Nội dung chính Ngữ văn 9 cánh diều Bài 1: Phân tích một tác phẩm thơ

BÀI 1.6. PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM THƠ

I. Tìm hiểu về kiểu bài

- Để viết bài văn phân tích một tác phẩm thơ, các em cần chú ý:

+ Đọc kĩ bài thơ, chú ý đặc điểm thể loại, tác giả và hoàn cảnh ra đời (nếu cần thiết) của tác phẩm.

+ Phân tích nội dung và các yếu tố hình thức nghệ thuật nổi bật của bài thơ. Chỉ ra mối quan hệ giữa hình thức và nội dung; từ đó, làm rõ giá trị của các yếu tố hình thức trong việc thể hiện nội dung, chủ đề của tác phẩm.

+ Thực hiện các bước viết bài văn theo quy trình bốn bước: chuẩn bị, tìm ý và lập dàn ý, viết, kiểm tra và chỉnh sửa.

+ Suy nghĩ, nhận xét về ý nghĩa, giá trị và sự tác động của tác phẩm đối với người đọc cũng như với cá nhân em.

II. Thực hành viết đoạn văn

1. Chuẩn bị 

Ví dụ:

- Nội dung chính của bài thơ Khóc Dương Khuê – Nguyễn Khuyến: Bài thơ thể hiện xúc động tình bạn tri âm, tri kỉ của hai nhà thơ. Nghe tin bạn qua đời, nhà thơ đã vô cùng đau đớn và những kỷ niệm ngày xưa đã ùa về trong kí ức. Qua bài thơ khóc bạn, tác giả đã bộc lộ tâm trạng cô đơn, những trăn trở day dứt của nhà thơ về nhân tình thế thái.

- Liên hệ với những tác phẩm viết về tình bạn thắm thiết, thủy chung: 

+ Bài thơ Lưu Bình – Dương Lễ (Bùi Thị Ngọc Diệp).

Có một câu chuyện kể

Về Dương Lễ - Lưu Bình

Lưu truyền trong hậu thế

Bởi thấm đậm nghĩa tình…

(trích)

+ Bài thơ Nhớ Trường Xuyên – Hàn Mặc Tử.

Trường Xuyên ơi! Trường Xuyên ơi!

Viết chẳng nên câu nói nghẹn lời

Mây nước bao la tình lẳng lặng,

Gió sương mờ mịt nhớ chơi vơi.

Tương tư mộng thấy năm canh mộng,

Luyến ái trời vương bốn phía trời.

Đây nhớ đây thương mình tệ quá.

Có ai khăng khít lại quên ai!

+ Luận đề: tình cảm sâu nặng của tác giả đối với người bạn của mình qua bài thơ.

2. Tìm ý, lập dàn ý

3. Viết bài

- Lưu ý: vận dụng các so sánh trong phân tích thơ.

4. Kiểm tra và chỉnh sửa