Nội dung chính Ngữ văn 9 chân trời Bài 3: Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn (Theo Ngô Nam)
Hệ thống kiến thức trọng tâm Bài 3: Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn (Theo Ngô Nam) sách Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo. Với các ý rõ ràng, nội dung mạch lạc, đi thẳng vào vấn đề, hi vọng người đọc sẽ nắm trọn kiến thức trong thời gian rất ngắn. Nội dung chính được tóm tắt ngắn gọn sẽ giúp thầy cô ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh. Bộ tài liệu có file tải về. Mời thầy cô kéo xuống tham khảo.
Xem: => Giáo án ngữ văn 9 chân trời sáng tạo
BÀI 3.5. ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI: CỘT CỜ THỦ NGỮ - DI TÍCH CỔ BÊN SÔNG SÀI GÒN
I. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
- Cách đọc: HS có thể áp dụng những kĩ năng đọc sau:
+ Đọc quét: đọc kĩ một vài chỗ trong một đoạn/ phần VB để tìm lại những cụm từ, thông tin quan trọng.
+ Đọc lướt: đọc nhanh qua một số đoạn/ trang để nắm bắt thông tin chính của VB.
- Lưu ý khi đọc văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử:
+ Đọc nhan đề và các đề mục để xác định (các) thông tin cơ bản của văn bản.
+ Xác định (các) cách trình bày thông tin trong văn bản và tác dụng.
+ Suy luận về tác dụng của sự kết nối giữa thông tin được biểu đạt bằng phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ.
+ Tìm những chi tiết quan trọng và làm rõ vai trò của chúng trong văn bản.
II. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI
1. Mục đích, đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử trong văn bản Cột cờ Thủ Ngữ - Di tích cổ bên sông Sài Gòn
Đặc điểm của văn bản giới thiệu một di tích lịch sử thể hiện trong bài Cột cờ Thủ Ngữ - Di tích cổ bên sông Sài Gòn | ||
Mục đích | Cung cấp cho người đọc thông tin về cột cờ Thủ Ngữ - mục đích của VB giới thiệu một di tích lịch sử. | |
Cấu trúc | Sapo | “Cột cờ Thủ Ngữ nằm ở góc cong... trên nóc hầm Thủ - Thiêm”: Giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn về vị trí của Cột cờ Thủ Ngữ hiện nay, nội dung này của đoạn sapo có sự tiếp nối với các phần còn lại của VB. => Tác dụng: xác định trực tiếp di tích lịch sử sẽ giới thiệu trong nội dung bài viết, cung cấp lượng thông tin “vừa đủ” về đối tượng và kết nối chặt chẽ với nội dung VB để thu hút sự chú ý, hứng thú của người đọc. |
Phần mở đầu | Không có: Trong trường hợp của VB thông tin này, phần mở đầu có thể đã được chuyển thành sapo. | |
Phần nội dung | “Một trong những công trình cổ nhất của Sài Gòn... Cột cờ Thủ Ngữ mang trên mình một bề dày lịch sử, làm chứng nhân cho sự phát triển và lớn mạnh không ngừng của Sài Gòn xưa, Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay.”: Giới thiệu một cách có hệ thống những phương diện khác nhau (quá trình hình thành và sự thay đổi về kết cấu, diện mạo, chức năng của di tích cũng như những khu vực lân cận; bề dày lịch sử) làm nên dấu ấn cổ xưa của Cột cờ Thủ Ngữ để nơi đây xứng đáng được xem là di tích cổ bên sông Sài Gòn. | |
Phần kết thúc | “Thành phố bên sông ngày nay... cùng với bến Nhà Rồng lịch sử”: Nhận xét khái quát về giá trị của di tích Cột cờ Thủ Ngữ; qua đó bày tỏ tình cảm, thái độ của người viết dành cho di tích lịch sử này. | |
Hình thức | - Hệ thống đề mục (Một trong những công trình cổ nhất của Sài Gòn, bề dày lịch sử) để làm nổi bật thông tin cơ bản của VB. - Từ ngữ chuyên ngành kiến trúc (ví dụ: công trình, chân đế, sàn, khối nhà, mặt bằng, kết cấu, mái dốc,...), lịch sử (ví dụ: Cách mạng tháng Tám, Pháp, quân Anh, kháng chiến, cuộc xâm lược, lực lượng quân và dân Nam Bộ,..). - Từ ngữ giàu giá trị miêu tả, biểu cảm: nhộn nhịp, quyết liệt, ngoan cường,... - Hình ảnh minh hoạ:
| |
2. Cách trình bày thông tin trong văn bản
a. Cách trình bày thông tin của phần văn bản: “Cách mạng tháng Tám thành công ... sự hi sinh anh dũng vì Tổ quốc của những người Việt Nam”
- Phần VB “Cách mạng tháng Tám thành công... sự hi sinh anh dũng vì Tổ quốc của những người Việt Nam” sử dụng cách trình bày thông tin theo trật tự thời gian.
- Tác dụng: giúp người đọc có thêm thông tin cụ thể về diễn biến các sự kiện lịch sử xảy ra gắn liền với di tích Cột cờ Thủ Ngữ, trên cơ sở đó hiểu rõ hơn về bề dày lịch sử của di tích.
b. Thông tin cơ bản và chi tiết của phần văn bản: “Sau khi chiếm được Nam Kỳ... chúng ta đang thấy hiện nay”.
- Thông tin cơ bản của phần VB là: quá trình hình thành và xây dựng, sửa chữa của di tích.
- Các chi tiết của phần VB trên: l
+ Lịch sử hình thành và tên gọi của di tích gắn liền với lịch sử Sài Gòn giai đoạn 1862 – 1965.
+ Đặc điểm kết cấu ban đầu của di tích.
+ Sự thay đổi kết cấu, diện mạo, chức năng của di tích cũng như khu vực lân cận theo các mốc thời gian như giai đoạn 1867 – 1910, giai đoạn 1911 – 1930, giai đoạn 1930 1960, giai đoạn 1960 – 1975, từ năm 1975 – 2000, chi tiết về hình ảnh 2 (Nhà bát giác hai tầng mái ở chân cột cờ).
- Vai trò của các chi tiết: góp phần làm rõ sự hình thành, phát triển của di tích qua các giai đoạn lịch sử, trên cơ sở đó giúp người đọc hiểu rõ hơn vì sao di tích này được xem là một trong những công trình cổ nhất của Sài Gòn.
c. Nhận xét cách trình bày thông tin của toàn văn bản Cột cờ Thủ Ngữ - Di tích cổ bên sông Sài Gòn.
VB sử dụng phối hợp nhiều cách trình bày thông tin:
- Trình bày thông tin theo trật tự thời gian (trình bày thông tin về sự hình thành và phát triển của Cột cờ Thủ Ngữ,...).
- Trình bày thông tin theo mối quan hệ nhân quả (thông tin lí giải về tên gọi của di tích).
3. Ý nghĩa nhan đề Cột cờ Thủ Ngữ - Di tích cổ bên sông Sài Gòn.
- Các thông tin cơ bản của VB: s
+ Sự thay đổi về kết cấu, diện mạo, chức năng của di tích cũng như những khu vực lân cận.
+ Bề dày lịch sử của di tích Cột cờ Thủ Ngữ.
- Ý nghĩa của nhan đề Cột cờ Thủ Ngữ – Di tích cổ bên sông Sài Gòn trong việc thể hiện các thông tin cơ bản của VB: tóm tắt, khái quát được những thông tin cơ bản của VB vì các thông tin cơ bản của VB này đều hướng đến việc làm rõ vì sao Cột cờ Thủ Ngữ được xem là di tích cổ bên sông Sài Gòn (có thời điểm hình thành và thời gian tồn tại khá lâu bên bờ sông Sài Gòn, là chứng nhân cho bề dày lịch sử đấu tranh hào hùng của người dân Sài Gòn, chứng nhân cho sự phát triển và lớn mạnh không ngừng của thành phố bên sông).
4. Tổng kết
a. Nội dung
Văn bản Cột cờ Thủ Ngữ - Di tích cổ bên sông Sài Gòn đã cung cấp những thông tin về lịch sử hình thành cũng như những nét độc đáo trong kiến trúc của công trình biểu tượng cho Thành phố Hồ Chí Minh. Qua đó, người đọc hiểu được lí do Cột cờ Thủ Ngữ được xem là di tích cổ bên sông Sài Gòn và những giá trị văn hóa lịch sử mà công trình này mang lại cho Thành phố.
b. Nghệ thuật
- Trình bày rõ ràng, sử dụng các đề mục.
- Sử dụng yếu tố miêu tả hợp lý, giúp bài viết trở nên hấp dẫn, lôi cuốn.
- Sử dụng nhiều hình ảnh minh họa trực quan, sinh động.
- Vận dụng từ ngữ chuyên ngành đa dạng, hợp lý, giúp cũng cấp nhiều kiến thức bổ ích, lí thú.
=> Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời bài 3: Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn (Theo Ngô Nam)