Giáo án KHTN 9 Cánh diều bài 39: Di truyền liên kết và cơ chế xác định giới tính

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 39: DI TRUYỀN LIÊN KẾT VÀ CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Dựa vào sơ đồ phép lai trình bày được khái niệm di truyền liên kết và phân biệt với quy luật độc lập.

• Nêu một số ứng dụng di truyền liên kết trong thực tiễn.

• Trình bày được cơ chế xác định giới tính. Nêu được một số yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực tự chủ và tự học: thông qua các hoạt động tự đọc sách, tự trả lời các câu hỏi liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế xác định giới tính và di truyền liên kết.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: thông qua trao đổi ý kiến, phân công công việc trong thảo luận nhóm về nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế xác định giới tính và di truyền liên kết.

• Năng lực sử dụng ngôn ngữ: thông qua báo cáo, trình bày kết quả thảo luận trong nhóm và trước lớp về nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế xác định giới tính và di truyền liên kết.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: thu thập và làm rõ được các thông tin có liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế xác định giới tính và di truyền liên kết.

Năng lực khoa học tự nhiên: 

• Nhận thức sinh học: 

  • Dựa vào sơ đồ phép lai trình bày được khái niệm di truyền liên kết và phân biệt với quy luật độc lập.

  • Nêu một số ứng dụng di truyền liên kết trong thực tiễn.

  • Trình bày được cơ chế xác định giới tính. Nêu được một số yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức để giải thích được các hiện tượng liên quan đến nhiễm sắc thể giới tính và cơ chế xác định giới tính và di truyền liên kết.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân để tìm hiểu về di truyền liên kết và cơ chế xác định giới tính.

• Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ khi được GV và bạn cùng nhóm phân công.

• Trung thực, cẩn thận trong trình bày kết quả học tập của cá nhân và của nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Khoa học tự nhiên 9 - Cánh Diều.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

• Hình ảnh và các hình ảnh, video liên quan đến di truyền liên kết và cơ chế xác định giới tính.

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Khoa học tự nhiên 9 - Cánh Diều. 

• Sưu tầm thêm thông tin, hình ảnh, video, tài liệu,... liên quan đến di truyền liên kết và cơ chế xác định giới tính.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Thu hút, tạo hứng thú học tập cho HS, tạo tính huống và xác định vấn đề học tập.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, tạo hứng thú học tập cho HS; HS quan sát các hình ảnh, trả lời câu hỏi mở đầu SGK trang 184.

c. Sản phẩm học tập: Ý kiến, trao đổi của HS cho câu hỏi mở đầu SGK trang 184.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh về sự di truyền bạch tạng ở người:

- GV yêu cầu cá nhân HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để thực hiện nhiệm vụ SGK tr.184: Hiện nay, các nhà chọn, tạo giống vật nuôi, cây trồng đang nghiên cứu kĩ thuật để đưa những gene quy định tính trạng tốt vào cùng một nhiễm sắc thể. Việc làm này có ý nghĩa gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức. kĩ năng để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời.

Gợi ý: Việc các nhà chọn, tạo giống vật nuôi, cây trồng đang nghiên cứu kĩ thuật để đưa những gene quy định tính trạng tốt vào cùng một nhiễm sắc thể có ý nghĩa giúp tạo ra những giống vật nuôi, cây trồng mang những tính trạng tốt, phù hợp với mục tiêu sản xuất của con người.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, không chốt đáp án.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Để có câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất cho câu hỏi trên, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu - Bài 39: Di truyền liên kết và cơ chế xác định giới tính. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về di truyền liên kết

a. Mục tiêu: Dựa vào sơ đồ phép lai, trình bày được khái niệm di truyền liên kết và phân biệt với quy luật phân li độc lập, ứng dụng của di truyền liên kết.

b. Nội dung: GV nêu nhiệm vụ; HS đọc nội dung sgk và thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ. 

c. Sản phẩm học tập: Quy luật di truyền liên kết và ứng dụng.

d. Tổ chức hoạt động:

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------