Giáo án và PPT Ngữ văn 10 chân trời Bài 8: Buổi học cuối cùng (An-phông-xơ Đô-đê)

ĐỌC MỞ RỘNG THỂ LOẠI: BUỔI HỌC CUỐI CÙNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy chia sẻ tình cảm của mình về tiếng Việt?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

- Em hãy trình bày những hiểu biết của em về tác giả.

-  Nêu hoàn cảnh ra đời tác phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

- An-phông- xơ Đô- đê (1840-1897), nhà văn Pháp

- Tác giả của nhiều tập truyện nổi tiếng.

2. Tác phẩm Buổi học cuối cùng

- Kết thúc chiến tranh Pháp - Phổ (1870 - 1871), nước Pháp thua trận, hai vùng An-dát và Lo-ren của Pháp bị nhập vào nước Phổ. Các trường học thuộc hai vùng này bị bắt bỏ tiếng Pháp, chuyển sang học tiếng Đức. Truyện viết về buổi học tiếng Pháp cuối cùng của các em học sinh vùng An-dát.

Nhiệm vụ 2: Đọc văn bản

GV đặt câu hỏi hướng dẫn HS tìm hiểu:

• Ngôi kể của tác phẩm là gì? Tác dụng của ngôi kể đó là gì?

• Văn bản được chia thành mấy phần? Nội dung của từng phần là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Ngôi kể: ngôi thứ nhất (theo lời kể của cậu bé Phrăng)

à Cách kể theo ngôi thứ nhất làm tăng tính chân thực của câu chuyện. Vì nhân vật kể chuyện là người trong cuộc, trực tiếp chứng kiến từ đầu đến cuối. Tâm trạng của nhân vật Phrăng qua đó cũng được thể hiện một cách chân thành, sâu sắc.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Từ đầu tới mà “vắng mặt em”): Khung cảnh trước buổi học

+ Phần 2 (Tiếp  đến “cuối cùng này”):  Diến biến buổi học cuối cùng

+ Phần 3 (còn lại): Khung cảnh kết thúc buổi học

Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khung cảnh trước lúc bắt đầu buổi học

GV đưa ra câu hỏi:

+ Tìm những chi tiết miêu tả quang cảnh thiên nhiên.

+ Cậu bé Phrăng cảm nhận thấy sự khác lạ ở người dân và không khí lớp học như thế nào? Điều đó gợi ra cho em suy nghĩ gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Khung cảnh:

+ Trời ấm áp.

+ Sáo hót ven rừng.

=> Quang cảnh tươi sáng, đẹp đẽ, thích hợp để dạo chơi. Khung cảnh như đang mời gọi Phrăng.

- Có nhiều người đang tập trung trước bảng cáo thị ở trụ sở xã – nơi truyền đi những tin tức chẳng lành

=> Dấu hiệu báo một điều không mong muốn sắp xảy đến.

- Không khí lớp học:

+ Thông thường: ồn ào tiếng đọc bài, tiếng gõ thước của thầy giáo.

+ Hôm đó: lặng im, mọi người ngồi vào chỗ, thầy Ha-men thật dịu dàng.

=> Sự khác thường ở trụ sở xã và  không khí lớp học báo hiệu những biến cố sắp xảy ra.

………………………………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Văn bản được kể theo lời của nhân vật nào?

A. Người kể giấu mặt

B. Nhân vật xưng tôi

C. Thầy giáo Ha-men

D. Cụ già Hô- de

Câu 2: Ý nghĩa nhan đề Buổi học cuối cùng?

A. Buổi học cuối của một học kì.

B. Buổi học cuối cùng của môn học tiếng Pháp.

C. Buổi học cuối cùng của một năm học.

D. Buổi học cùng của cậu bé Phrăng trước khi chuyển đến ngôi trường mới.

Câu 3: Tâm trạng chú bé Phrăng diễn biến như thế nào trong buổi học cuối cùng?

A. Hồi hộp chờ và rất xúc động.

B. Vô tư và thờ ơ.

C. Lúc đầu ham chơi, lười học, sau đó ân hận, xúc động.

D. Cảm thấy bình thường như những buổi học khác.

Câu 4: Lòng yêu nước của thầy giáo Ha-men được biểu hiện thế nào trong tác phẩm

A. Yêu mến, tự hào về vùng quê An-dát của mình.

B. Căm thù sục sôi kẻ thù đã xâm lược quê hương.

C. Kêu gọi mọi người cùng đoàn kết, chiến đấu chống quân thù.

D. Yêu tha thiết tiếng nói dân tộc.

Câu 5: Giá trị cao cả của truyện Buổi học cuối cùng là gì?

A. Thể hiện tinh thần chống chiến tranh xâm lược.

B. Thể hiện lòng yêu nước trong một biểu hiện cụ thể là yêu tiếng nói dân tộc.

C. Lên án những nhà lãnh đạo nước Pháp trong việc nhượng đất đai cho nước Phổ.

D. Đề cao tình thầy trò và lòng gắn bó với mái trường thân yêu.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1. Trong truyện Buổi học cuối cùng, em thích nhất nhân vật hoặc chi tiết, hình ảnh nào? Hãy viết đoạn văn (6 – 8 dòng) giải thích lí do vì sao em thích.

Câu 2. Câu chuyện đã bồi đắp cho em những phẩm chất nào? Em rút ra bài học gì cho bản thân sau khi  học xong truyện?