Giáo án KHTN 9 Cánh diều Bài tập (Chủ đề 12)

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI TẬP CHỦ ĐỀ 12

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ củng cố lại kiến thức về tiến hoá

2. Năng lực 

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực phối hợp với các thành viên trong nhóm và các bạn trong lớp hoàn thành nội dung ôn tập chủ đề Tiến hoá.

• Giao tiếp và hợp tác: Phát huy tốt vai trò của bản thân trong các hoạt động thảo luận và nhận xét, tổng kết, đánh giá kết quả làm việc của các nhóm và các bạn trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất được cách giải hợp lí cho những bài tập đòi hỏi sự tư duy; Thể hiện được sự sáng tạo khi lập sơ đồ tư duy hệ thống hoá kiến thức của chủ đề.

Năng lực sinh học

• Nhận thức khoa học tự nhiên: Hệ thống hoá được kiến thức trọng tâm của chủ đề bằng các sơ đồ, bảng biểu; Tổng kết mối liên hệ các kiến thức trong chủ đề.

• Tìm hiểu tự nhiên: Sử dụng các thông tin, dữ liệu khoa học về tiến hoá để ôn tập kiến thức chủ đề.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức tổng hợp và các kĩ năng cơ bản vào việc giải các bài tập ôn tập chủ đề.

3. Phẩm chất

• Có ý thức tìm hiểu về chủ đề học tập, say mê và có niềm tin vào khoa học 

• Tích cực, gương mẫu, phối hợp các thành viên trong nhóm hoàn thành các nội dung ôn tập chủ đề 

• Quan tâm đến bài tổng kết của các nhóm kiên nhẫn thực hiện trách nhiệm vụ học tập vận dụng, mở rộng 

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, SBT. 

• Sơ đồ tư duy

• Bộ câu hỏi có nội dung về tiến hoá

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT.

• Poster/ sơ đồ tư duy tổng hợp kiến thức theo nhóm:

• Nhóm 1: Sơ đồ hóa kiến thức về tiến hóa và các hình thức chọn lọc.

• Nhóm 2: Sơ đồ hóa kiến thức về thuyết tiến hóa về thuyết tiến hóa của Lamarck và Darwin.

• Nhóm 3: Sơ đồ hóa kiến thức về thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

• Nhóm 4: Sơ đồ hóa kiến thức về sự phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.

b. Nội dung: GV tổ chức trò chơi, HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời được câu hỏi theo ý kiến cá nhân.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV tổ chức trò chơi “Đúng nhận - sai sửa”: Cô có các phát biểu sau, các em hãy suy nghĩ và trả lời phát biểu nào đúng? Phát biểu nào sai? Nếu sai thì sửa lại cho đúng:

(1) Tiến hóa là quá trình thay đổi đặc tính di truyền của cá thể qua thời gian.

(2) Chọn lọc tự nhiên không chỉ tác động vào từng gen riêng rẽ mà tác động lên toàn bộ kiểu gen.

(3) Lamarck cho rằng sự thay đổi của các cá thể sẽ được di truyền cho thế hệ sau.

(4) Kết quả của tiến hóa nhỏ sẽ dẫn tới sự hình thành các nhóm phân loại trên loài 

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS chọn tấm bìa, nhận câu hỏi, suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi phần khởi động. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS đưa ra các đáp án.

- Các bạn khác nhận xét bổ sung

Bước 4: Kết luận, nhận định

Đáp án

1. Đúng

2. Sai → Sửa lại: chọn lọc tự nhiên không tác động vào từng gen riêng rẽ mà tác động lên toàn bộ kiểu gen, chọn lọc tự nhiên không chỉ tác động đến từng cá thể mà còn tác động lên cả quần thể

3. Đúng

4. Sai → Sửa lại: Kết quả của tiến hóa nhỏ sẽ dẫn tới sự hình thành loài mới.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Qua trò chơi khởi động, chúng ta đã củng cố được một phần kiến thức của chủ đề 12, để củng cố và luyện tập chương chúng ta cùng nghiên cứu bài học này - Ôn tập chủ đề 12

B. HOẠT ĐỘNG HỆ THỐNG HOÁ KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: HS hệ thống hoá được kiến thức về tiến hoá

b. Nội dung: HS trình bày poster/sơ đồ tư duy đã chuẩn bị trước

c. Sản phẩm học tập: Poster/sơ đồ tư duy hệ thống kiến thức chương

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thuyết trình về nội dung đã được phân công thiết kế poster/sơ đồ tư duy về chủ đề:

• Nhóm 1: Sơ đồ hóa kiến thức về tiến hóa và các hình thức chọn lọc.

• Nhóm 2: Sơ đồ hóa kiến thức về thuyết tiến hóa về thuyết tiến hóa của Lamarck và Darwin.

• Nhóm 3: Sơ đồ hóa kiến thức về thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại.

• Nhóm 4: Sơ đồ hóa kiến thức về sự phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận nhóm kiểm tra lại kiến thức đã chuẩn bị ở nhà, chỉnh sửa, bổ sung nội dung (nếu cần) 

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS báo cáo nhiệm vụ học tập được phân công.

- GV mời HS nhóm khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, tổng kết kiến thức chủ đề 12

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua trả lời câu hỏi dưới dạng trắc nghiệm.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS hoàn thành được bài tập trắc nghiệm

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV giao nhiệm vụ cho HS: Chọn phương án trả lời đúng

Câu 1: Sự hình thành quần thể bướm đêm Biston betularia ở Anh với đa số các cá thể màu tối là do

A. chim ăn côn trùng phát triển mạnh.

B. chim ăn côn trùng chỉ bắt những con bướm màu sáng làm thức ăn.

C. môi trường sống thay đổi theo hướng tăng cơ hội sống sót của bướm màu tối.

D. bướm màu sáng biến đổi thành bướm màu tối qua các thế hệ.

Câu 2: Phát biểu nào dưới đây đúng về chọn lọc nhân tạo?

A. Chọn lọc nhân tạo dẫn đến sự đa dạng của sinh vật.

B. Chọn lọc nhân tạo là quá trình con người chọn những cá thể cây trồng, vật nuôi mang đặc tính mong muốn để nhân giống và loại bỏ các cá thể mang đặc điểm không mong muốn.

C. Chọn lọc nhân tạo hình thành các giống cây trồng, vật nuôi mang nhiều đặc điểm thích nghi với môi trường tự nhiên nhất.

D. Chọn lọc nhân tạo dẫn đến sự đa dạng và thích nghi của các loài sinh vật trong tự nhiên.

Câu 3: Các giống rau dưới đây có nguồn gốc chung từ cây cải dại, giống rau nào được chọn lọc nhân tạo theo hướng phát triển lá?

A. Súp lơ.

B. Bắp cải.

C. Su hào.

D. Bắp cải tí hon.

Câu 4: Các giống gà dưới đây có nguồn gốc chung từ gà rừng, giống gà nào được chọn lọc nhân tạo theo hướng đáp ứng nhu cầu làm cảnh?

A. Gà tre tân châu.

B. Gà chọi.

C. Gà đông tảo.

D. Gà ri.

Câu 5: Phát biểu nào dưới đây không đúng về chọn lọc tự nhiên?

--------------- Còn tiếp ---------------