Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 cánh diều Bài 1: Phân tích một tác phẩm thơ
Bộ câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 cánh diều. Câu hỏi và bài tập tự luận Bài 1: Phân tích một tác phẩm thơ. Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Ngữ văn 9 cánh diều.
Xem: => Giáo án ngữ văn 9 cánh diều
BÀI 1: THƠ VÀ THƠ SONG THẤT LỤC BÁT
VIẾT: PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM THƠ
(15 câu)
1. NHẬN BIẾT (4 câu)
Câu 1: Tác giả của bài thơ mà em chọn phân tích là ai? Nêu một vài thông tin cơ bản về tác giả?
Trả lời:
Tác giả của bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" là Lý Thường Kiệt (1019-1105), một vị tướng tài ba và nhà thơ nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam. Ông là người có công lớn trong việc chống lại quân xâm lược Tống vào thế kỷ 11. Lý Thường Kiệt không chỉ nổi bật với tài năng quân sự mà còn để lại nhiều tác phẩm thơ ca có giá trị, thể hiện lòng yêu nước và tinh thần dân tộc.
Câu 2: Tên bài thơ mà em sẽ phân tích là gì? Nêu ngắn gọn nội dung chính của bài thơ?
Trả lời:
Tên bài thơ mà em sẽ phân tích là "Nam Quốc Sơn Hà". Nội dung chính của bài thơ thể hiện ý chí kiên cường và lòng tự hào dân tộc của người Việt Nam. Bài thơ khẳng định chủ quyền đất nước, nhấn mạnh rằng non sông Việt Nam là của người Việt, không ai có thể xâm phạm.
Câu 3: Thời gian sáng tác của bài thơ là khi nào? Có ý nghĩa gì đối với nội dung của tác phẩm không?
Trả lời:
Câu 4: Bài thơ đó thuộc thể loại nào? Hình thức thể hiện của bài thơ có gì đặc biệt?
Trả lời:
2. THÔNG HIỂU (4 câu)
Câu 1: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của các hình ảnh sử dụng trong bài thơ?
Trả lời:
Các hình ảnh trong bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng yêu nước và tinh thần tự tôn dân tộc. Hình ảnh "Nam Quốc Sơn Hà" không chỉ đơn thuần là cảnh vật mà còn là biểu tượng cho chủ quyền lãnh thổ. Câu thơ mở đầu khẳng định rằng non sông này thuộc về người Việt, thể hiện sự gắn bó giữa con người và đất nước. Hình ảnh "cương vực" và "bờ cõi" nhấn mạnh sự thiêng liêng của lãnh thổ, đồng thời phản ánh quyết tâm bảo vệ đất nước trước mọi kẻ thù.
Câu 2: Bài thơ diễn tả tâm trạng và cảm xúc của nhân vật trữ tình như thế nào? Nêu rõ bằng ví dụ cụ thể?
Trả lời:
Bài thơ diễn tả tâm trạng kiên cường, tự hào và quyết tâm bảo vệ tổ quốc của nhân vật trữ tình. Ví dụ, khi tác giả khẳng định "Như nước Đại Việt ta từ trước", cảm xúc tự hào về lịch sử và văn hóa dân tộc được thể hiện rõ ràng. Câu thơ này không chỉ thể hiện niềm tin vào sức mạnh của dân tộc mà còn là lời tuyên bố mạnh mẽ về chủ quyền, cho thấy tâm trạng quyết tâm không bao giờ khuất phục trước quân thù.
Câu 3: Phân tích những biện pháp tu từ nổi bật trong bài thơ và cho biết tác dụng của chúng đối với nội dung bài thơ?
Trả lời:
Câu 4: Nêu các chủ đề chính mà bài thơ đề cập đến. Tại sao các chủ đề này lại quan trọng?
Trả lời:
3. VẬN DỤNG (4 câu)
Câu 1: Hãy so sánh bài thơ em phân tích với một tác phẩm thơ khác cùng chủ đề. Những điểm tương đồng và khác biệt nào nổi bật?
Trả lời:
Bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" có thể so sánh với bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng.
- Điểm tương đồng:
+ Cả hai bài thơ đều thể hiện lòng yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc.
+ Cả hai tác phẩm đều sử dụng hình ảnh thiên nhiên để khẳng định vẻ đẹp và sức mạnh của đất nước.
- Điểm khác biệt:
+ "Nam Quốc Sơn Hà" mang tính chất khẳng định chủ quyền và tinh thần chiến đấu chống ngoại xâm, trong khi "Tây Tiến" lại tập trung vào nỗi nhớ quê hương và kỷ niệm về những người lính trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
+ Ngôn ngữ trong "Nam Quốc Sơn Hà" có phần trang nghiêm, hùng hồn, trong khi "Tây Tiến" lại có sự lãng mạn, trữ tình hơn.
Câu 2: Em có thể liên hệ nội dung bài thơ với một sự kiện lịch sử hoặc một hiện tượng xã hội hiện nay không? Cho ví dụ cụ thể?
Trả lời:
Nội dung bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" có thể liên hệ với sự kiện cuộc kháng chiến chống Mỹ trong lịch sử Việt Nam. Trong bối cảnh đất nước bị xâm lược, tinh thần yêu nước, quyết tâm bảo vệ lãnh thổ của nhân dân Việt Nam được thể hiện rõ ràng qua các cuộc đấu tranh. Hiện nay, chúng ta cũng có thể thấy tinh thần đó trong các phong trào bảo vệ chủ quyền biển đảo, như việc bảo vệ Trường Sa và Hoàng Sa, thể hiện lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết của người dân Việt Nam.
Câu 3: Nếu phải diễn đạt lại nội dung của bài thơ bằng một thể loại nghệ thuật khác (như văn xuôi, tranh vẽ), em sẽ làm như thế nào?
Trả lời:
Câu 4: Em nghĩ gì về cách mà tác giả truyền tải thông điệp trong bài thơ? Liệu thông điệp đó có còn phù hợp với xã hội hiện nay không?
Trả lời:
4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)
Câu 1: Hãy đề xuất một cách tiếp cận mới để phân tích bài thơ này trong bối cảnh văn học hiện đại. Em sẽ tập trung vào những yếu tố nào?
Trả lời:
Một cách tiếp cận mới để phân tích bài thơ "Nam Quốc Sơn Hà" trong bối cảnh văn học hiện đại có thể là phân tích qua lăng kính văn hóa và xã hội. Em sẽ tập trung vào các yếu tố sau:
+ Tác động của lịch sử: Xem xét bài thơ trong bối cảnh các cuộc kháng chiến và sự thay đổi của xã hội Việt Nam qua các thời kỳ.
+ Di sản văn hóa: Nghiên cứu cách mà bài thơ đã trở thành một phần của di sản văn hóa và giáo dục lòng yêu nước cho các thế hệ sau.
+ Tương tác với các tác phẩm hiện đại: So sánh và đối chiếu với các tác phẩm thơ hiện đại có chủ đề tương tự, từ đó làm nổi bật sự phát triển của tư tưởng yêu nước trong văn học.
------------------------------
----------------- Còn tiếp ------------------
=> Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều bài 1: Phân tích một tác phẩm thơ