BÀI 7: VAI TRÒ CỦA TÀI NGUYÊN KHÍ HẬU VÀ TÀI NGUYÊN NƯỚC ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA NƯỚC TA

(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Quan sát Atlat Địa lí Việt Nam – trang 10 và kể tên những cửa sông mà sông Mê Công đổ ra Biển Đông.

Trả lời:

Những cửa sông mà sông Mê Công đổ ra Biển Đông là: cửa Tiểu, cửa Đại, cửa Ba Lai, cửa Hàm Luông, cửa Cổ Chiên, cửa Cung Hầu, cửa Bát Xắc, cửa Tranh Đề.

Câu 2: Kể tên các hồ thủy điện lớn của nước ta mà em biết. 

Trả lời:

Những hồ thủy điện lớn của nước ta: hồ thủy điện Hòa Bình, hồ thủy điện Thác Bà, hồ thủy điện Trị An, hồ thủy điện Bản Vẽ, hồ thủy điện Sông Tranh, hồ thủy điện Đồng Nai,…

Câu 3: Kể tên những bãi biển ở khu vực miền Trung nước ta.

Trả lời:

Những bãi biển đẹp ở khu vực miền Trung nước ta là: Sầm Sơn, Cửa Lò, Thiên Cầm, Quảng Bình, Mỹ Khê, Lăng Cô, Cù Lao Chàm,…

Câu 4: Liệt kê những địa điểm du lịch có khí hậu mát mẻ quanh năm mà em biết.

Trả lời:

Những địa điểm du lịch có khí hậu mát mẻ quanh là: Sa Pa, Tam Đảo, Đà Lạt.

Câu 5: Kể tên những chợ nổi nổi tiếng ở khu vực miền Tây mà em biết.

Trả lời:

Những chợ nổi nổi tiếng ở khu vực miền Tây là: Chợ nổi Cái Răng (Cần Thơ), chợ nổi Cái Bè (Tiền Giang), chợ nổi Long Xuyên (An Giang),…

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Nêu những ảnh hưởng của khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp.

Trả lời:

* Thuận lợi:

- Tính chất nhiệt đới → nông nghiệp nhiệt đới có nhiều sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao.

- Khí hậu nhiệt đới ẩm → phát triển cây trồng, vật nuôi nhiệt đới.

- Sản xuất nông nghiệp tiến hành quanh năm, tăng vụ, tăng năng suất.

- Sự phân hóa khí hậu → sự khác biệt mùa vụ giữa các vùng và sự đa dạng sản phẩm nông nghiệp trên cả nước.

- Phát triển các cây trồng, vật nuôi cận nhiệt đới và ôn đới.

* Khó khăn:

- Nhiều thiên tai như bão, lũ, hạn hán, sương muối, rét đậm, rét hại,… làm thiệt hại sản xuất nông nghiệp.

- Môi trường nóng ẩm → sâu bệnh phát triển gây ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng nông sản.

Câu 2: Khí hậu có thuận lợi và khó khăn gì đối với hoạt động phát triển du lịch ở nước ta.

Trả lời:

* Thuận lợi:

- Có nhiều yếu tố thuận lợi để phát triển du lịch.

- Điều kiện khí hậu có ảnh hưởng đến các loại hình du lịch như: du lịch biển, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch khám phá.

- Ở đồi núi, du lịch nghỉ dưỡng, tham quan, khám phá phát triển do sự phân hóa khí hậu theo đai cao.

- Các vùng núi cao có khí hậu mát mẻ quanh năm, không khí trong lành là cơ sở để tạo nên các điểm du lịch: Sa Pa, Bà Nà, Tam Đảo, Đà Lạt,…

- Sự phân hóa của khí hậu ảnh hưởng đến mùa vụ du lịch của hai miền.

* Khó khăn: Các hiện tượng thời tiết như mưa lớn, bão,… là trở ngại đối với các hoạt động du lịch ngoài trời.

Câu 3: Việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở một lưu vực sông có tầm quan trọng như thế nào?

Trả lời: 

* Thế mạnh:

- Nguồn nước sông được sử dụng vào nhiều mục đích: giao thông, du lịch, sinh hoạt, tưới tiêu, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản,…

- Việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước có vai trò quan trọng đối với sản xuất và sinh hoạt của người dân.

- Sử dụng tổng hợp tài nguyên nước sông mang lại hiệu quả kinh tế cao, đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của các ngành kinh tế; đồng thời góp phần phòng chống thiên tai (bão, lũ).

* Hạn chế: Sử dụng chưa hợp lí nguồn nước dẫn đến lãng phí và ô nhiễm nguồn nước.

Câu 4: Khí hậu ở hai mùa có ảnh hưởng như thế nào đến sản xuất nông nghiệp?

Trả lời: 

* Miền Bắc:

- Khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh.

- Các vùng núi cao mát mẻ quanh năm.

→ Ảnh hưởng: thuận lợi phát triển:

+ Các sản phẩm nông nghiệp cận nhiệt và ôn đới như: chè, rau ưa lạnh (su su, su hào, bắp cải, súp lơ,…)

+ Các cây ăn quả cận nhiệt đới: lê, mận, hồng,…

+ Cá nước lạnh: cá hồi, cá tầm.

* Miền Nam:

- Nóng quanh năm với hai mùa: mùa mưa và mùa khô.

→ Ảnh hưởng: thuận lợi phát triển:

+ Cây lương thực như lúa.

+ Cây công nghiệp: cà phê, cao su.

+ Cây ăn quả nhiệt đới: chôm chôm, sầu riêng,…

Câu 5: Nêu thực trạng và biện pháp của việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước ở lưu vực sông Hồng và sông Mê Công.

Trả lời: 

* Ở lưu vực sông Hồng:

- Thực trạng: Các hồ chứa nước được xây dựng với nhiều mục đích: phát triển thủy điện, giao thông đường thủy, du lịch, cung cấp nước cho sản xuất và sinh hoạt.

→ Ảnh hưởng: góp phần quan trọng vào việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước và bảo vệ tài nguyên nước trước nguy cơ suy giảm về chất lượng và số lượng.

* Ở lưu vực sông Cửu Long:

- Thực trạng:

+ Thiếu nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt vào mùa khô.

+ Tình trạng xâm nhập mặn, hạn hán diễn ra trầm trọng.

- Biện pháp: Đẩy mạnh việc sử dụng tổng hợp tài nguyên nước thông qua biện pháp cải tạo, mở rộng hệ thống kênh rạch vừa góp phần đả bảo nước cho sinh hoạt và sản xuất, vừa phòng chống thiên tai.

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Tại sao mùa hè ở nước ta vẫn phát triển được các sản phẩm công nghiệp cận nhiệt và ôn đới?

Trả lời: 

- Trong mùa hè ở nước ta vẫn phát triển được các sản phẩm nông nghiệp cận nhiệt đới và ôn đới, vì: khí hậu có sự phân hoá theo độ cao nên trên những vùng núi cao của nước ta sẽ hình thành các vành đai cận nhiệt và ôn đới ngay cả trong mùa hè. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển các nông sản có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới.

- Ví dụ: các sản phẩm nông nghiệp cận nhiệt đới và ôn đới như bắp cải, su su, súp lơ, cà chua,... ở Đà Lạt, Sa Pa, Tam Đảo,...

Câu 2: Giải thích ảnh hưởng của khí hậu khiến vùng Đông Nam Bộ trở thành vùng sản xuất cây công nghiệp lớn nhất cả nước?

- Khí hậu nóng ẩm quanh năm, nguồn nhiệt ẩm dồi dào.

- Nguồn nước: hệ thống sông Đồng Nai và nguồn nước ngầm cung cấp nước cho các vùng chuyên canh cây công nghiệp.

Câu 3: Nêu nguyên nhân khiến hoạt động du lịch ở các vùng núi cao phát triển quanh năm.

Trả lời: Hoạt động du lịch ở các vùng núi cao phát triển quanh năm vì:

- Đây là kh vực có thiên nhiên độc đáo, phong cảnh đẹp, hùng vĩ.

- Bầu không khí trong lành.

- Khí hậu mát mẻ quanh năm, nhiều nơi còn có tuyết trắng như Sa Pa (Lào Cai)

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Chứng minh khí hậu nhiệt đới gió mùa đã ảnh hưởng sâu sắc đến sản xuất nông nghiệp ở nước ta?

Trả lời: 

- Tính chất nhiệt đới: 

+ Nhiệt độ không khí trung bình năm: lớn hơn 20oC và tăng dần từ bắc vào nam.

+ Số giờ nắng đạt từ 1 400 – 3 000 giờ/năm, cán cân bức xạ từ 70 – 100 kcal/cm2/năm.

→ Ảnh hưởng: tạo nên một nền nông nghiệp nhiệt đới có nhiều sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao.

- Tính chất nhiệt đới, ẩm: với lượng nhiệt, ẩm dồi dào.

→ Ảnh hưởng: sản xuất nông nghiệp tiến hành quanh năm, tăng vụ, tăng năng suất.

- Tính chất gió mùa: miền Bắc có mùa đông lạnh, miền nam có hai mùa mưa và khô:

→ Ảnh hưởng: 

+ Miền Bắc: phát triển các sản phẩm nông nghiệp cận nhiệt và ôn đới.

+ Miền Nam: phát triển cây lương thực, cây công nghiệp, cây ăn quả nhiệt đới.

Câu 2. Chứng minh sự phân hóa đa dạng của khí hậu đã ảnh hưởng đến mùa vụ du lịch của hai miền.

Trả lời: Sự phân hóa đa dạng của khí hậu ảnh hưởng đến mùa vụ du lịch của hai miền:

- Miền Bắc: có mùa đông lạnh nên các hoạt động du lịch biển hầu như chỉ diễn ra vào mùa hạ như ở Sầm Sơn, Cửa Lò, Lăng Cô,…

- Miền Nam: khí hậu nóng quanh năm với mùa mưa và mùa khô nên các hoạt động du lịch có thể diễn ra quanh năm: Nha Trang, Mũi Né, Phú Quốc,…