Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 cánh diều Bài 15: Việt Nam từ năm 1975 đến năm 1991

CHƯƠNG 4: VIỆT NAM TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

BÀI 15: VIỆT NAM TỪ NĂM 1975 ĐẾN NĂM 1991

(19 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (9 CÂU)

Câu 1: Công cuộc Đổi mới ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay đã để lại những bài học kinh nghiệm gì?

Trả lời:

- Kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

- Đổi mới toàn diện, đồng bộ, có bước đi, hình thức và cách làm phù hợp.

- Đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của nhân dân.

- Kết hợp sức mạnh nội lực và sức mạnh ngoại lực, sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong điều kiện mới nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp để phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Câu 2: Trình bày khái quát diễn biến chính cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam.

Trả lời:

- Hoàn cảnh: Sau khi lên nắm quyền (4-1975), chính quyền Pôn Pốt đã phát động chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam của Việt Nam.

+ Từ tháng 5-1975, quân Pôn Pốt gây ra nhiều vụ hành quân khiêu khích, xâm phạm lãnh thổ của Việt Nam như: đánh chiếm đảo Phú Quốc, đảo Thổ Chu và xâm nhập nhiều vùng biên giới trên đất liền Việt Nam.

+ Ngày 30-4-1977, quân Pôn Pốt mở cuộc tấn công dọc tuyến biên giới tỉnh An Giang.

- Diễn biến chính: cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam diễn ra qua hai giai đoạn:

+ Giai đoạn 1 (từ ngày 30-4-1977 đến ngày 5-1-1978):

▪ Quân Pôn Pốt tấn công dọc tuyến biên giới, tàn sát dân thường...

▪ Cùng với việc tổ chức lực lượng vũ trang đánh lui quân địch, Đảng và Nhà nước Việt Nam nỗ lực hoạt động ngoại giao nhằm tìm kiếm giải pháp hoà bình.

+ Giai đoạn 2 (từ ngày 6-I-1978 đến ngày 7-1 -1979):

▪ Quân Pôn Pốt tiến hành xâm lược trên toàn tuyến biên giới Tây Nam. Ngày 22-12-1978, quân Pôn Pốt huy động 19 sư đoàn bộ binh cùng nhiều đơn vị pháo binh, xe tăng tấn công quy mô lớn vào Tây Ninh. Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, quân dân Việt Nam mở cuộc tổng phản công, làm tan rã đại bộ phận quân chủ lực đối phương.

▪ Theo yêu cầu của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Cam-pu-chia, quân tình nguyện Việt Nam cùng quân dân Cam-pu-chia đánh đổ chính quyền Pôn Pốt. Ngày 7-1-1979, Thủ đô Phnôm Pênh (Cam-pu-chia) được hoàn toàn giải phóng.

Câu 3: Trình bày những nét khái quát về bối cảnh lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975.

Trả lời:

- Thế giới:

+ Xu thế hoà hoãn Đông - Tây tiếp tục diễn ra, nhưng tình trạng bất ổn, xung đột vẫn diễn ra nhiều nơi trên thế giới.

+ Quan hệ giữa các nước lớn ẩn chứa nhiều yếu tố phức tạp.

- Trong nước:

+ Đất nước thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội.

+ Tình hình kinh tế - xã hội gặp rất nhiều khó khăn.

+ Bị Mỹ bao vây, cấm vận.

+ Quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc và Cam-pu-chia có nhiều dấu hiệu bất ổn.

Câu 4: Nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sau tháng 4-1975 đến nay.

Trả lời:

Câu 5: Hãy trình bày tình hình chính trị, kinh tế và xã hội của Việt Nam trong những năm 1976-1985.

Trả lời:

Câu 6: Trình bày khái quát diễn biến chính cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới phía Bắc.

Trả lời:

Câu 7: Việt Nam đã có những hoạt động gì nhằm đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo?

Trả lời:

Câu 8: Trình bày cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc ở vùng biên giới Tây Nam, vùng biên giới phía Bắc trong những năm 1975-1979.

Trả lời:

Câu 9: Nêu những bài học cơ bản của các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (4 CÂU)

Câu 1: Vì sao cần phải hoàn thành thống nhất đất nước về mặt Nhà nước?

Trả lời:

- Sau Đại thắng Xuân 1975, Việt Nam đã được thống nhất về lãnh thổ, song ở mỗi miền Nam-Bắc lại tồn tại những hình thức tổ chức Nhà nước khác nhau, đó là:

+ Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (ở miền Bắc)

+ Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (ở miền Nam)

- Nguyện vọng của nhân dân cả nước: mong muốn có một Nhà nước thống nhất.

- Cần tạo nên sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc để thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa

- Tình hình an ninh, quốc phòng của đất nước ở biên giới Tây Nam và phía Bắc còn nhiều phức tạp.

=> Do đó, Việt Nam cần phải hoàn thành thống nhất đất nước về mặt Nhà nước.

Câu 2: Theo em, chiến thắng 30/4/1975 có vai trò gì đối với quá trình bảo vệ Tổ quốc sau này?

Trả lời:

Chiến thắng 30/4/1975 đã có tác động to lớn đến quá trình bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước sau này:

- Cuộc chiến tranh kéo dài hàng thập kỷ đã khép lại, mang lại hòa bình cho cả nước và giúp thống nhất toàn diện hai miền Nam - Bắc.

- Chiến thắng này trở thành biểu tượng cho sức mạnh và ý chí của dân tộc Việt Nam, khơi dậy lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết trong toàn dân.

- Sau chiến tranh, đất nước tập trung vào xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội. Chiến thắng đã tạo ra môi trường ổn định để phát triển.

- Từ bài học của cuộc kháng chiến, Việt Nam tiếp tục duy trì chiến lược quốc phòng toàn dân, kết hợp chặt chẽ giữa quân đội và nhân dân trong việc bảo vệ Tổ quốc.

Chiến thắng 30/4 không chỉ là dấu ấn lịch sử quan trọng mà còn là nền tảng vững chắc để Việt Nam xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong các giai đoạn tiếp theo.

Câu 3: Những khó khăn và thách thức mà Việt Nam gặp phải trong giai đoạn đầu của quá trình Đổi mới là gì?

Trả lời:

Câu 4: Giải thích vì sao Đảng Cộng sản Việt Nam quyết định tiến hành công cuộc Đổi mới toàn diện đất nước?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Đánh giá những thành tựu và hạn chế trong việc thực hiện đường lối đổi mới của Việt Nam.

Trả lời:

- Trong những năm 1986 – 1991, công cuộc đổi mới đất nước ở Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu tích cực; giúp đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng, tạo tiền đề để Việt Nam tiến vững chắc lên chủ nghĩa xã hội.

- Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới, Việt Nam cũng còn một số hạn chế cần khắc phục, như:

+ Đất nước lúc này chưa ra khỏi khủng hoảng về kinh tế-xã hội.

+ Nền kinh tế phát triển vẫn mất cân đối, chỉ số lạm phát còn ở mức cao.

+ Nhiều vấn đề xã hội chưa được giải quyết như: sự bất hợp lí của chế độ tiền lương có dấu hiệu gia tăng, phân hoá giàu-nghèo giữa các vùng, giữa thành thị và nông thôn...

Câu 2: Làm thế nào để Việt Nam phát huy vai trò của mình trong việc bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực Đông Nam Á?

Trả lời:

Việt Nam có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực Đông Nam Á, và để phát huy vai trò này, cần thực hiện các biện pháp sau:

- Việt Nam tích cực tham gia và đóng góp vào các hoạt động của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đặc biệt là việc thúc đẩy đối thoại, hợp tác an ninh và giải quyết tranh chấp thông qua hòa bình. Việt Nam đã có nhiều sáng kiến nhằm xây dựng lòng tin và củng cố hòa bình trong khu vực.

- Việt Nam duy trì chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, không can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác, đồng thời sẵn sàng giải quyết các tranh chấp thông qua đàm phán và các biện pháp hòa bình.

- Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác quốc phòng với nhiều nước lớn trong khu vực và trên thế giới, nhằm xây dựng một môi trường an ninh khu vực ổn định, từ đó góp phần ngăn ngừa xung đột và duy trì hòa bình.

- Việt Nam đã và đang cử lực lượng tham gia các sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, qua đó nâng cao vị thế và uy tín của mình trên trường quốc tế, góp phần vào việc bảo vệ hòa bình và ổn định toàn cầu.

Nhờ những nỗ lực này, Việt Nam ngày càng được đánh giá cao trong vai trò là một nhân tố quan trọng đóng góp vào hòa bình và ổn định khu vực.

Câu 3: Vận dụng kiến thức đã học, hãy phân tích giá trị thực tiễn của những bài học lịch sử từ các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc từ năm 1945 đến nay. Chiến thắng trong các cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 CÂU)

Câu 1: Phân tích tầm quan trọng của chính sách đối ngoại trong quá trình Đổi mới của Việt Nam. Làm thế nào Việt Nam có thể vận dụng các bài học từ quá khứ để phát huy vai trò trên trường quốc tế trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc hiện nay?

Trả lời:

Công cuộc Đổi mới đã mở ra một thời kỳ mới trong chính sách đối ngoại của Việt Nam, với phương châm "làm bạn với tất cả các nước". Các chính sách đối ngoại quan trọng bao gồm:

- Mở rộng quan hệ ngoại giao: Từ năm 1986, Việt Nam đã bình thường hóa quan hệ với nhiều nước, gia nhập ASEAN (1995), WTO (2007), và tham gia các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, RCEP.

- Tăng cường hợp tác kinh tế và an ninh: Việt Nam đẩy mạnh hợp tác với các cường quốc, song vẫn giữ vững độc lập và chủ quyền quốc gia.

Bài học vận dụng hiện nay:

- Trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc, Việt Nam cần duy trì chính sách đối ngoại cân bằng, khôn khéo, không đứng về phe nào nhưng phải bảo vệ lợi ích quốc gia.

- Phát huy vai trò tích cực trong ASEAN và các tổ chức quốc tế để bảo vệ chủ quyền Biển Đông và tham gia vào các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh mạng.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------