Giáo án và PPT Hoá học 11 cánh diều Bài 13: Hydrocarbon không no

BÀI 13: HYDROCARBON KHÔNG NO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Cho các hydrocarbon sau: enthane (CH₃-CH₃), ethene (CH₂=CH₂) và ethyne (CH CH). Trong các chất trên, chất nào là hydrocarbon no, chất nào là hydrocarbon không no?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm, hydrocarbon không no, alkene và alkyne

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Nêu các khái niệm: Hydrocarbon không no, Alkene. Alkyne

Sản phẩm dự kiến:

- Hydrocarbon không no là những hydrocarbon mà trong phân tử cả chúng có liên kết đôi (C=C) hoặc liên kết ba (C º C) hoặc cả hai loại liên kết đó

- Alkene là hydrocarbon không no, mạch hở, có một liên kết đôi (C=C) trong phân tử, có công thức chung là C_nH_2n (n ³ 2)

- Alkyne là hydrocarbon không no, mạch hở, có một liên kết ba (CC) trong phân tử, có công thức chung là C_nH_2n-2 (n ³ 2)  

Hoạt động 2. Tìm hiểu đồng phân của alkene, alkyne

GV đưa ra câu hỏi: 

• Nhận xét về các đồng phân cấu tạo của alkene và alkyne.

• Nêu điều kiện để alkene có đồng phân hình học.

• Nêu cách xác định đồng phân cis- và đồng phân trans-.

Sản phẩm dự kiến:

- Alkene và alkyne có đồng phân cấu tạo gồm đồng phân về vị trí của liên kết bội và đồng phân về mạch carbon.

- Alkene có đồng phân hình học khi mỗi nguyên tử carbon ở liên kết đôi liên kết với các nguyên tử/nhóm nguyên tử khác nhau.

- Đồng phân cis- có mạch chính nằm về một phía của liên kết đôi.

- Đồng phân trans- có mạch chính nằm về hai phía khác nhau của liên kết đôi.

Hoạt động 3. Tìm hiểu về cách gọi tên alkene, alkyne

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

Trình bày quy tắc gọi tên alkane và alkyne mạch không phân nhánh và mạch nhánh.

Sản phẩm dự kiến:

- Tên của alkene và alkyne mạch không phân nhánh được gọi như sau:

Tên tiền tố (eth-, prop-, but-, ...)-số chỉ vị trí liên kết bội-tên hậu tố (-ene đối với alkene, -yne đối với alkyne)

- Tên của alkene, alkyne có mạch nhánh được gọi như sau:

Số chỉ vị trí của mạch nhánh-tên mạch nhánh tên tiền tố (mạch chính)-số chỉ vị trí liên kết bội-tên hậu tố

…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Chất nào không tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃ ?

A. But-1-in    

B. But-2-in

C. Etin    

D. Propin

Câu 2: Chất có công thức cấu tạo : CH₃-C(CH₃)=CH-C≡CH có tên gọi là :

A. 2-metylhex-4-in-2-en.

B. 2-metylhex-2-en-4-in.

C. 4-metylhex-3-en-1-in.

D. 4-metylhex-1-in-3-en.

Câu 3: Đivinyl tác dụng cộng Br₂ theo tỉ lệ mol 1:1, ở -80ºC tạo ra sản phẩm chính là :

A. 1,4-đibrom-but-2-en.

B. 3,4-đibrom-but-2-en.

C. 3,4-đibrom-but-1-en.

D. 1,4-đibrom-but-1-en.

Câu 4: Hiđro hóa hoàn toàn buta-1,3-đien, thu được

A. butan    

B. isobutan

C. isopentan    

D. pentan

Câu 5: Tên theo danh pháp quốc tế của chất (CH₃)₂CHCH=CHCH₃ là:

A. 1-Metyl-2-isopropyleten

B. 1,1-Đimetylbut-2-en

C. 1-Isopropylpropen

D. 4-Metylpent-2-en.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Viết các đồng phân cấu tạo và gọi tên anken C₅H₁₀.

Câu 2: Cho biết công thức cấu tạo và tên gọi của alkene, alkyne mà khi hydrogen hoá tạo thành butane.