Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 kết nối Bài 27: Dấu gạch ngang

TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU – DẤU GẠCH NGANG.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Xác định công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong mỗi đoạn.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Xác định công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong mỗi đoạn dưới đây và đọc các đoạn. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Các dấu gạch ngang trong đoạn a được dùng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê. 

+ Các dấu gạch ngang trong đoạn b được dùng để nối các từ ngữ trong một liên danh.

+ Các dấu gạch ngang trong đoạn c được dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật. 

Hoạt động 2: Nêu công dụng của dấu gạch ngang.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu công dụng của dấu gạch ngang trong mỗi trường hợp sau và đọc các ý a, b. 

- GV hướng dẫn HS làm việc nhóm:

+ Đọc thầm và quan sát kĩ cách viết các câu trong các trường hợp a và b, xác định câu nào có dấu gạch ngang.

+ Căn cứ vào vị trí của các dấu gạch ngang trong câu hoặc tổng thể cả đoạn văn để xác định xem các dấu gạch ngang trong các trường hợp a và b được dùng để làm gì hay có công dụng gì. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Trong trường hợp a, các câu có dấu gạch ngang đặt ở đầu dòng, dùng để đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.

+ Trong trường hợp b, dấu gạch ngang dùng để nối các từ trong một liên danh.

Hoạt động 3: Dấu câu nào có thể thay cho các bông hoa? Nếu công dụng của dấu câu đó.

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

Dấu câu nào có thể thay cho các bông hoa? Nếu công dụng của dấu câu đó.

Sản phẩm dự kiến:

a, Nhạc sĩ Hoàng Vân đã phổ nhạc cho bài thơ Hà Nội – Huế – Sài Gòn của nhà thơ

Lê Nguyên.

 b, Để làm một con diều giấy, chúng ta phải thực hiện 3 bước:

– Làm khung diều.

– Đo và cắt áo diều.

– Ráp các bộ phận của diều.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Dấu gạch ngang có tác dụng gì?

• A. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật trong đoạn hội thoại.
• B. Nối các từ ngữ trong một liên danh
• C. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
• D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Dấu gạch ngang trong đoạn văn sau có nghĩa là gì?

"Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi:
- Cháu con ai?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư."

• A. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật trong đối thoại.
• B. Đánh dấu phần chú thích.
• C. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
• D. Nối các từ ngữ trong một liên danh

Câu 3: Dấu gạch ngang trong đoạn văn sau có nghĩa là gì?

"Con cá sấu này màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài – bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xếp vào bên mạng sườn."

• A. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật trong đối thoại.
• B. Đánh dấu phần chú thích.
• C. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
• D. Nối các từ ngữ trong một liên danh

Câu 4: Dấu gạch ngang trong đoạn văn sau có nghĩa là gì?

"Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây:
- Trước khi bật quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng chảy cuộn dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt.
- Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm."

• A. Đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại.
• B. Đánh dấu phần chú thích.
• C. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.
• D. Nối các từ ngữ trong một liên danh

Câu 5: Cho biết dấu gạch ngang trong câu sau có tác dụng gì?

"Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya, thấy bố mình - một viên chức tài chính - vẫn cặm cụi trước bàn làm việc."

• A. Đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại
• B. Đánh dấu phần chú thích
• C. Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê
• D. Nối các từ ngữ trong một liên danh

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: A

Câu 3: B

Câu 4:C

Câu 5:B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cho ví dụ sau:

Con cá sấu này da màu xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài – bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công – đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.

Tìm câu có chứa dấu gạch ngang?

Câu 2: Nêu tác dụng của dấu gạch ngang trong ví dụ sau:

Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi:

- -  Cháu con ai?

- Thưa ông, cháu là con ông Thư.  - Thưa ông, cháu là con ông Thư.