Đáp án Kinh tế pháp luật 11 chân trời sáng tạo Bài 16: Quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc (P2)

3. Đánh giá một số hành vi thường gặp và thực hiện các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc

Câu hỏi: Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

        Trường hợp 1

       Khi sử dụng mạng xã hội, A và B (học sinh lớp 11) nhận được lời mời tham gia nhóm có đăng tải những thông tin không đúng sự thật, gây nguy hại cho an ninh quốc gia. A không tham gia vì đây là hành vi vi phạm pháp luật và đã trình báo cơ quan Công an về nhóm này. Vì tò mò muốn tìm hiểu nội dung mà nhóm này đăng tải nên B đã tham gia và bình luận, tỏ thái độ đồng tình với những bài đăng trên nhóm.

          Trường hợp 2

         Trường Trung học phổ thông M hưởng ứng chương trình "Góp đá xây Trường Sa" nhằm góp phần xây dựng biển đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc. Bạn A tích cực tham gia, đồng thời vận động các bạn cùng lớp và người thân đóng góp cho chương trình.

- Hãy nhận xét về hành vi của nhân vật trong các trường hợp trên.

- Em hãy nêu một số việc làm phù hợp với quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc mà em biết.

Trả lời:

- Hành vi của nhân vật A trong trường hợp thứ nhất rất đúng và có trách nhiệm. Vì nhận thấy những thông tin không chính xác và có thể gây nguy hại đến an ninh quốc gia, A đã không tham gia vào nhóm và trình báo cơ quan công an để ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật và bảo vệ lợi ích của đất nước.

- Trong trường hợp thứ hai, hành vi của nhân vật A cũng rất đúng và có trách nhiệm. Vì nhận thức được tầm quan trọng của Biển Đông và Trường Sa đối với đất nước, A đã tích cực tham gia và vận động bạn bè, người thân đóng góp cho chương trình "Góp đá xây Trường Sa" nhằm góp phần xây dựng và bảo vệ chủ quyền của tổ quốc.

* Một số việc làm phù hợp với quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc mà em biết bao gồm:

- Tham gia các hoạt động tình nguyện trong việc bảo vệ môi trường, chống tham nhũng, đấu tranh vì quyền lợi người tiêu dùng.

- Tuân thủ tất cả các quy định của pháp luật, không phạm tội và báo cáo cơ quan chức năng về bất kỳ hoạt động phạm pháp nào xảy ra.

- Tự cập nhật kiến thức về đất nước, lịch sử và truyền thống của dân tộc, đồng thời phản đối các hành động xâm phạm chủ quyền của Tổ quốc.

- Đóng góp cho các chương trình, hoạt động vì sự phát triển và bảo vệ đất nước.

- Học tập và rèn luyện bản thân để trở thành công dân có ích và đóng góp tích cực cho xã hội.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây? Vì sao?

1. Nghĩa vụ quân sự là bắt buộc đối với mọi người.
2. Trốn tránh nghĩa vụ quân sự chỉ bị xử phạt hành chính.
3. Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất.
4. Xây dựng bảo vệ lãnh thổ biên giới quốc gia chỉ là nhiệm vụ của lực lượng vũ trang.
5. Phòng chống tội phạm không phải là nội dung của quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc.

Trả lời:

Em đồng ý với nhận định c. Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất theo quy định của Hiến pháp năm 2013.

Em không đồng ý với các nhận định:

• Bởi vì nghĩa vụ quân sự chỉ áp dụng với nam giới đủ 18 tuổi trở lên.
• Tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự còn bị xử lý hình sự được quy định tại Điều 332 Bộ Luật Hình sự.
• Xây dựng bảo vệ lãnh thổ và biên giới quốc gia là nhiệm vụ của mọi công dân và của toàn đất nước.
• Bảo vệ lãnh thổ và biên giới quốc gia là nhiệm vụ quan trọng của lực lượng vũ trang, nhưng phòng chống tội phạm cũng là một nhiệm vụ quan trọng trong việc bảo vệ đất nước và bảo vệ sự an toàn của cộng đồng. Đó là nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân.

Câu 2: Em hãy nêu đánh giá về hành vi của nhân vật trong các câu sau:

1. Anh A chia sẻ những thông tin sai sự thật về an ninh trật tự trên mạng xã hội.
2. Anh C tích cực tham gia phong trào ngư dân bám biển, bảo vệ chủ quyền biến đảo.
3. Bạn B không báo cho các cơ quan và người có trách nhiệm khi phát hiện hành vi gây nguy hại đến an ninh quốc gia.
4. Chị D tham gia tuyên truyền, vận động mọi người tham gia phong trào” Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc".

Trả lời:

1. Hành vi của anh A là vi phạm pháp luật vì chia sẻ những thông tin sai sự thật về an ninh trật tự trên mạng xã hội có thể gây rắc rối và ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
   
   b. Hành vi của anh C là tích cực và đáng khen ngợi vì tham gia phong trào ngư dân bám biển và bảo vệ chủ quyền biển đảo là một hành động mang tính quốc gia.
   
   c. Hành vi của bạn B là không đúng vì không báo cáo cho các cơ quan và người có trách nhiệm khi phát hiện hành vi gây nguy hại đến an ninh quốc gia. Điều này có thể gây nguy hại đến sự an toàn của quốc gia.
2. Hành vi của chị D là đáng khen ngợi vì tham gia tuyên truyền, vận động mọi người tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Điều này giúp nâng cao ý thức của người dân về vai trò của mình trong bảo vệ an ninh quốc gia.

Câu 3: Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

1. Tổ dân phố H tổ chức mô hình "Hệ thống camera giám sát đảm bảo an ninh trật tự". Đây là một mô hình hay trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Bà K rất vui khi biết thông tin này và tham gia đóng góp thực hiện vì tình hình an ninh trật tự trên địa bàn sẽ có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, bà T không đóng góp vì gia đình bà đã lắp đặt camera. Không những thế, bà T còn khuyên hàng xóm không tham gia hoạt động này.
2. Nhà ông N nằm cạnh suối biên giới thuộc địa bàn xã X. Trong quá trình tu sửa nhà, ông N đã mạng chất thải, đất đá đổ xuống suối biên giới làm thay đổi dòng chảy, ảnh hưởng đến đường biên giới quốc gia. Sự việc bị phát hiện, ông N bị cơ quan có thẩm quyền phạt vi phạm hành chính 75 triệu đồng và buộc khắc phục hậu quả.

- Cho biết nhận xét của em về hành vi của nhân vật trong các trường hợp trên.

- Nêu hành động cần có khi phát hiện hành vi vị phạm về quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ Tổ quốc.

- Hãy chia sẻ với các bạn một hoạt động thể hiện quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ Tổ quốc mà em đã tham gia.

1. Bạn chỉ đạo phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc - phòng chống tội phạm huyện Y tổng kết phong trào sau ba năm thực hiện. Trong ba năm, toàn huyện đã tổ chức được 100 cuộc tuyên truyền pháp luật cho 42 000 lượt thanh, thiếu niên tham gia xây dựng, biên soạn, phát hành hàng nghìn tranh, ảnh, tờ rơi, tờ dán, tài liệu tuyên truyền về đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội... Thông qua phong trào, người dân đã phát hiện, thông báo cho cơ quan Công an hàng trăm tin báo về tội phạm, tệ nạn xã hội, góp phần giữ gìn an ninh trật tự an toàn xã hội.

- Em hãy đánh giá việc làm của huyện Y trong trường hợp trên.

- Hãy chia sẻ một tấm gương về phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc tại địa phương em sinh sống.

Trả lời:

1. Hành vi của bà T không đóng góp vào mô hình "hệ thống camera giám sát đảm bảo an ninh trật tự" và còn khuyên hàng xóm không tham gia hoạt động này là hành vi thiếu trách nhiệm, không đồng tình với phong trào bảo vệ an ninh tổ quốc.

Hành vi của ông N là không đúng. Việc làm đó gây ô nhiễm môi trường, từ đó gây nên tội phạm môi trường, phá hủy đường biên giới quốc gia. 

1. Khi phát hiện hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ tổ quốc, cần cập nhật thông tin, báo cáo cho cơ quan chức năng để họ kiểm tra và xử lý vi phạm. Nếu vi phạm là do mình gây ra, chúng ta cần tự nhận trách nhiệm và khắc phục hậu quả.
2. Việc huyện Y tổng kết phong trào "toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc - phòng chống tội phạm" sau ba năm thực hiện là một thành tựu đáng khen ngợi. Nhờ phong trào, cộng đồng đã có nhận thức được về an ninh trật tự, phòng chống tội phạm. Qua đó, họ đã góp phần giúp cho địa phương trở nên an toàn hơn.

Một tấm gương về phong trào bảo vệ an ninh tổ quốc tại địa phương em là nhóm thanh thiếu niên tình nguyện đến giúp đỡ những hộ nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật ở địa phương. Họ cùng nhau tập hợp quà tặng, thực hiện các hoạt động giúp đỡ và cùng nhau đưa ra ý tưởng, hướng dẫn an toàn trong cuộc sống để khu vực đó trở nên an toàn hơn.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy thiết kế một sản phẩm tuyên truyền (tờ gấp, báo tường, áp phích,...) có nội dung thể hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ Tổ quốc

Trả lời:

Để thiết kế được một sản phẩm tuyên truyền hiệu quả về quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ tổ quốc, bạn cần cân nhắc một số yếu tố sau:

1. Nội dung thông điệp phải rõ ràng, dễ hiểu và truyền đạt được ý nghĩa của quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ tổ quốc.
2. Hình ảnh, màu sắc và cách bố trí phải hấp dẫn, thu hút mọi đối tượng, kể cả trẻ em, giúp thông điệp được lan tỏa rộng rãi.
3. Chọn đúng loại sản phẩm tuyên truyền phù hợp với đối tượng ví dụ như tờ gấp, báo tường hay áp phích; từ đó tăng khả năng tiếp cận và chủ động lan tỏa thông điệp.
   
   4. Cần chú ý đến chất lượng sản phẩm để nó có thể bền vững và được sử dụng lâu dài.
   
   5. Sử dụng các từ ngữ, cụm từ tiếng Việt chuẩn, lưu ý đến độ tuổi và trình độ văn hóa giáo dục của đối tượng để thông điệp được truyền đạt đầy đủ và hiệu quả.
   
   Một số ý tưởng thiết kế có thể tham khảo cho sản phẩm tuyên truyền này là sử dụng hình ảnh của các anh hùng dân tộc trong lịch sử Việt Nam, kèm theo những câu slogan hoặc thông điệp ngắn gọn về quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ tổ quốc. Hoặc bạn có thể chọn sử dụng hình ảnh, biểu tượng hoặc ký hiệu có tính hình ảnh rõ ràng, mang ý nghĩa sâu sắc và gắn liền với Việt Nam như cờ, đồng tiền, v.v. để thu hút sự chú ý của mọi người đối với thông điệp của sản phẩm tuyên truyền.

Câu 2: Em hãy lập kế hoạch và thực hiện việc tuân thủ quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ Tổ quốc.

Trả lời:

Để tuân thủ quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ tổ quốc, em cần lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động sau:

1. Đăng ký và tham gia các hoạt động quân sự: Em có thể tham gia các dịch vụ quân sự như quân đội, hội cứu hỏa, tổ chức cứu trợ, tình nguyện viên, vv. Điều này sẽ giúp em rèn luyện kỹ năng và tinh thần cần thiết để bảo vệ tổ quốc.
2. Có ý thức tuân thủ các quy định an ninh, trật tự: Em cần tuân thủ các quy định của pháp luật và giúp bảo vệ trật tự an ninh tại địa phương mình.
3. Thực hiện nghĩa vụ của một công dân: Em phải đóng thuế, giữ vệ sinh, đảm bảo an toàn và tránh đê tiêu vào hưu trí.
4. Nâng cao chất lượng cuộc sống: Em cần cộng tác phát triển kinh tế và nâng cao đời sống của cộng đồng để đóng góp vào sự phát triển tổ quốc.

Việc tuân thủ các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân trong bảo vệ tổ quốc là một nhiệm vụ của mỗi công dân. Việc tuân thủ sẽ giúp bảo vệ tổ quốc, tăng cường sức mạnh quốc gia và đem lại cuộc sống tốt đẹp cho mọi người.