Câu hỏi tự luận công dân 7 cánh diều Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình

BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG GIA ĐÌNH (17 CÂU)

1. NHẬN BIẾT ( 6 CÂU)

Câu 1/Bài 12: Gia đình là gì?

Trả lời:

Gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ giữa họ với nhau theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình.

+ Dưới góc độ xã hội học: gia đình là tế bào của xã hội, là một tổ chức thu nhỏ của xã hội, nơi có nhiều thế hệ cùng chung sống.

+ Dưới góc độ pháp lí: gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng.

Câu 2 /Bài 12: Em hãy nêu vai trò của gia đình.

Trả lời:

Gia đình có vai trò:

- Duy trì nòi giống, kinh tế

- Tổ chức đời sống gia đình

- Nuôi dưỡng và giáo dục con, cháu

- Góp phần phát triển xã hội

- Là chỗ dựa tinh thần mỗi khi gặp khó khăn.

Câu 3 /Bài 12: Em hãy nêu các quy định cơ bản của pháp luật về quyền và nghĩa vụ giữa các thành viên trong gia đình.

Trả lời:

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình, các thành viên trong gia đình có quyền và nghĩa vụ:

- Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình; vợ chồng có nghĩa vụ thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình;…

- Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ nuôi dạy con thành công dân tốt; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con; không phân biệt đối xử giữa các con; không ngược đãi, ép buộc con làm điều trái pháp luật, trái đạo đức;…

- Con có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ; có nghĩa vụ chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ và tham gia công việc gia đình phù hợp lứa tuổi; giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình;…

- Anh, chị, em có quyền, nghĩa vụ thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau; nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ,…

- Ông bà nội, ông bà ngoại có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu; nuôi dưỡng cháu chưa thành niên, cháu đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự không có người nuôi dưỡng,…

- Cháu có nghĩa vụ kính trọng, chăm sóc, phụng dưỡng ông bà nội, ông bà ngoại,…

Câu 4 /Bài 12: Anh, chị, em trong gia đình có bổn phận với nhau như thế nào?

Trả lời:

Anh chị em phải có bổn phận thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ lẫn nhau và nuôi dưỡng nhau nếu không còn cha mẹ.

Câu 5 /Bài 12: Con cháu có quyền và nghĩa vụ gì đối với cha mẹ, ông bà?

Trả lời:

Con có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ, lắng nghe những lời khuyên bảo đúng đắn của cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình.

Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.

Nghiêm cấm con có hành vi ngược đãi, hành hạ, xúc phạm cha mẹ.

Câu 6 /Bài 12: Pháp luật quy định thế nào về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, ông bà đối với con cháu ?

Trả lời:

“Ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ và quyền trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu. Trong trường hợp cháu chưa thành niên hoặc cháu đã thành niên bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình mà không có người nuôi dưỡng theo quy định thì ông bà nội, ông bà ngoại có nghĩa vụ nuôi dưỡng cháu”

2. THÔNG HIỂU ( 4 CÂU)

Câu 7 /Bài 12: Em nên làm những việc gì để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình?

Trả lời:

- Để đảm bảo thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em trong gia đình, em cần:

• Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ, ông bà
• Có quyền và nghĩa vụ chăm sóc nuôi dưỡng cha mẹ, ông bà, đặc biệt khi ông bà, cha mẹ ốm đau, già yếu.
• Nghiêm cấm hành vi ngược đãi, xúc phạm ông bà, cha mẹ
• Thương yêu, chăm sóc giúp đỡ anh chị em trong gia đình.

Câu 8/Bài 12: Em hãy kể những việc làm thể hiện sự quan tâm của mọi thành viên trong gia đình em trong cuộc sống hàng ngày (chia sẻ, chăm sóc, giúp đỡ nhau trong công việc)

Trả lời:

- Cha mẹ chia sẻ với nhau trong công việc (góp ý, trao đổi, bàn bạc)

- Cha đón em bé sau giờ làm việc

- Cha mẹ cùng nhau đi siêu thị mua sắm

- Em giúp cha mẹ đón em, cho em ăn, tắm rửa và chơi với em

- Em quét dọn nhà cửa, rửa ấm trà cho cha

- Cha chăm sóc em khi mẹ đi công tác vắng

- Cha mẹ chăm sóc lo lắng cho em khi em đau ốm

- Cha mẹ đưa em về quê thăm ông bà

Câu 9 /Bài 12: Sưu tầm những câu tục ngữ, ca dao nói lên mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình?

Trả lời:

- Con có cha mẹ đẻ, chẳng ai lỗ nẻ chui lên

- Một giọt máu đào hơn ao nước lã

- Của chồng công vợ

- Con dại cái mang

Ca dao:

"Khôn ngoan đối đáp người ngoài

Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau"

"Cá không ăn muối cá ươn

Con cãi cha mẹ trăm đường con hư"

"Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một dàn"

Câu 10 /Bài 12: Em hãy liệt kê quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình theo gợi ý sau:

Trả lời:

3. VẬN DỤNG ( 4 CÂU)

Câu 11 /Bài 12: Em thử hình dung nếu không có tình yêu thương, sự chăm sóc dạy dỗ của ông bà cha mẹ thì em sẽ ra sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu em không làm tốt bổn phận và nghĩa vụ đối với cha mẹ, ông bà, anh chị em?

Trả lời:

- Nếu không có tình yêu thương, chăm sóc dạy dỗ của cha mẹ thì cuộc đời em sẽ đầy khó khăn, vất vả và bất hạnh.

- Nếu không làm tốt bổn phận và nghĩa vụ đối với cha mẹ, ông bà, anh chị em là đứa con bất hiếu, sống không có đạo đức, gia đình bất hạnh, em sẽ bị xã hội lên án.

Câu 12 /Bài 12: Chỉ là một nữ sinh lớp 8. Một lần, Chi nhận lời đi chơi xa với một nhóm bạn cùng lớp. Bố mẹ Chi biết chuyện đó can ngăn và không cho Chi đi với lí do nhà trường không tổ chức và cô giáo chủ nhiệm không đi cùng. Chi vùng vằng, giận dỗi và cho rằng cha mẹ xâm phạm quyền tự do của Chi. Theo em, ai đúng, ai sai trong trường hợp này? Vì sao? Nếu em là Chi thì em sẽ ứng xử như thế nào?

Trả lời:

- Bố mẹ Chi đúng và họ không xâm phạm quyền tự do của con vì cha mẹ có quyền và nghĩa vụ quản lý, trông nom con.

- Chi sai vì Chi không tôn trọng ý kiến của cha mẹ

- Cách ứng xử đúng là nghe lời cha mẹ, không đi chơi xa mà không có cô giáo, nhà trường quản lý và nên giải thích lý do cho nhóm bạn hiểu.

Câu 13/Bài 12:  Sơn sinh ra trong một gia đình giàu có và là con một nên bố mẹ rất chiều chuộng và thỏa mãn mọi đòi hỏi của Sơn. Sơn đua đòi ăn chơi, hút thuốc lá rồi bị nghiện ma túy.... Theo em, ai là người có lỗi trong việc này?

Trả lời:

- Theo em cả Sơn và cha mẹ Sơn đều có lỗi trong việc này.

Bởi vì Sơn đua đòi ăn chơi không làm đúng nghĩa vụ của một người con trong gia đình là phải học hành chăm ngoan, hiếu thảo với cha mẹ. Cha mẹ Sơn quá nuông chiều con, buông lỏng việc quản lý con, giáo dục con không đến nơi đến chốn cho nên Sơn đã sa vào con đường nghiện ngập.

Câu 14/Bài 12: Lâm 13 tuổi. Một lần Lâm đi xe máy vào đường ngược chiều và đâm phải một người đi xe đạp làm người đó bị thương và hỏng xe. Lâm bị cơ quan công an tạm giữ. Khi cơ quan công an mời bố mẹ Lâm đến giải quyết việc bồi thường cho người bị đâm xe thì bố mẹ Lâm không chịu đến và nói rằng mình không làm việc đó nên không chịu trách nhiệm. Theo em bố mẹ Lâm xử sự như vậy có đúng không? Vì sao?

Trả lời:

- Bố mẹ Lâm cư xử như vậy là không đúng vì cha mẹ thì phải chịu trách nhiệm vì hành vi của con, phải bồi thường thiệt hại do con gây ra cho người khác vì Lâm 13 tuổi.

- Lâm vi phạm luật giao thông đường bộ do cha mẹ cho Lâm đi xe máy trong khi độ tuổi Lâm chưa cho phép và Lâm lại đi vào đường ngược chiều.

4. VẬN DỤNG ( 3 CÂU)

Câu 15/Bài 12: Đôi khi giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em có sự bất hòa. Trong trường hợp đó em sẽ xử sự như thế nào để khắc phục bất hòa, giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình?

Trả lời:

Nếu giữa cha mẹ và con cái, giữa anh chị em có sự bất hòa, trong trường hơp đó cách xử sự tốt nhất để khắc phục sự bất hòa, giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình là:

- Ngăn cản không cho mối bất hòa nghiêm trọng thêm.

- Khuyên hai bên thật bình tĩnh, lắng nghe để thấy được đúng sai.

Câu 16/Bài 12: Ông B là người giầu có, ông có một người con trai và hai người con gái. Ông đã chia toàn bộ tài sản của mình cho anh con trai. Ông nghĩ rằng con trai mới thực sự là con mình còn con gái là con nhà người ta. Em có đồng ý với cách làm và suy nghĩ của ông B hay không? Tại sao?

Trả lời:

Em không đồng ý với cách làm và suy nghĩ của ông B bởi vì dù là con gái hay con trai đều có quyền lợi và nghĩa vụ như nhau trong gia đình.

Câu 17/Bài 12:  Bố mẹ Hoa sinh được hai chị em Hoa. Năm nay Hoa học lớp 8 còn cậu em trai học lớp 6. Cách đây vài ngày, Bố nói với Hoa: "Bố thấy con là con gái nên không cần phải học hành nhiều, em con là con trai thì nên để cho nó ăn học đến nơi đến chốn. Bố mẹ đã quyết định sau khi học xong lớp 8, con sẽ nghỉ học để phụ mẹ bán hàng giúp đỡ gia đình". Em có đồng ý với ý kiến của bố bạn Hoa hay không? Tại sao?

Trả lời:

Em không đồng ý với ý kiến của bố bạn Hoa. Bởi vì trong việc học tập cũng như bất cứ việc gì khác, mọi hành vi, suy nghĩ phân biệt đối xử giữa con cái trong gia đình đều là không đúng. Cả con trai và con gái đều có cơ hội học tập như nhau.