Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 chân trời Bài 3: Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

BÀI 3: SÔNG NÚI LINH THIÊNG

VĂN BẢN 1: CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN

(14 câu)

1. NHẬN BIẾT (4 câu)

Câu 1: Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Dữ và văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên? 

Trả lời:

Tên: Nguyễn Dữ. Năm sinh – năm mất: Chưa rõ. Quê quán: Hải Dương. Ông sống vào nửa đầu thế kỉ XVI từng là học trò của Tuyết Giang Phu Tử Nguyễn Bỉnh Khiêm. Thời kì này chế độ nhà Hậu Lê đã lâm vào khủng hoảng các tập đoàn phong kiến tranh giành quyền lực, loạn lạc triền miên.

Truyền kì mạn lục là tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Dữ viết bằng chữ Hán được đánh giá là “Thiên cổ kì bút”. Truyện Kì mạn lục ra đời nửa đầu thế kỉ XVI bao gồm có 20 câu chuyện. Là tiếng nói phê phán hiện thực. Cảm thông bênh vực những con người nhỏ bé với số phận bi thảm, đặc biệt là người phụ nữ với khát vọng hạnh phúc lứa đôi....

Câu 2: Em hãy xác định bố cục của văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

Trả lời: 

- Bố cục: Gồm có 4 phần:

Phần 1: Từ đầu đến không cần gì cả: Giới thiệu hành động nhân vật Ngô Tử Văn và hành động dũng cảm đốt đền.

Phần 2: Tiếp theo đến khó lòng thoát nạn: Cuộc “gặp” giữa Tử Văn và tên tướng giặc họ Thôi và Thổ Công.

Phần 3: Tiếp theo đến sai lính đưa Tử Văn về: Hành động cứng cỏi, kiên quyết đấu tranh vạch mặt gian tà của Tử Văn đã chiến thắng cái xấu, cái ác.

Phần 4: Còn lại: Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên và lời bình của tác giả.

- Chủ đề tác phẩm: Đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân qua hình tượng Ngô Tử Văn. Một trí thức yêu chính nghĩa, dũng cảm, cương trực. Truyện thể hiện khát vọng công lí, niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng.

Câu 3: Em hãy xác định chủ đề của văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

Trả lời:

Câu 4: Em hãy tóm tắt văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1:Điểm nhìn của truyện là ai? Em có nhận xét gì về chức năng của người kể chuyện trong phần chính văn và người bình luận ở cuối truyện? 

Trả lời:

+ Điểm nhìn của người thứ 3 tức là hoàn toàn khách quan. 

+ Lời bình cuối truyện: Mang tính khách quan thể hiện suy nghĩ cũng như quan điểm của người viết trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm.

+ Lời bình cuối bài góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm. Thông qua hình tượng Ngô Tử Văn - một trí thức yêu chính nghĩa, dũng cảm, cương trực. Tác giả thể hiện khát vọng công lí, niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng.

Câu 2: Em hãy phân tích mối quan hệ tương quan giữa nhân vật Tử Văn với các nhân vật khác? Qua tương quan này em thấy Tử Văn hiện lên với phẩm chất gì?

Trả lời:

+ Tên tướng giặc: 

Tử Văn: Mặc kệ, ngồi ngất ngưởng tự nhiên -> Điềm nhiên không sợ hãi nao núng trước lời đe dọa của hung thần.

+ Thổ công

Ngô Tử Văn: Kinh ngạc. Căn vặn Thổ Công xem “Hắn có thực sự là tên hung thần, có thể gieo vạ cho tôi không?” -> Thể hiện rõ sự tàn ác ngông cuồng của tên tướng giặc. Đồng thời thể hiện rõ phong độ của kẻ sĩ chỉ sẵn lòng “hạ” cái tôi trước người thiện không biết cúi đầu trước kẻ ác.

Câu 3: Việc Ngô Tử Văn trở thành Phán sự đền Tản Viên nhằm thể hiện điều gì?

Trả lời:

Câu 4: Qua lời giới thiệu về Tử Văn và nguyên nhân đốt đền của chàng, em hiểu gì về tính cách của Ngô Tử Văn?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Nêu nhận xét của em về mối quan hệ giữa phần chính văn và lời bình ở cuối truyện?

Trả lời:

- Lời bình cuối truyện như một cách tổng kết lại ý nghĩa của toàn văn bản ở phần chính văn. Đồng thời thể hiện quan điểm cũng như cách nhìn nhận khách quan nhất của người viết về nhân vật cũng như cuộc đời.

+ Là lời vạch trần bản chất xảo quyệt hung ác của hồn ma tướng giặc họ Thôi, phơi bày hiện thực đầy rẫy bất công thối nát của xã hội đương thời. 

+ Là kẻ sĩ biết đấu tranh đến cùng để chống lại cái xấu cũng như cái ác. Chỉ có đấu tranh dũng cảm mới mang đến phần thắng cho chính nghĩa.

Câu 2: Nhận xét những đặc sắc nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

Trả lời:

Nội dung: Đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, một người trí thức nước Việt. Niềm tin vào công lí, vào chính nghĩa cũng vì thế mà vẫn được thắp lên trong tâm hồn của mỗi con người. 

Nghệ thuật: Sử dụng nhiều chi tiết truyền kì. Xây dựng cốt truyện đầy kịch tính, kết cấu chặt chẽ. Dẫn dắt khéo léo nhiều chi tiết giàu kịch tính. Cách kể chuyện và miêu tả sinh động hấp dẫn.

Câu 3: Tại sao tác giả chọn thần Tản Viên làm người can thiệp trong câu chuyện?

Trả lời:

Câu 4: Thông điệp mà Nguyễn Dữ muốn gửi gắm qua việc phán sự bị trừng phạt là gì?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Câu chuyện có ý nghĩa gì trong việc phê phán xã hội phong kiến và đánh giá vai trò của con người trong việc bảo vệ công lý?

Trả lời:

"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" là một tác phẩm có tính phê phán mạnh mẽ đối với xã hội phong kiến, khi mà quyền lực và chức tước có thể bị lợi dụng để làm hại người khác. Câu chuyện đề cao giá trị của công lý và đạo đức trong công việc của những người làm quan. Qua việc thần Tản Viên can thiệp để trừng phạt phán sự, tác giả muốn khẳng định rằng con người, dù trong xã hội nào, cũng cần phải sống ngay thẳng, công bằng, và không lạm dụng quyền lực để làm điều sai trái.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------