Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 kết nối Bài 8: Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục

BÀI 8: DỮ LIỆU TRONG VĂN BẢN THÔNG TIN

VĂN BẢN 2: GIÁO DỤC KHAI PHÓNG Ở VIỆT NAM NHÌN TỪ ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC

I. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Đông Kinh Nghĩa Thục được thành lập vào năm nào và ở đâu?

Trả lời: 

Đông Kinh Nghĩa Thục được thành lập vào năm 1907 tại Hà Nội.

Câu 2:Điểm nổi bật trong tôn chỉ giáo dục của Đông Kinh Nghĩa Thục là gì?

Trả lời:

Đông Kinh Nghĩa Thục chú trọng vào giáo dục khai phóng, từ bỏ lối học từ chương, thay vào đó khuyến khích thực học, tư duy phản biện, sáng tạo khoa học, và ứng dụng tri thức vào thực tế.

Câu 3: Những ngôn ngữ nào được giảng dạy tại Đông Kinh Nghĩa Thục?

Trả lời: 

Câu 4: Vì sao Đông Kinh Nghĩa Thục bị chính quyền thực dân Pháp đóng cửa?

Trả lời:

Câu 5: Giới thiệu về tác giả Nguyễn Nam

Trả lời:

II. THÔNG HIỂU (3 câu)

Câu 1: Vì sao Đông Kinh Nghĩa Thục được xem là một cột mốc quan trọng trong lịch sử giáo dục Việt Nam?

Trả lời:

Đông Kinh Nghĩa Thục đánh dấu bước ngoặt trong giáo dục Việt Nam khi từ bỏ lối học từ chương giáo điều, chuyển sang thực học, giáo dục khai phóng, và hướng tới mục tiêu độc lập dân tộc, giúp nâng cao dân trí và chuẩn bị cho xã hội tiến bộ.

Câu 2: Những yếu tố nào của mô hình giáo dục Nhật Bản đã truyền cảm hứng cho việc thành lập Đông Kinh Nghĩa Thục?

Trả lời:

Mô hình Khánh Ứng Nghĩa Thục (Keio Gijuku) của Nhật Bản, với các cải cách giáo dục trong thời kỳ Minh Trị Duy Tân, đã trở thành nguồn cảm hứng cho Đông Kinh Nghĩa Thục, đặc biệt trong việc khuyến khích thực học, phát triển dân trí và tinh thần dân chủ.

Câu 3: Vai trò của Giám học Nguyễn Quyền trong Đông Kinh Nghĩa Thục được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

Câu 4: Tinh thần khai phóng tại Đông Kinh Nghĩa Thục có ý nghĩa gì đối với người học và xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20?

Trả lời:

III. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Hãy phân tích ý nghĩa của việc Đông Kinh Nghĩa Thục giảng dạy cả quốc văn, Hán văn, và Pháp văn.

Trả lời:

Việc Đông Kinh Nghĩa Thục giảng dạy cả quốc văn, Hán văn, và Pháp văn mang ý nghĩa to lớn, thể hiện tinh thần kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, góp phần định hướng giáo dục khai phóng và toàn diện trong bối cảnh lịch sử đặc biệt của Việt Nam đầu thế kỷ 20.

Trước hết, giảng dạy quốc văn (chữ Quốc ngữ) thể hiện nỗ lực gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Trong thời điểm chữ Hán còn phổ biến và chữ Quốc ngữ mới được sử dụng rộng rãi, Đông Kinh Nghĩa Thục nhận ra rằng việc nâng cao trình độ quốc văn là cách để phổ cập tri thức đến mọi tầng lớp nhân dân. Sử dụng quốc văn không chỉ giúp người học dễ dàng tiếp thu kiến thức mới mà còn là phương tiện truyền bá tư tưởng yêu nước, khuyến khích ý thức tự cường và đoàn kết dân tộc.

Giảng dạy Hán văn là một cầu nối để người học hiểu được truyền thống văn hóa, lịch sử lâu đời của đất nước và khu vực. Trong khi quốc văn giúp tạo sự gần gũi với ngôn ngữ dân tộc, thì Hán văn vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc tiếp cận di sản tri thức phong phú của Trung Hoa, vốn có ảnh hưởng sâu sắc đến Việt Nam. Điều này đảm bảo rằng người học không bị cắt đứt khỏi căn rễ văn hóa mà vẫn có thể phát triển theo hướng hiện đại.

Việc đưa Pháp văn vào chương trình giảng dạy phản ánh tầm nhìn tiến bộ và tinh thần khai phóng của nhà trường. Trong bối cảnh Việt Nam thuộc địa, Pháp văn là ngôn ngữ chính để tiếp cận các tri thức khoa học, văn hóa và công nghệ hiện đại của phương Tây. Việc học Pháp văn không chỉ giúp người học hòa nhập với thế giới mà còn mở ra cơ hội để tiếp thu tư tưởng mới về dân chủ, độc lập và tiến bộ, từ đó làm giàu thêm kho tàng tri thức của dân tộc.

Sự kết hợp giảng dạy ba ngôn ngữ quốc văn, Hán văn, và Pháp văn thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đông Kinh Nghĩa Thục trong việc xây dựng một nền giáo dục toàn diện, cân bằng giữa bảo tồn truyền thống và tiếp thu cái mới. Đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong lịch sử giáo dục Việt Nam mà còn là tấm gương về sự kết hợp hài hòa giữa bản sắc dân tộc và xu hướng hội nhập quốc tế, vẫn còn nguyên giá trị trong giáo dục ngày nay.

Câu 2: Nếu Đông Kinh Nghĩa Thục tồn tại lâu dài, theo em, nó sẽ có tác động như thế nào đến xã hội Việt Nam?

Trả lời:

Nếu Đông Kinh Nghĩa Thục tồn tại lâu dài, nó sẽ có những tác động sâu sắc đến xã hội Việt Nam, đặc biệt trong việc nâng cao dân trí và ý thức độc lập dân tộc. Nhà trường với mô hình giáo dục khai phóng, chú trọng thực học và tư duy phản biện, sẽ đào tạo ra một tầng lớp trí thức có năng lực sáng tạo, lòng yêu nước, và khát vọng cải cách xã hội. Điều này không chỉ phá bỏ lối học từ chương, giáo điều mà còn thúc đẩy quá trình hiện đại hóa đất nước, giúp xã hội chuyển mình mạnh mẽ trên nền tảng văn hóa dân tộc. Đồng thời, việc giảng dạy cả quốc văn, Hán văn, và Pháp văn sẽ mở rộng giao lưu quốc tế, giúp người học tiếp cận tri thức toàn cầu mà không mất đi bản sắc dân tộc. Nếu được nhân rộng, Đông Kinh Nghĩa Thục sẽ trở thành động lực cải cách toàn diện, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao và nền tảng vững chắc để xây dựng một Việt Nam độc lập, hiện đại và phát triển.

Câu 3: Vì sao chính quyền thực dân lại xem Đông Kinh Nghĩa Thục là “hội kín” và cấm đoán các nghiên cứu về trường học này?

Trả lời:

Câu 4: Hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận của em về tinh thần giáo dục của Đông Kinh Nghĩa Thục.

Trả lời:

IV. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Hãy phân tích bài học mà Đông Kinh Nghĩa Thục để lại cho nền giáo dục hiện đại.

Trả lời:

Đông Kinh Nghĩa Thục để lại nhiều bài học quý giá cho nền giáo dục hiện đại, đặc biệt là tinh thần đổi mới, khai phóng và thực học. Trước hết, nhà trường đã tiên phong từ bỏ lối học từ chương, giáo điều, thay vào đó tập trung vào tư duy phản biện, sáng tạo và ứng dụng thực tế. Đây là bài học quan trọng để nền giáo dục hiện nay hướng tới việc đào tạo con người toàn diện, không chỉ có kiến thức mà còn có khả năng giải quyết vấn đề và thích nghi với những thách thức mới.

Đông Kinh Nghĩa Thục còn nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong việc nâng cao dân trí và xây dựng ý thức tự cường, độc lập dân tộc. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng giáo dục không chỉ nhằm trang bị tri thức mà còn phải nuôi dưỡng tinh thần trách nhiệm, tình yêu đất nước và khát vọng cống hiến cho xã hội.

Hơn nữa, việc giảng dạy cả quốc văn, Hán văn và Pháp văn của nhà trường cho thấy sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Đây là bài học về sự linh hoạt và hòa nhập, giúp thế hệ trẻ vừa gắn bó với văn hóa dân tộc, vừa mở rộng tầm nhìn để hội nhập quốc tế.

Tinh thần khai phóng của Đông Kinh Nghĩa Thục khuyến khích tự do học thuật, thực học và phản biện, nhấn mạnh rằng người học cần được tạo cơ hội để kiểm nghiệm những điều đã học trong thực tế. Điều này rất phù hợp với xu hướng giáo dục hiện đại, nơi học sinh cần được phát triển cả kiến thức, kỹ năng và năng lực sáng tạo. Nhìn chung, Đông Kinh Nghĩa Thục không chỉ là biểu tượng của tinh thần yêu nước và đổi mới, mà còn là nguồn cảm hứng để xây dựng một nền giáo dục tiên tiến, bền vững trong hiện tại và tương lai.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------