập; HS tìm hiểu nội dung mục III, quan sát Hình 34.4, tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa của mã di truyền.

c. Sản phẩm học tập: Mã di truyền.

d. Tổ chức hoạt động:

----------------------

--------Còn tiếp--------