Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 chân trời Bài 1: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ

BÀI 1: NHỮNG SẮC ĐIỆU THI CA (THƠ CỔ ĐIỂN VÀ LÃNG MẠN) 

VIẾT: VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ HAI TÁC PHẨM THƠ
(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Tác phẩm thơ là gì? 

Trả lời:

Tác phẩm thơ là một loại hình nghệ thuật đặc biệt, sử dụng ngôn từ có nhịp điệu, vần điệu, hình ảnh và cảm xúc để thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc, quan điểm của tác giả hoặc phản ánh một hiện thực, một sự kiện hay một triết lý về đời sống. Thơ thường mang tính biểu cảm cao, không chỉ phản ánh thực tại mà còn chứa đựng những cảm xúc sâu sắc, đôi khi mang tính ẩn dụ và tượng trưng.

Câu 2: Nêu tên hai tác phẩm thơ mà em đã đọc và cho biết tác giả của chúng?

Trả lời:

- Tác phẩm: Tiếng thu - Tác giả: Lưu Trọng Lư

- Tác phẩm: Tràng giang - Tác giả: Huy Cận

Câu 3: Các yếu tố nào cần có trong một bài nghị luận so sánh hai tác phẩm thơ?

Trả lời:

Câu 4: Tại sao việc so sánh hai tác phẩm thơ lại quan trọng trong việc phân tích văn học?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Vì sao có sự khác biệt giữa hai tác phẩm thơ về phong cách sáng tác?

Trả lời:

Sự khác biệt về phong cách sáng tác có thể được giải thích qua yếu tố thời đại, trường phái văn học, hoặc trải nghiệm cá nhân của tác giả. Phân tích các yếu tố này giúp hiểu rõ hơn về nguồn gốc của sự khác biệt trong cách thức sáng tạo của hai tác phẩm, như giữa phong cách cổ điển và lãng mạn.

Câu 2: Giải thích sự khác biệt giữa so sánh và đánh giá trong một bài nghị luận?

Trả lời:

So sánh là quá trình đối chiếu hai hoặc nhiều tác phẩm, nhân vật, hoặc yếu tố khác nhau để tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa chúng. Mục tiêu của so sánh là làm nổi bật những khía cạnh cụ thể của từng tác phẩm hoặc yếu tố được so sánh.

Đánh giá, ngược lại, là việc đưa ra nhận xét, ý kiến cá nhân về giá trị, chất lượng hoặc ý nghĩa của tác phẩm. Đánh giá thường dựa trên các tiêu chí cụ thể và có thể bao gồm cảm nhận chủ quan của người viết về tác phẩm.

Câu 3: Tại sao cần phải có phần mở bài và kết bài trong một bài nghị luận?

Trả lời:

Câu 4: Phân tích vai trò của ngôn ngữ và phong cách viết trong việc thể hiện ý kiến cá nhân trong bài nghị luận?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Làm thế nào để xác định được điểm tương đồng và khác biệt trong nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm thơ?

Trả lời:

Để xác định điểm tương đồng và khác biệt trong nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm thơ, cần phân tích sâu sắc các yếu tố như chủ đề, thông điệp, cảm xúc, hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật. Nội dung của mỗi bài thơ có thể thể hiện sự đồng điệu trong cảm xúc hoặc đối lập trong tư tưởng, nhưng cách sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh sẽ thể hiện sự khác biệt rõ rệt. Đánh giá này cần phải căn cứ vào cảm nhận của người đọc về tâm trạng của các nhân vật trong thơ, sự cách tân trong lối viết, cũng như sự tương tác giữa các yếu tố truyền thống và hiện đại trong nghệ thuật thể hiện.

Câu 2: Làm thế nào để đánh giá sự sáng tạo của tác giả khi sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong thơ?

Trả lời:

Câu 3: Có phải tất cả những khác biệt giữa hai tác phẩm đều bắt nguồn từ phong cách sáng tác của mỗi tác giả hay có yếu tố nào khác ảnh hưởng đến sự khác biệt này?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Viết một bài văn ngắn so sánh bức tranh mùa thu trong hai tác phẩm thơ mà em biết?

Trả lời:

Văn học từ xưa đến nay luôn viết về con người. Dù mô tả thiên nhiên như mây, suối, hay cảnh vật, mục đích vẫn là phản ánh cảm xúc con người. Cảnh vật trong thơ luôn gắn liền với tâm trạng, người buồn thì cảnh buồn, người vui thì cảnh vui. Qua hai bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu và Đất nước của Nguyễn Đình Thi, ta thấy rõ điều này.

Mùa thu là nguồn cảm hứng bất tận của thi nhân qua các thời kỳ, từ Huy-gô, Rim-bô đến Nguyễn Khuyến, Tản Đà... Nhưng mỗi tác giả lại thể hiện mùa thu theo cách riêng, phản ánh cảm xúc và tâm trạng khác nhau của con người trong mỗi thời đại. Cảnh thu không bao giờ cũ, bởi lòng người luôn thay đổi, làm cho mùa thu trong mỗi bài thơ đều mang sắc thái riêng biệt.

Bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu thể hiện một nỗi buồn man mác, nỗi buồn của "thơ mới", của một thế hệ trí thức tiểu tư sản đầy khát khao nhưng cũng đầy u uất. Xuân Diệu cảm nhận mùa thu với tâm trạng buồn bã, cô đơn, nhưng vẫn có vẻ đẹp tươi mới, trẻ trung, như một niềm vui thoáng qua trong nỗi buồn. Cảnh thu được mô tả qua hình ảnh làn gió lạnh, lá rụng, cành cây khô gầy, tạo nên một không gian lạnh lẽo nhưng vẫn mang trong mình một sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ và tình yêu.

Ngược lại, trong Đất nước của Nguyễn Đình Thi, mùa thu mang đến niềm vui và tự hào. Mùa thu ở đây không chỉ là mùa thu của thiên nhiên, mà là mùa thu của đất nước độc lập, tự do. Cảnh thu Hà Nội và chiến khu Việt Bắc đều hiện lên với vẻ đẹp trong sáng, tươi mới, tràn đầy sức sống. Nguyễn Đình Thi thể hiện cảm hứng từ lòng yêu nước và tự hào dân tộc, không còn nỗi buồn chia ly, mà là niềm vui chiến thắng, niềm vui của sự tự do và hòa bình.

Như vậy, dù cùng viết về mùa thu, Xuân Diệu và Nguyễn Đình Thi đã thể hiện hai khía cạnh khác nhau của mùa thu, phản ánh cảm xúc và tâm trạng của con người trong hai giai đoạn lịch sử khác biệt.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------